Management en logistiek Hoofdstuk 5 Voorraad Roel Grit Jan de Geus
Hoofdstuk Voorraad
Ontstaan voorraad Bufferfunctie ontkoppelen aanvoer en afvoer voorraden grondstoffen (suikerbieten in suikerfabriek) voorraden tussenproducten (fietswielen in fietsfabriek) voorraden eindproduct (benzine, fiets) = gereed product
Voorraden
Onderdeel van distributie Distributie is het brengen van het gereed product van producent naar klant. Deelsystemen distributie: Voorraadbeheer van het gereed product. Magazijnbeheer Extern transport naar de klant
Leveren uit voorraad Betrouwbare levering (zie 7 J’s) juiste tijd juiste hoeveelheid juiste kwaliteit Just-in-time levering (JIT) Nadelen voorraden: Voorraad kost geld Voorraad kan bederven Voorraad kan incourant raken technische levensduur economische levensduur
Soorten voorraad Strategische voorraad Speculatievoorraad Pijplijnvoorraad Ontkoppelingsvoorraden Seriegrootte voorraden Anticipatievoorraden Veiligheidsvoorraad Voorraad onderhanden werk Begrip: batch
Beheren voorraad Nogmaals soorten voorraad
Bestelsystemen 1 Bestelniveau B Als voorraad beneden B, direct bijbestellen (variabele besteltijden) Maximaal voorraadniveau S Nooit meer bijbestellen dan tot maximale voorraad Minimaal voorraadniveau s (kleine letter) Vaste bestelmomenten Aanvullen voorraad Wat is het bestelmoment? op vaste bestelmomenten op variabele bestelmomenten Welke hoeveelheid? vaste hoeveelheid Q variabele hoeveelheid afhankelijk van economische voorraad, aanvullen tot S als de voorraad is gezakt beneden s
Variabele hoeveelheid Bestelsystemen 2 Hoeveelheid Vaste hoeveelheid Variabele hoeveelheid Variabel bestelmoment BQ Bs Vast bestelmoment sQ sS
Bestelsysteem BQ
Bestelsysteem BS
Bestelsysteem sQ
Bestelsysteem sS
Begrippen Kanban Two bin Levertijd Veiligheidsvoorraad Opslingereffect
Kosten van voorraden Rente eigen vermogen (geen rente-inkomsten) of geld lenen Risico bederf, brand, diefstal, beschadiging restvoorraad incourant worden reparatie kosten verzekeringen, koeling, brandpreventie en beveiliging Ruimte magazijnpersoneel transportmiddelen energieverbruik afschrijvingen beveiliging onderhoudskosten Retourgoederen klant wil de goederen bij nader inzien niet er is minder vraag dan verwacht goederen zijn kapot, beschadigd of van lage kwaliteit
Minimale kosten per jaar H = Hoeveelheid besteld per jaar: 2000 stuks B = Bestelkosten per bestelling: € 100 V = Voorraadkosten per jaar per product: € 4 Bestellingen per jaar Aantal per bestelling Gem. voorraad Voorraadkosten per jaar Bestelkosten per jaar Totale kosten per jaar 1 1000 € 4.000 € 4.100 2 500 € 2.000 € 200 € 2.200 3 667 333 € 1.333 € 300 € 1.633 4 250 € 1.000 € 400 € 1.400 5 400 200 € 800 € 500 € 1.300 6 167 € 667 € 600 € 1.267 7 286 143 € 571 € 700 € 1.271 8 125 9 222 111 € 444 € 900 € 1.344 10 100 12 83 € 333 € 1.200 € 1.533 15 133 67 € 267 € 1.500 € 1.767 20 50
Minimale kosten per jaar
Minimale kosten grafiek
Formule van Camp Aannamen Alleen bestel- en voorraadkosten. Vraag bekend en constant. De levertijd is nihil. Beschikbaar vermogen onbeperkt. Beschikbare ruimte onbeperkt. Geen kwantumkorting. Geen winst door combinatiebestellingen.
Soorten magazijnen Magazijn voor grondstoffen Magazijn voor halffabricaten Magazijn voor eindproducten Magazijn voor gereedschappen In handelsbedrijven – zoals groothandel en winkels – magazijnen met eindproducten.
Magazijnwerkzaamheden
Magazijnindeling Locatiesystemen systeem met vaste locaties systeem met variabele locaties systeem semi-vrije locaties ABC-analyse levert snellopers (A-artikelen genoemd) Snellopers worden op een toegankelijke plaats bewaard Grijpvoorraad Bulkvoorraad Grote en zware artikelen laag Artikelgroepen (o.a. food en non-foodartikelen) Artikelen die elkaar negatief kunnen beïnvloeden FIFO-principe (First In First Out) Soms LIFO (Last In Last Out) Op elkaar lijkende artikelen niet naast elkaar
Magazijn Hulpmiddelen magazijn Opslaghulpmiddelen Intern transport Computer Barcodes in het magazijn EAN-barcodes met artikelnummers eindproducten Op stellingen voor locatieaanduiding Ordernummers als barcodes op klantorder Klantcode als barcodes op diverse documenten Adresbarcode (elk bedrijfsadres heeft een uniek EAN-adrescode) Radio frequency identification (RFID) = elektronische code
Magazijn begrippen Material handling = inslag + opslag + uitslag Collo (meervoud: colli) Emballage Pakbon, verschil met factuur Locatiesystemen (vast, vrij, semi-vrij) Voorraadverschillen Periodiek tellen Cycle counting Order picking per klantorder per artikel(groep) parallel verzamelen Verwerking retouren en emballage
Management en voorraad Tegenstrijdige belangen verkoopmanager magazijnbeheerder inkoopmanager financieel manager productiemanager
Management en voorraad 2 Kosten van ‘nee-verkoop' verlies van omzet weglopen van klanten administratieve door backorders bestelkosten nee-verkoop van productiegrondstoffen aan ‘klanten’ binnen eigen bedrijf, gehele productieproces ligt stil Hoge voorraad eindproduct customer servicegraad
Management en voorraad 3 Prestatie-indicatoren voorraad (performance indicator) Aantal nee-verkopen per periode Aantal orderregels per periode Gemiddelde bezettingsgraad per jaar in procenten Omloopsnelheid Omzetsnelheid Financiële waarde voorraad op bepaald moment Waarde van retourgoederen
Management en voorraad 4 Voorraad en automatisering ERP-systeem kan voorraad automatisch beheren en ondersteunt magazijnwerkzaamheden. Juridisch Wie is op enig moment in de logistieke keten de eigenaar van de goederen? Wie is aansprakelijk bij beschadiging van voorraden? Wie verzekert de goederen? Vendor Managed Inventory Consignatiegoederen
Hap Snap