Omgaan met rekenstoornissen

dagverloop Schets stoornis-moeilijkheid en bijhorende kenmerken Rekenobservatie Rekenwereld tot 20 Splitsingen overbrugging Rekenwereld tot 100 Omkeergetallen Maal- en deeltafels Rekenwereld tot 1000 Inzicht in de getalopbouw Handig(?) rekenen

Moeilijkheden-stoornis Een stoornis zijn moeilijkheden die hardnekkig, opvallend en ernstig tegelijkertijd zijn Dus : iedere stoornis groeit uit moeilijkheden Kenmerken : nuttig voor het theoretische kader Voordracht : gericht op het praktische

definitie rekenen op het niveau van de lagere school is het voorspellen van het resultaat van een verandering in hoeveelheid

rekenobservatie volgens Van Erp situering Drs Van Erp situering rekenobservatie

opbouw observatie van het tellen observatie van de koppeling Formule – Handeling observatie van de kernvaardigheden observatie van de koppeling Handeling - Formule

Tellen : algemene werkwijze

telreeksen van 1 tot 10 van 10 tot 1 van 2 tot 7 van 8 tot 3

observatiepunten telrichting koppeling werkhand reeks

video Jolien R Iris

koppeling Formule - Handeling werkwijze basisprincipe

som 6 + 3 wat kan er mislopen wanneer gaat het goed + teken met blokjes wel de getallen, niet samenvoegen wanneer gaat het goed een hoopje van 6 en één van 3, samenvoegen een hoopje van 6 en 3 een hoopje van 9

andere formules 7 – 2 3 x 4

kernvaardigheden maatbegrip correspondentie conservatie classificatie seriatie

correspondentie toon ik

koppeling handeling - formule twee kinderen eten ieder 4 boterhammen twee kinderen eten samen 4 boterhammen op een tak zitten 6 vogels, één vliegt er weg in een hok zitten 7 kippen, er komen er 2 bij hek

video Jolien C Saskia Julie R

principe van remediëren

drie stappen inzicht inoefening automatisatie

inzicht koppeling formule verwoording (liever een bad dan een eenvoudige keuze) handeling

inoefening tempo van de overgang voordelen van spel nadelen van spel processie van Echternach kind bepaalt tempo voordelen van spel interactiepatroon doel is winnen, rekenen is middel metafoor : pion omstoten nadelen van spel

automatisatie wegnemen van materiaal verkorten van de verwoording durven gissen / denkfase inlassen toenemen van de snelheid toenemen van de stress

Rekenwereld tot 20

splitsingen Eerst handenspel Dan notatie Dan memory Dan door elkaar

handenspel Toon ik, zorg voor een goede koppeling handeling-verwoording

notatie Als de koppeling handeling-verwoording stevig is, kan ze ‘genoteerd’ worden

memoryspel

Splitsingen door elkaar

Overbrugging van het tiental Koppel handeling – notatie en verwoording aan elkaar Ik toon dit

Rekenwereld tot 100

hèlp ... omkeringen

oorzaken lateraliteitsprobleem taalprobleem veel voorkomende ontwikkelingstussenstap

basisprincipe

klank - MAB 1e stap : verschil in klank tussen E en T 2e stap : koppeling klank T aan staven, klank E aan eenheden 3e stap : van T en E naar klank 4e stap : inoefenen materiaal raden naar aanleiding van klank om de beurt materiaal toevoegen en wegnemen, telkens noemen

MAB - getal MAB direct linken aan het geschreven getal, zonder verwoording geschreven getal direct linken aan MAB zonder verwoording inoefenen getal trekken, MAB verborgen nemen, checken aan de hand van MAB getal verborgen trekken, MAB nemen, checken aan de hand van getal

klank - getal eerst : van klank naar MAB naar getal geleidelijk aan : MAB verborgen aanwezig, fysiek verder verwijderd, tot het helemaal weg is altijd snel teruggaan naar MAB als de omkeringen terug opkomen

Vermenigvuldigen en delen tot 100

Vermenigvuldigen algemeen belang van vermenigvuldigen memoriseren geruststellen

inzicht vanuit het materiaal vanuit een verhaal meerdere groepjes van 3 dit is één groepje van 3, dit zijn 2 groepjes van drie ... vanuit een verhaal geitenboer paardenvoer ...

belang van de factoren bijzonder belangrijk op inzichtelijk niveau weinig belangrijk in de uitvoering inoefening : groepjes maken op commando, soms verandert het aantal groepjes, soms het aantal blokjes sommen raden

inoefenfase afhankelijk van het startmoment van je begeleiding hele kluif

fouten interpreteren welke weg volgde het kind wanneer het op de vraag ‘8 x 9’ het volgende antwoord geeft ? 81 63 64 80 27

inoefenen : enkele dillema’s op rij of door elkaar bij aanvang op rij, na een tijdje door elkaar remediërend : zo snel mogelijk door elkaar, anders wordt het opdreunen dwingend

per tafel of alle tafels door elkaar in eerste instantie per tafel zo snel mogelijk mengen ook hier weer: remediërend versus klaspraktijk

volledige verwoording of verkorte in combinatie met vingertellen

per tafel op rij met materiaal met visuele ondersteuning, uitkomsten zuiver auditief spel met tolletje

per tafel door elkaar uitkomstenspel bij twijfel : onmiddellijk tonen bij fouten : interpreteren een fout is niet erger dan een kegel omgooien, je zet het recht en speelt verder

enkele tafels mengen met uitkomstenkaartjes met het honderdveld lottosituatie met het honderdveld Ieder kind één tafel (in een kleur), rollen met de 12 zijdige dobbelsteen

alle tafels mengen faalangstige kinderen : stimuleren om eerst te ‘gokken’, daarna pas op rij radende rekenaars : stimuleren om zich klaar te maken en dan hun antwoord pas te geven (denktijd creëren tussen opdracht en antwoord)

maalkaart criterium gebruik belang van de kleuren belang van de volledigheid nadeel voordeel

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 14 16 18 20 15 21 24 27 30 28 32 36 40 25 35 45 50 42 48 54 60 49 56 63 70 64 72 80 81 90 100

inoefening Rondspel (toon ik) Lotto (toon ik) interpretatie van de fouten Lotto (toon ik)

delen

delen in versus delen per

inzichtsverwerving Video Nikolaï (slechte kwaliteit, goede inhoud) Video Radu

inoefening geen geïsoleerde tafels fouten interpreteren

spellen water halen (video Stephanie) boter, kaas en eieren met deelsommen Halmadeelspel (video Radu)

Rekenwereld tot 1000

Inzicht in de getalopbouw Tiendelig stelsel Arabische erfenis Opbouw in verschillende niveau’s

bakkersverhaal Jonge kinderen Beeldend Goede metafoor

Met MAB materiaal Sterk handelend, verduidelijkend

tabel Vouwgetallen tabelstructuur

+ en – 99, 199, ... vanuit materiaal (video Nikolaï) met handgebaren inoefenen : tegelspel (video Jolien)