Wetenschappelijke informatiebronnen op het internet Online academische publicaties zoeken en verwerken School of Education – Zomerschool 2012 Praktijkgericht.

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Systematische literatuurstudie in elektronische databanken met behulp van elektronische attenderingen Jan Bollansée Altus-seminarie Groep T, Campus Vesalius.
Advertisements

Zoeken in limo VIVES bibliotheken.
Inleiding Na het bestuderen van dit hoofdstuk kun je:
Mediatheek SSH, KHLeuven, associatie KULeuven Zoeken E-bibliotheken
Welke soorten informatiebronnen zijn er?
Metasearch wat is het probleem bij de oplossing? welke oplossing bij welk probleem?
Bibliografische beheertoepassingen Jan Bollansée Altus-seminarie Groep T, Campus Vesalius Leuven, 2 december 2010.
Terug naar eerste pagina Bibliotheek- voorzieningen Slavistendagen 2006 Geramé Wouters Universiteitsbibliotheek Groningen
Mediatheek R5. Faciliteiten en dienstverlening (1/2): de collectie Fysieke collectie: boeken en naslagwerken / tijdschriften / AVM / scripties Digitale.
LITERATUUR ONDERZOEK.
Introductie electronische bronnen
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken
 Website faculteitsbibliotheek  Zoekmachine LIMO: boeken, artikels, eindwerken, tijdschrifttitels, kranten  Specifieke databanken: sociologie Bibliotheek.
Basishandleiding Limo Meer info online via LIMO Help 1.
Introductie Digitale Bibliotheek UGent
Opsporen en beheren onderwijskundige literatuur Literatuurzoeken: aandachtspunten Kritisch lezen Opfrissen ERIC, PsycINFO Web of Science Opfrissen EndNote.
Voor aanvang college afwisselend slides 1, 2, 3, 4, 5 , 6, 7, 8, 9, heen en terug zien via enter / backspace.
Workshop Informatievaardigheden Propedeuse FHSS Mediatheek TF.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen. Omgaan met Wetenschappelijke informatie onderdeel Studievaardigheden Hans Fransen, Universiteitsbibliotheken.
Module 1 Welke soorten informatiebronnen zijn er en hoe ze te gebruiken?
Welke soorten informatiebronnen zijn er en hoe ze te gebruiken?
Module 1 Welke soorten informatiebronnen zijn er en hoe ze te gebruiken?
1. E-bronnen in de Libis-Net OPAC Introductiesessie LibriSourcePlus & EndNote Web Bibliografisch referentiebeheer EndNote Web Jan Bollansée Universiteitsbibliotheekdiensten.
Studielandschap SSH, KHLeuven, associatie KULeuven Zoeken E-bibliotheken Waar, wat, hoe?
E-bibliotheken Full text, e-artikels, e-tijdschriften en e-boeken Dag- en weekbladen: Mediargus : Vlaams Mediargus LexisNexis: Internationaal LexisNexis.
Studielandschap SSH, KHLeuven, associatie KULeuven Zoeken E-bibliotheken Waar, wat, hoe?
 Website faculteitsbibliotheek  Zoekmachine LIMO: boeken, artikels, eindwerken, tijdschrifttitels, kranten  Specifieke databanken: politieke wetenschappen.
 Website faculteitsbibliotheek  Zoekmachine LIMO: boeken, artikels, eindwerken, tijdschrifttitels, kranten Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie.
 Website faculteitsbibliotheek  Zoekmachine LIMO: boeken, artikels, eindwerken, tijdschrifttitels, kranten  Specifieke databanken: sociologie Bibliotheek.
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Politieke Wetenschappen  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Communicatiewetenschappen  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Sociologie  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken, tijdschriften.
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Communicatiewetenschappen  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Politieke Wetenschappen  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISnet: boeken, eindwerken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken, tijdschriften  Databanken:artikels.
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken, tijdschriften  Databanken:artikels.
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Sociologie / Sociaal Werk   Website faculteitsbibliotheek   Catalogus LIBISnet: boeken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Communicatiewetenschappen   Website faculteitsbibliotheek   Catalogus LIBISnet: boeken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Master Toerisme   Website faculteitsbibliotheek   Catalogus LIBISnet: boeken, eindwerken,
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Master Toerisme  Website faculteitsbibliotheek  Catalogus LIBISng: boeken, eindwerken, tijdschriften.
Informatievaardigheden. Niveau 1. Basis. Academiejaar 2010 – 2011 Els Martens & Carl Demeyere.
Informatievaardigheden. Niveau 2. Gevorderd. Academiejaar 2010 – 2011 Els Martens & Carl Demeyere.
Informatievaardigheden. Niveau 2. Gevorderd. Academiejaar 2010 – 2011 Els Martens & Carl Demeyere.
Informatievaardigheden. Niveau 3. Verder Gevorderd. Academiejaar 2010 – 2011 Els Martens & Carl Demeyere.
EhBIB Search Eenvoudig en geavanceerd zoeken Zoekresultaten weergeven.
Welke soorten informatiebronnen zijn er?
Informatievaardigheden Ecologie-2 (NCP-20503) september/oktober 2012 Corrie van Zeist, Liza Bruggenkamp, Marco van Veller, Wouter Gerritsma en Ans Brouwer.
Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen. Wetenschappelijke literatuur Bibliotheekinstructie als onderdeel Studievaardigheden Hans Fransen,
Informatievaardigheden NCP Ecologie II Corrie van Zeist, Marco van Veller, Ans Brouwer en Wouter Gerritsma Bibliotheek Wageningen UR September 2009.
Informatievaardigheden NCP Ecologie II
Informatievaardigheden NCP Ecologie II
3/30/2015 | 1 Bibliotheekinstructie Nederlands 2014.
Bibliotheek Wageningen UR Overal dichtbij. Bibliotheek Wageningen UR: Overal dichtbij Hoe kan ik: “off-campus” toegang krijgen tot tijdschriften en databases?
Workshop Informatievaardigheden
Informatievaardigheden Introductie BPE-10806
Bibliotheek Sociale Wetenschappen Introductie tot het zoeken Antropologie   Website faculteitsbibliotheek   Catalogus LIBISnet: boeken, eindwerken,
Bibliotheekintroductie UA-bibliotheek Campus Drie Eiken Oktober 2007 Marjan Andries- Barbara Lejeune.
Hoe zoek ik informatie in de bibliotheek ? Sociaalagogisch werk VIVES bibliotheek Kortrijk
INFORMATIEVAARDIGHEDEN SAW B.Wydooghe L. Gheysen C. Neckebroeck.
INFORMATIEVAARDIGHEDEN SAW B.Wydooghe L. Gheysen C. Neckebroeck.
Inhoud van deze handleiding
OnderZOEK Informatiebronnen Strategieën September 2011 Nathalie van den Eerenbeemt.
Introductie Studielandschap SSH SRW Inhoud Het SSH-Studielandschap… wat is dat? Zoeken, grasduinen en… verder zoeken Een oriëntatie in Limo Ebsco.
Inhoud van deze handleiding Wat is Limo Thuiswerken = gebruik de stuiterproxystuiterproxy – Aanmelden in LIMO Aanmelden Zoeken in Limo – Zoeken: algemeenalgemeen.
Inhoud van deze handleiding Wat is Limo Werken in Limo Om optimaal te werken: meld je aan in LIMOmeld je aan in LIMO Thuiswerken = gebruik de EZProxyEZProxy.
1 Handleiding LIMO Inhoud  Wat is LIMO?  Inhoud van LIMO  Aanmelden in LIMO  Zoeken in LIMO  Zoekresultaten gebruiken  Zoekresultaten.
_________________________________ Handleiding
Attenderingen instellen op tijdschriften (TOC alert)
Hoe werkt bibliografische software?
Attenderingen instellen op tijdschriften (TOC alert)
Transcript van de presentatie:

Wetenschappelijke informatiebronnen op het internet Online academische publicaties zoeken en verwerken School of Education – Zomerschool 2012 Praktijkgericht onderzoek voor lerarenopleiders Jan Bollansée (KU Leuven UBD)

Inhoud Wetenschappelijke informatie en het WWW (3-12) Zoekinstrumenten en zoek-strategieën (13-41) Wetenschappelijke informatie-bronnen evalueren (42-52) Referentiebeheer (53-59)

Inhoud Wetenschappelijke informatie en het WWW Zoekinstrumenten en zoek-strategieën Wetenschappelijke informatie-bronnen evalueren Referentiebeheer

1. Wetenschappelijke informatie en het WWW Indexed World Wide Web deel van het internet dat door algemene zoekmachines gedekt wordt recente schattingen komen uit op > 9,26 miljard webpagina’s (http://www.worldwidewebsize.com/ ) > 628 miljoen websites (http://news.netcraft.com/archives/category/web-server-survey/ )

1. Wetenschappelijke informatie en het WWW Indexed World Wide Web websites & webpagina’s die publiek toegankelijk zijn hoofdzakelijk statische inhoud aanbieden via hyperlinks met elkaar verbonden zijn openstaan voor web crawlers = SURFACE WEB

1. Wetenschappelijke informatie en het WWW Deep Web websites & webpagina’s die afgeschermd zijn (uit commerciële of andere overwegingen) op dynamische wijze inhoud aanbieden niet via hyperlinks met andere websites verbonden zijn bestandstypes bevatten die niet geïndexeerd kunnen worden

1. Wetenschappelijke informatie en het WWW Deep Web raming: tot 500x groter dan Surface Web!

1. Wetenschappelijke informatie en het WWW Academische publicaties op het internet wetenschappelijke artikelen en boeken traditioneel uitgegeven door commerciële uitgevers en organisaties

1. Wetenschappelijke informatie en het WWW Academische publicaties op het internet wetenschappelijke artikelen en boeken traditioneel uitgegeven door commerciële uitgevers > 90 % van academische output, inclusief nagenoeg alle toptijdschriften beschikbaar op Deep Web: abonnement of licentie vereist!

1. Wetenschappelijke informatie en het WWW Open Access beweging/praktijk om onderzoeksresultaten snel en vrij toegankelijk te verspreiden via het internet om kennis en onderzoek te stimuleren auteurs verlenen toestemming voor (her)gebruik van hun werk volgens de voorwaarden van een niet-exclusieve licentie onderzoeksresultaten zijn gemakkelijker te vinden en dragen zo meer bij tot verder onderzoek

1. Wetenschappelijke informatie en het WWW Open Access twee wegen Gold Road: auteur publiceert in Open Access tijdschrift dat onmiddellijk gratis toegang verleent op eigen platform Green Road: auteur publiceert in commercieel tijdschrift én archiveert Open Access versie in online archief = (institutioneel) repository

1. Wetenschappelijke informatie en het WWW Open Access KU Leuven onderschrijft principes van Open Access beweging – Green Road Website @ http://bib.kuleuven.be/ub/doelgroep-onderzoek/open-access Repository Lirias @ http://lirias.kuleuven.be ook geïntegreerd in Limo zoekplatform nog in volle ontwikkeling – niet zonder problemen

Inhoud Wetenschappelijke informatie en het WWW Zoekinstrumenten en zoek-strategieën Wetenschappelijke informatie-bronnen evalueren Referentiebeheer

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën “het internet” als informatiebron gebruiken is gemakkelijker gezegd dan gedaan verschillende “onderdelen” complementair te gebruiken efficiënt zoeken vereist goed plan/ doordachte strategie!

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Informatievaardigheden = competentie: het geheel van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes nodig voor het vaststellen van informatiebehoeften het efficiënt terugvinden van relevante informatie het evalueren van informatie het effectief en correct gebruiken van informatie

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Informatievaardigheden Belang voor de Associatie KU Leuven - Onderwijs: informatievaardigheden als algemene competentie ingeschreven in de bamaprofielen Normen voor informatievaardigheden in het hoger onderwijs

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Informatievaardigheden Belang voor de Associatie KU Leuven – Bibliotheken: horizontale en verticale integratie van informatie- vaardigheden in bama-opleidingen mee bevorderen: OOF-project ‘Flexibel inzetbare leerobjecten’ blauwdruk voor een leerlijn informatie-vaardigheden + hulplijst ter evaluatie online leerplatform

Zoeken in het Surface Web 2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Surface Web 1) Drie types zoekinstrumenten: 1.1 Naslagwerken - encyclopedieën en woordenboeken - Wikipedia: in het Nederlands, Engels, Frans, … !! bewerkt door de ganse internetgemeenschap – met alle voor- en nadelen !!

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Surface Web 1) Drie types zoekinstrumenten: 1.2 Onderwerps- of webgidsen - mensen met kennis van zaken selecteren per onderwerp de beste websites en ordenen ze in een boomstructuur die doorzocht en doorbladerd kan worden - kwaliteit verzekerd, maar soms moeilijk te navigeren en onmogelijk up to date te houden

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Surface Web 1) Drie types zoekinstrumenten: 1.2 Onderwerps- of webgidsen - algemene: About.com, DMOZ – Open Directory Project (ook beschikbaar in het Nederlands), Yahoo! Directory Search - Vlaamse: Wegwijzer (Bibnet Vlaanderen) - hoger onderwijs: ipl2 (USA) (Intute en BUBL Link worden niet meer bijgewerkt sinds 2011)

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Surface Web 1) Drie types zoekinstrumenten: 1.3 Zoekmachines - ongestructureerd zoeken, op basis van sleutel- woorden en kernbegrippen, in een automatisch en systematisch samengestelde databank - resultaten sterk bepaald door kwaliteit van zoek- termen, de manier waarop ze gecombineerd worden én de logica volgens dewelke de zoekmachine ze rangschikt - “verticaal zoeken” mogelijk, maar slechts weinig filters

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Surface Web 1) Drie types zoekinstrumenten: 1.3 Zoekmachines - algemene: bv. Ask, Bing, Exalead, Google, Yahoo, … - gespecialiseerde – regionaal, per vakgebied of thema, bestandsformaat of publicatietype: bv. Kobala, LibraryThing, Picsearch, Internet Archive, … - meta-zoekmachines: voeren een zoekactie in meerdere zoekmachines tegelijk uit en presenteren de resultaten in één enkele lijst: bv. Dogpile, Ixquick, ...

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Surface Web 2) Algemene zoektechnieken Booleaanse operatoren: verbindingswoorden om je zoekactie mee te verfijnen AND beperkend: alle zoektermen moeten samen voorkomen in de zoekresultaten OR uitbreidend: de gebruikte zoektermen moeten niet allemaal voorkomen NOT beperkend: de aangeduide term mag niet voorkomen

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Surface Web 2) Algemene zoektechnieken dubbele aanhalingstekens “ ” : zoeken naar een exacte zin of uitdrukking haakjes ( ) : zoektermen binnen een zoekactie groeperen (‘nesting’); kan gebruikt worden in combinatie met Booleaanse operatoren (in het bijzonder OR)

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Surface Web 3) Bijzondere zoekopties en –operatoren per zoekmachine: integreren “advanced search”-opties in de “basic search” voor Bing: zie http://onlinehelp.microsoft.com/en- us/bing/ff808421.aspx voor Google: zie http://support.google.com/websearch/bin/answer.py?hl= nl&p=adv_operators&answer=136861

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Surface Web 4) Bijkomende zoekopties en –operatoren in Google filetype: (zonder spatie): bepaald bestandstype opgeven filetype:pdf filetype:ppt filetype: jpg author: (zonder spatie): zoeken op auteursnaam author:Flowers intitle of allintitle: (zonder spatie) om aan te geven dat de zoek-term(en) in de titel van een publicatie/site moet(en) staan intitle:environment allintitle:supply chain networks intext of allintext: (zonder spatie) om aan te geven dat de zoek-term(en) in de tekst van een publicatie/site moet(en) staan intext:plagiarism allintext:”financial crisis” site: (zonder spatie) om op een welbepaalde website of een specifiek domein te zoeken site:edu site:ond.vlaanderen.be leerplannen

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Deep Web 1) Drie types zoekinstrumenten 1.1 Naslagwerken - commerciële encyclopedieën (al dan niet met input van de internetgemeenschap) & woordenboeken Encyclopaedia Britannica, Universalis, Encyclopédie contributive Larousse en ligne Le Grand Robert, Le Petit Robert, Oxford English Dictionary, Van Dale Onlinewoordenboeken Who’s Who In The World enz.

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Deep Web 1) Drie types zoekinstrumenten 1.2 Overzichten - per titel en per discipline - op websites van uitgevers (academische en openbare) bibliotheken

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Deep Web 1) Drie types zoekinstrumenten 1.3 Zoekmachines - gestructureerd zoeken, op basis van sleutelwoorden en kernbegrippen, in een inhoudelijk gecontroleerde databank - resultaten sterk bepaald door kwaliteit van zoek- termen en de manier waarop ze gecombineerd worden, maar inhoud in principe gewaarborgd - uitgebreide sets van filters brengen reliëf en oriëntatie

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Deep Web 1) Drie types zoekinstrumenten 1.3 Zoekmachines - bijzondere: databanken zoekplatformen van afzonderlijke uitgevers zoekplatformen van aggregatoren - zoekplatformen van bibliotheken metasearch-instrumenten: bv. LibriSourcePlus discovery services: bv. Limo

vanaf academiejaar 2012-13 uitgerold in heel de Associatie KU Leuven 2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Deep Web 1) Drie types zoekinstrumenten 1.3 Zoekmachines - Limo discovery service integratie van klassieke bibliotheekcatalogus en zoek-machine voor e-bronnen gedrukte & audiovisuele bronnen naast databanken en e-journals, boeken en tijdschriften naast hoofdstukken en artikelen zoekresultaten in eerste instantie beperkt tot eigen col-lectie, maar uitgebreid bibliografisch zoeken ook mogelijk vanaf academiejaar 2012-13 uitgerold in heel de Associatie KU Leuven

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Deep Web 1) Drie types zoekinstrumenten 1.3 Zoekmachines - twee algemene: Google Scholar (Google) Scirus (Elsevier) gespecialiseerd in wetenschappelijke publicaties indexeren artikelen, pre-prints, protocollen, patenten, websites van onderzoekers & instellingen, repositories, … bronnenlijst Google Scholar niet beschikbaar

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Deep Web 1) Drie types zoekinstrumenten 1.3 Zoekmachines - twee algemene: Google Scholar & Scirus gratis toegankelijk d.w.z. gratis doorzoekbaar verlenen GEEN toegang tot afgeschermde content: verloopt via IP-adresherkenning on campus: toegangscontrole op de achtergrond off campus: stuiterproxy/proxy server nodig

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Deep Web 2) Algemene zoektechnieken Booleaanse operatoren AND OR NOT dubbele aanhalingstekens “ ” haakjes ( ) truncatie & wildcards - het aantal zoekresultaten verhogen door te zoeken naar vorm- en spellingsvarianten - woordafbreking op gemeenschappelijke stam (niet te dicht bij het begin van woorden!) - gebruikte symbolen (bv. * ? $ #) en mogelijke plaatsing (begin/midden/eind) per databank controleren in Help-sectie

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken in het Deep Web 3) Bijzondere zoekopties en –operatoren - basiszoekfunctionaliteit in elke databank dezelfde - elke interface biedt nog aparte zoekmogelijkheden - kijk uit naar: fielded/faceted searching: filters & facets proximity operators: hoe dicht moeten de zoektermen bij elkaar staan? onderwerpsbegrippen / thesauri: gecontroleerde woordenschat citatie-informatie: in welke andere publicatie wordt naar deze publicatie verwezen?

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken naar Open Access publicaties Overzichten en zoekmachines (geïntegreerd) DOAJ - Directory of Open Access Journals DOAB - Directory of Open Access Books OpenDOAR – Directory of Open Access Repositories OAIster (onderdeel van WorldCat) … en de catalogus en/of discovery service van je bibliotheek

Zoeken voor gevorderden 2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken voor gevorderden Doel van systematisch literatuuronderzoek - alle belangrijke publicaties over het eigen onderzoeksobject terugvinden - op de hoogte blijven van nieuwe publicaties binnen het eigen onderzoeksdomein - op de hoogte blijven van nieuwe publicaties in verwante disciplines ... op de meest efficiënte manier...

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken voor gevorderden Zoekacties in (papieren en digitale) informatiebronnen gebeuren nog in belangrijke mate ‘live’: de onderzoeker voert het onderzoek zelf uit in de bibliotheek of aan het computerscherm Dit basiswerk kan aangevuld worden door middel van elektronische attenderingen geïnitieerd tijdens ‘live’ onderzoek bouwen voort op persoonlijke uitgevoerde zoekacties houden de onderzoeker met (min of meer) regelmatige tussenpozen op de hoogte van nieuwe zoekresultaten

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken voor gevorderden drie types elektronische attenderingen TOC-alerts: je ontvangt automatisch informatie over nieuwe artikels verschenen in het laatste nummer van een tijdschrift meerdere publicaties in een opgegeven onderzoeksdomein op uitgeversplatformen: bv. OvidSP, ProQuest, Sage Journals, ScienceDirect in bibliografische en full text databanken: bv. EBSCOhost, JSTOR, Web of Science speciale TOCs-services: websites die de inhoudstafels van wetenschappelijke tijdschriften van verschillende uitgevers verzamel: bv. ticTOCs, JournalTOCs

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken voor gevorderden drie types elektronische attenderingen TOC-alerts Search alerts: een bepaalde zoekactie op exact dezelfde wijze automatisch laten herhalen in exact dezelfde dataset, met een vaste frequentie beschikbaar in de meeste databanken met een moderne interface ook beschikbaar in Google & Google Scholar

2. Zoekinstrumenten en zoekstrategieën Zoeken voor gevorderden drie types elektronische attenderingen TOC-alerts Search alerts Citation alerts: op het niveau van afzonderlijke publicaties: je wordt verwittigd wanneer een publicatie op haar beurt geciteerd wordt in een nieuwere publicatie beschikbaar op een beperkt, maar langzaam toenemend aantal platformen en databanken: bv. JSTOR, Sage Journals, Web of Science niet beschikbaar in Google Scholar

Inhoud Wetenschappelijke informatie en het WWW Zoekinstrumenten en zoek-strategieën Wetenschappelijke informatie-bronnen evalueren Referentiebeheer

3. Wetenschappelijke informatiebronnen evalueren Informatie vinden is één ding, ze evalueren is nog iets anders relevantie en betrouwbaarheid bepalen Relevantie Voegt de gevonden informatie iets toe aan de kennis die ik over mijn onderwerp heb? Helpt de informatie om mijn onderzoeks-object nader te bestuderen? Helpt de informatie me om mijn onderzoeks-vraag te beantwoorden – geheel of gedeeltelijk?

3. Wetenschappelijke informatiebronnen evalueren Informatie vinden is één ding, ze evalueren is nog iets anders relevantie en betrouwbaarheid bepalen Relevantie nuttige aanwijzingen: - titel - samenvatting/abstract - onderwerpsbegrippen / sleutelwoorden - inleiding & besluit - bibliografie - illustraties, tabellen en grafieken

3. Wetenschappelijke informatiebronnen evalueren Informatie vinden is één ding, ze evalueren is nog iets anders relevantie en betrouwbaarheid bepalen Betrouwbaarheid Verschillende elementen helpen om te bepalen of de gevonden informatie gedegen en betrouwbaar is Intrinsieke criteria Externe factoren

3. Wetenschappelijke informatiebronnen evalueren Betrouwbaarheid Verschillende elementen helpen om te bepalen of de gevonden informatie gedegen en betrouwbaar is Intrinsieke criteria 1.1 Publicatiedatum om te controleren wanneer een webpagina laatst gewijzigd is, typ javascript:alert(document.lastModified) in de URL-balk 1.2 Profiel en affiliatie van de auteur(s) 1.3 Uitleg over de gevolgde onderzoeksmethode 1.4 Bronverwijzingen 1.5 (Neutraal) Taalgebruik en (logische) structuur

3. Wetenschappelijke informatiebronnen evalueren Betrouwbaarheid Verschillende elementen helpen om te bepalen of de gevonden informatie gedegen en betrouwbaar is Externe factoren – voor wetenschappelijke publicaties 2.1 Peer-reviewed (vóór publicatie) 2.2 Impact factor van tijdschriften 2.3 Recensie (na publicatie) 2.4 Citatiegegevens (op artikelniveau)

3. Wetenschappelijke informatiebronnen evalueren Betrouwbaarheid Verschillende elementen helpen om te bepalen of de gevonden informatie gedegen en betrouwbaar is Externe factoren 2.1 Peer-reviewed (vóór publicatie) voorafgaand aan publicatie worden alle artikelen door enkele experts uit het relevante domein nagelezen toetsing van de aanvaardbaarheid en geldigheid van de gepresenteerde bevindingen, interpretaties, veronderstellingen en meningen deze praktijk is niet geheel van kritiek ontbloot

3. Wetenschappelijke informatiebronnen evalueren Betrouwbaarheid Verschillende elementen helpen om te bepalen of de gevonden informatie gedegen en betrouwbaar is Externe factoren 2.2 Impact factor van een tijdschrift poging om het relatieve gewicht van een tijdschrift ten opzichte van de andere tijdschriften binnen eenzelfde discipline te kwantificeren jaarlijks berekend op basis van de citatiegegevens die verzameld worden op het Web of Knowledge, en gebruikt om tijdschriften te rangschikken in de Journal Citation Reports geeft voor een bepaald jaar (bv. 2012) het gemiddeld aantal keren aan dat een artikel, gepubliceerd in tijdschrift X in de twee voorafgaande jaren (bv. 2010-2011), geciteerd is geweest deze praktijk is niet geheel van kritiek ontbloot formule: alle verwijzingen in Jaar 3 naar artikels gepubliceerd in Tijdschrift X in Jaren 1 + 2, gedeeld door het totaal aantal artikels gepubliceerd in Tijdschrift X in Jaren 1 + 2 = Impact Factor voor Jaar 3

3. Wetenschappelijke informatiebronnen evalueren Betrouwbaarheid Verschillende elementen helpen om te bepalen of de gevonden informatie gedegen en betrouwbaar is Externe factoren 2.3 Recensie (na publicatie) veel wetenschappelijke tijdschriften hebben aparte secties gewijd aan besprekingen van recent gepubliceerde boeken collegiale toetsing na publicatie: uitgevers en auteurs sturen hun publicaties zelf rond ter bespreking essentieel aspect van het academische leven: op die manier corresponderen veel geleerden en onderzoekers met elkaar (verhuist nu wel richting blogosfeer) review article = publicatietype in heel wat databanken formule: alle verwijzingen in Jaar 3 naar artikels gepubliceerd in Tijdschrift X in Jaren 1 + 2, gedeeld door het totaal aantal artikels gepubliceerd in Tijdschrift X in Jaren 1 + 2 = Impact Factor voor Jaar 3

3. Wetenschappelijke informatiebronnen evalueren Betrouwbaarheid Verschillende elementen helpen om te bepalen of de gevonden informatie gedegen en betrouwbaar is Externe factoren 2.4 Citatiegegevens (op artikelniveau) een aantal databanken vermelden bij elk artikel of hoofdstuk hoe vaak ze geciteerd zijn + geven links naar de geciteerde en citerende publicaties erg nuttig voor studenten en onderzoekers: wijst de weg naar oudere EN nieuwere literatuur over een bepaald onderwerp er zijn twee belangrijke citatiedatabanken voor wetenschappelijke literatuur: Web of Science (Thomson Reuters) en Scopus (Elsevier) andere databanken die citatie-informatie geven, zijn o.a. CiteseerX, het EBSCOhost platform en Google Scholar formule: alle verwijzingen in Jaar 3 naar artikels gepubliceerd in Tijdschrift X in Jaren 1 + 2, gedeeld door het totaal aantal artikels gepubliceerd in Tijdschrift X in Jaren 1 + 2 = Impact Factor voor Jaar 3

3. Wetenschappelijke informatiebronnen evalueren Betrouwbaarheid Verschillende elementen helpen om te bepalen of de gevonden informatie gedegen en betrouwbaar is Externe factoren 2.4 Citatiegegevens (op artikelniveau) hoog aantal citaties voor een artikel kan een aanwijzing zijn van de wetenschappelijke waarde van de publicatie in kwestie hoog aantal citaties voor verschillende publicaties van een onderzoeker is meestal een aanduiding van de belangrijke en gerespecteerde positie die hij/zij binnen zijn onderzoeksdomein inneemt ! OPLETTEN voor zelf-citaties en controversiële publicaties ! de blijvende waarde van een publicatie kan afgelezen worden van de stijging/stabiliteit/daling van het aantal citaties door de jaren formule: alle verwijzingen in Jaar 3 naar artikels gepubliceerd in Tijdschrift X in Jaren 1 + 2, gedeeld door het totaal aantal artikels gepubliceerd in Tijdschrift X in Jaren 1 + 2 = Impact Factor voor Jaar 3

Inhoud Wetenschappelijke informatie en het WWW Zoekinstrumenten en zoek-strategieën Wetenschappelijke informatie-bronnen evalueren Referentiebeheer

Geraadpleegde literatuur citeren: een MUST 4. Referentiebeheer Geraadpleegde literatuur citeren: een MUST redenen om te citeren: wettelijke bepalingen: auteursrecht/portretrecht citaatrecht correcte deelname aan wetenschappelijke discussie: betrouwbaarheid doorverwijzing erkenning van eigen en andermans bijdrage

Bibliografische gegevens bijhouden en citeren 4. Referentiebeheer Bibliografische gegevens bijhouden en citeren traditionele manier erg arbeidsintensief en tijdrovend: alle gegevens zelf noteren en bewaren alle referenties zelf formatteren conform de gekozen citatiestijl literatuurlijst zelf opstellen naargelang de vereiste citatiestijl verschilde, al het werk opnieuw doen...

Bibliografische gegevens bijhouden en citeren 4. Referentiebeheer Bibliografische gegevens bijhouden en citeren dankzij de automatisering in toenemende mate vergemakkelijkt speciale bibliografische software & services voor het opslaan, beheren en annoteren van bibliografische gegevens; het formatteren van referenties en bron-verwijzingen in de citatiestijl van je keuze; het aanmaken van literatuurlijsten in de citatiestijl van je keuze.

Bibliografische software en services 4. Referentiebeheer Bibliografische software en services drie types: desktopinstallaties (mét import- en exportmogelijkheden) bv. voor PC: EndNote, Reference Manager voor Mac: BibDesk, Bookends, Papers volledig webgebaseerde toepassingen: geen installatie, maar registratie bv. CiteULike, Connotea, EndNote Web, RefWorks combinatie van lokale installatie met centrale webserver bv. Mendeley, Zotero (Firefox extensie)

Bibliografische software en services 4. Referentiebeheer Bibliografische software en services extra functionaliteiten om naar uit te kijken: referenties bewaren in afzonderlijke mappen, in sommige gevallen met het document zelf in bijlage (als pdf); rechtstreeks zoekacties in online databanken en bibliotheekcatalogi uitvoeren en de gevonden resultaten onmiddellijk bewaren in een eigen map; met behulp van een plugin de metadata uit gedownloade artikels (pdf, html, ...) rechtstreeks importeren; mappen delen met studenten/collega’s en samenwerken aan het bijhouden en uitbreiden van de bibliografie over een bepaald onderwerp

Bibliografische software en services 4. Referentiebeheer Bibliografische software en services Gebruiksvoorwaarden commerciële producten / licentie vereist bv. BookEnds, EndNote, Papers, ProCite, Reference Manager, RefWorks open source / gratis beschikbaar bv. CiteULike, Connotea, Mendeley (basisversie), Zotero (basisversie) commercieel product gratis beschikbaar voor instellingen met een licentie op Web of Knowledge EndNoteWeb

bibliothecaris van je instelling Nog vragen? jan.bollansee@bib.kuleuven.be e-bronnen@bib.kuleuven.be bibliothecaris van je instelling Succes!