Elimineer het dollarrisico uit uw portefeuille Finance Avenue – 31 oktober 2009 Leen Van Wambeke Account Manager NYSE Liffe © NYSE Euronext. All Rights Reserved.

Wisselkoers USD/EUR

Op welke manier beïnvloeden fluctuaties in de USD uw portefeuille? Impact op genoteerde bedrijven die leveranciers in USD moeten betalen Impact op genoteerde bedrijven met de VS als afzetmarkt Impact op uw portefeuille van aandelen genoteerd in USD 3 3

Hoe kan u zich beschermen tegen dollarfluctuaties? Maak gebruik van afgeleide producten Valuta opties Hefboomcertificaten

Algemene definitie optie Een optie is het recht een bepaalde hoeveelheid onderliggende waarde te kopen of te verkopen gedurende een bepaalde periode tegen een vooraf bepaalde prijs. Recht om te kopen = CALL Recht om te verkopen = PUT

2 soorten valuta opties 2 soorten valuta optiecontracten EDX DEX Euro-dollar optie DEX Dollar-euro optie 6 6

Valuta opties Wat mag ik kopen of verkopen? EDX : € 10 000 DEX : $ 10 000 Tegen welke prijs mag ik kopen of verkopen? Uitoefenprijs Handelseenheid 100 Gedurende welke periode mag ik kopen of verkopen? 1, 2, 3, 6 ,9 en 12 maanden Expiratie 3e vrijdag van de maand

Uitoefenprijzen EDX € 10 000 Uitoefenprijs De prijs waarvoor men de onderliggende waarde mag kopen of verkopen (eenheid 100) € 10 000 149 148 147 145 146 EUR

Uitoefenprijzen DEX $ 10 000 Uitoefenprijs De prijs waarvoor men de onderliggende waarde mag kopen of verkopen (eenheid 100) $ 10 000 70 69 68 66 67 USD 10 10

Welke optie kiest u? Koop call DEX Stijging USD Daling EUR Koop put EDX Koop call EDX Daling USD Stijging EUR Koop put DEX

Hedging dollar portfolio Aug 2009 € 1 = $ 0,72 U denkt dat de $ verder zal terugvallen ten opzichte van de euro. U heeft in portefeuille 500 aandelen Microsoft met een tegenwaarde van $ 24. Exposure dollar-risico = $ 12 000

Dollar Portfolio Hedge Afdekken van muntrisico in combinatie met aandelenpositie Situatie augustus 09 U heeft 500 Microsoft met een tegenwaarde van $ 24 $ 1 = € 0,72 Uw USD/EUR risico = $ 12 000 Koop 2 puts DEX bv. DEC09 72 om uw muntrisico af te dekken 17 aug 09: Premie € 2,19 x 100 x 2 = € 438

Dollar Portfolio Hedge Waarde portefeuille AUG09 $ 24 x 500 = $ 12 000 $ 12 000 x 0,72 = € 8 640 € 8 640 - € 438 = € 8 202 OKT 09 $ 28 x 500 = $ 14 000 (+ 16,6%) $ 14 000 x 0,67 = € 9 380 (+ 8,5 %) € 9 380 + € 900 = € 10 280 (+ 25,3%) P DEX Dec09 72 à € 4,50

Dollar Portfolio Hedge Verlies winst 0,72 USD/EUR Break-even 0,698 2,19 Grafiek op expiratie !

Disclaimer NYSE Liffe is de merknaam van de derivatenhandel van Euronext – een dochteronderneming van NYSE Euronext - en omvat de derivatenmarkten van Amsterdam, Brussel, Lissabon, Londen en Parijs. Deze aankondiging dient uitsluitend ter informatie en bevat geen aanbod, uitnodiging of aanbeveling om een belegging aan te kopen of te verkopen of om een andere transactie aan te gaan. Zij die enige op NYSE Liffe beschikbare producten willen verhandelen of aanbieden en verkopen aan anderen dienen, alvorens hiermee aan te vangen, zich te vergewissen van hun rechtspositie en hun reglementaire positie in het relevante rechtsgebied en de aan deze producten verbonden risico's. De door NYSE Liffe gepubliceerde informatie (inclusief informatie gepubliceerd op de websites van NYSE Liffe of onder enige andere vorm) is enkel gericht aan de personen die gerechtigd zijn om dergelijke informatie te ontvangen. Personen die hiertoe niet gerechtigd zijn, dienen de informatie te negeren. Potentiële gebruikers van NYSE Liffe-contracten dienen zich vertrouwd te maken met de volledige contractspecificaties van het betrokken product en alle daarmee samenhangende informatie. De waarde van beleggingen en alle daaruit voortvloeiende inkomsten kan zowel dalen als stijgen. U krijgt uw initiële investering misschien niet volledig terug.