Masterclass juridische aspecten SaaS/Cloud TU Delft 25 april 2012 mr. drs. Walter H. van Holst Onafhankelijk IT-advies vanuit de combinatie van technische, bedrijfskundige en juridische expertise

Onafhankelijk IT-advies combinatie van technische, bedrijfskundige en juridische expertise Kenmerken Sinds 1991 Beëdigd informaticadeskundigen Best practices Kwaliteitsmanagement Professioneel netwerk Huisleverancier Kernwaarden Professioneel Pragmatisch Objectief Ambitieus Betrokken Betrouwbaar

Onze diensten Strategie Contractering Voorstudies Contracten en SLA’s Beleid Onderhandeling Verandermanagement Geschillen Inkoop Beoordeling (Out)sourcing Audits Europese aanbesteding Taxaties Contractmanagement Deskundigenberichten Vernieuwing Tevens Programma van eisen Second opinions Pakket- en partnerselectie Projectbegeleiding Implementatiebegeleiding Workshops

Opleidingen & workshops Inkoop Tevens Europees aanbesteden Application Service Providing (ASP) Outsourcing IT-Services Procurement Library (ISPL) Implementatiemanagement Open source software (OSS) Contractering Service Level Agreements (SLA’s) ICT-contracten Onderhandelen over ICT-contracten Contractmanagement Contractmanagement voor ICT Vendormanagement

Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht Programma Levenscyclus relatie Typen overeenkomsten Privacy Continuïteit Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht

Levenscyclus uitbestedingsrelatie exit transitie exploitatie

Vestzakoutsourcingscontract Cloud computing qua overeenkomst analoog aan uitbestedingsovereenkomst Wat is de rol van de leverancier? Reseller of service-integrator?

Gemene deler cloud computing contracten Versterkte afhankelijkheid van leverancier en connectiviteit Belang Service Level Agreement Belang exitscenario’s Reguliere beëindiging, geschilsituatie, faillissement Shared online i.p.v. offline on site Data niet (alleen) meer on site aanwezig Reguliere escrow niet adequaat Continuïteitsmanagement

Risico’s cloud computing Vendor lock-in Schending privacy wet- en regelgeving Isolation failure (multitenancy) Management interface compromise Kwaadwillende insider Resources en data aantrekkelijk doelwit door concentratie / schaalgrootte Discontinuïteit leverancier

Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht Programma Levenscyclus relatie Typen overeenkomsten Privacy Continuïteit Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht

Infrastructure-as-a-Service (Iaas) Transitie afhankelijk van gebruikte standaarden Afrekenmodel op basis van gebruik Relatieve onbekendheid met aard van gegevens afnemer Technisch karakter van dienstverlening Relatief hoge mate van standaardisatie Aandachtspunt: bestaande licenties Infrastructure-as-a-Service (Iaas)

Transitie is vaak herbouw Standaarden nog lang niet uitgekristallisseerd Afrekenmodel op basis van gebruik Technisch karakter van dienst Platform-as-a-Service (PaaS)

Software-as-a-Service (SaaS)

Transitierisico berust vaak bij leverancier Kenmerken SaaS Transitierisico berust vaak bij leverancier Migratie Inrichting Afrekening op basis van transacties Ondersteuning van bedrijfsprocessen Flexibiliteit leverancier == flexibiliteit bedrijfsproces

Samenhang overeenkomst en SLA SLA is in opvatting Mitopics operationaliserende bijlage bij contract Consistentie contract en SLA essentieel Bonus-/malusregelingen en aansprakelijkheid

Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht Programma Levenscyclus relatie Typen overeenkomsten Privacy Continuïteit Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht

Belangrijkste wetgeving: Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) Begrippenkader Wbp

Begrippenkader Wbp: 95/46/EC: Betrokkene Persoonsgegevens Verwerking Verantwoordelijke Bewerker Data subject Personal data Data processing Controller Processor Begrippenkader

Wbp compliance in cloud computing Cloudleverancier is bewerker Bewerkersovereenkomst is vereist Gezagsverhouding inzake veiligheid + continuïteit Onafgebroken keten van bewerkersovereenkomsten Dus inclusief onderaannemers zoals hosters Exportverbod persoonsgegevens buiten EER

Gezagsverhouding continuïteit + veiligheid Verantwoordelijke moet bewerker zijn continuïteits en veiligheidsbeleid kunnen opleggen SLA moet dit kunnen operationaliseren Integriteit van persoonsgegevens onderdeel van veiligheid

Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht Programma Levenscyclus relatie Typen overeenkomsten Privacy Continuïteit Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht

Continuïteitsmaatregelen Zo feitelijk mogelijk Periodiek oefenen Outputgeoriënteerd Meer dan techniek: operationele uitwijk

Continuïteitsmaatregelen In-de-plaats-tredingsovereenkomst/-clausule? Source escrow Data escrow Hot-standby? Garantiestellingen?

Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht Programma Levenscyclus relatie Typen overeenkomsten Privacy Continuïteit Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht

Intellectuele rechten IE en licentiekwesties – wie is rechthebbende? (Maatwerk) software Databankrechten in de cloud? Producten: beschermde werken? Aanpassingen? Toestemming? Is een licentie afdoende? Past de licentie in een cloud? Is de cloudprovider werkelijk eigenaar van de werken? Wie is aansprakelijk/procespartij bij inbreuk op werken van derden

Juiste model? SaaS setting Licentiegever Licentienemer (SaaS Provider) Sublicense? User Agmt? Functionaliteits- afnemer (Klant) 7 april 2011

Juiste model? IaaS/PaaS setting Licentiegever Licentienemer (Klant?) ? Cloud Provider 7 april 2011

Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht Programma Levenscyclus relatie Typen overeenkomsten Privacy Continuïteit Intellectuele rechten Internationaal privaatrecht

Per e-mail: w.van.holst@mitopics.nl Overige informatie Vragen? Per e-mail: w.van.holst@mitopics.nl Overige informatie Nieuwsbrief: nieuwsbrief@mitopics.nl Internet: www.mitopics.nl

Bronvermeldingen afbeeldingen: Foto rangeerterrein Kijfhoek, Mawijk, wikimedia commons, CC-SA-3.0 Foto boorplatform in de Noordzee, Christian Bickel, wikimedia commons, CC-SA-2.0 DE Afbeelding cloud computing, Sam Johnston, wikimedia commons, CC-SA-3.0 Foto cirrostratus met halo, Simon Eugster, wikimedia commons, CC-SA-2.5 Foto toiletdeur, Rob Pongsajapan, Flickr, CC-BY-2.5 Foto Braun food processor, Donovan Govan, wikimedia commons, CC-SA-3.0 Foto ambulance, neiljohnuk, wikimedia commons, CC-BY-2.5 Licentie voor presentatie als geheel: Creative Commons-Gelijk Delen-Versie 3.0 Nederlands