Armoede Live! Arm in een rijke samenleving: boek, film en website Plaats en datum Organisatie Naam Dit is een openingsdia, die u kunt gebruiken voor uw eigen organisatie. Plaats datum organisatie en naam kunt u invullen. Bij deze dia introduceert u uw eigen programma en de reden waarop u met Armoede Live! Werkt.

Armoede Live! Project van: Stichting CliP, landelijk steunpunt participatiebevordering en armoedebestrijding Ellie Smolenaars, onderzoeksjournalist in samenwerking met: 10 dappere mensen Rongwrong (film) Remmedia (website) Anneke Wardenbach (multimediajournalist) Deze dia geeft enige achtergrondinformatie over de herkomst van het project. Dat kan prettig zijn voor toehoorders om te weten. Het materiaal is landelijk ontwikkeld met als doel om zoveel mogelijk (lokaal en provinciaal) gebruikt te worden.

Doel: aandacht en respect Armoede in een rijk land “In Nederland is geen armoede” of “Armoede is je eigen schuld” Hoe ziet armoede eruit in Nederland? Is armoede altijd ‘eigen schuld’? Hoe overleven mensen in een rijke samenleving? De aanleiding voor het project waren opmerkingen die toch heel vaak in de samenleving te horen zijn, vooral bij mensen die NIET van een laag inkomen hoeven rond te komen. De opmerking ‘in Nederland is geen armoede’ geeft weer dat men bij armoede vaak alleen maar denkt aan derde wereld landen, oorlogsgebieden, oostblok landen etc. Natuurlijk is armoede relatief, maar dat zegt niet dat armoede in Nederland maar weggerelativeerd moet worden. Mensen in Nederland moeten zich in DEZE maatschappij staande zien te houden en mee doen met DEZE samenleving. De omgeving waarin mensen leven zegt vaak ook veel hoe mensen hun inkomenssituatie beleven. Mensen in Nederland wonen en leven nu eenmaal niet in een vluchtelingenkamp in Soedan... Een ander veel voorkomende opvatting die we zien in Nederland is dat mensen snel vinden dat armoede eigen schuld is. Dan hadden ze maar niet zo dom moeten zijn, niet werkloos moeten worden, niet ziek moeten worden, niet moeten gaan scheiden, geen gehandicapt kind moeten krijgen etc….?? Maar kenmerk van het leven is dat niet altijd alles te plannen valt. Dat er onverwachte dingen gebeuren en onvolkomenheden zijn. Sommige mensen kunnen dat beter opvangen dan anderen. Dat is afhankelijk van je eigen veerkracht en mogelijkheden, je omgeving en de kansen die je wel of niet kunt benutten. En natuurlijk ook van het geld waar je over kunt beschikken. Daarvan geeft armoede live een beeld. In armoede live zijn de levens van mensen gekoppeld zijn aan trends in de samenleving waar we allemaal mee te maken hebben. Maar die trends worden pas problematisch als je geen geld hebt om die op te vangen of er aan mee te doen. (Volgende dia)

Trends in de samenleving Geen probleem als je rijk bent…, wel als je weinig geld hebt! Vijf trends: Stijgende uitgaven (hoeveel rek is er nog) Instabielere inkomsten (onzekerheid) Losser samenleven (jezelf moeten redden) Druk op zelfontplooiing (moeten presteren) De complexere samenleving (kies maar eens een mobiele telefoon uit…) Er worden in het boek 5 trends onderscheiden. (Zie dia). Er achter staat in andere woorden wat er onder trend valt. Als uitgaven duurder worden is dat voor iemens met weinig geld een veel grotere aanslag op de portemonnee als voor mensen die nog wel enig rek hebben. Bijvoorbeeld de energiekosten. Als die stijgen met 120 euro per jaar, moet dat wel weer opgevangen worden in het eigen kleine budget. Mensen met genoeg geld zuchten en kreunen eens en gaan weer over tot de orde van de dag. Er zijn veel mensen met kleine baantjes of wisselende baantjes. Tijdelijke contracten en flexwerkers. Die mensen hebben weinig zekerheid over hun inkomen. In sommige gevallen is het ook lastig als geld op veel verschillende momenten binnenkomt en er ook weer op veel verschillende momenten rekeneingen betaald moeten worden. Dan is het lastig om goed overzicht te houden. In vroegere tijden waren familie en buurtverbanden erg belangrijk bij het opvangen van de ‘ kwetsbaren’ Door de individualisering van de maatschappij is dat veel minder logisch geworden. Je moet het in hoge mate toch vooral zelf zien te redden. Een ander gevold van die individualisering is ook dat er hoge eisen gesteld worden aan mensen. Je moet presteren en anders doe je niet mee. Ook jezelf goed kunnen presenteren is belangrijk. De uiterlijkheden tellen zwaar mee. Als je aan die beelden en prestaties niet zo goed kunt voldoen, loop je achter. De samenleving als geheel is veel meer een virtuele wereld geworden. Alles gaat via computers en pinpassen. Als je vroeger contant geld in de portemonnee had was er veel gemakkelijker overzicht op hoeveel geld er nog was. Nu gaat alles via computers. Ook zijn er gigantisch veel keuzemogelijkheden ontstaan bij alles wat je aanschaft. De zaal herkent waarschijnlijk wel het oerwoud aan mogelijkheden bij het uitzoeken van een mobiele telefoon?? Deze 5 trends zijn uitgewerkt en worden geillustreerd aan de hand van 10 portretten van mensen met een laag inkomen.

Debatwijzers in boek en op website Ingezette middelen Boek - achtergrond van trends - 10 portretten Film - armoede zichtbaar maken - 5 portretten Website - trends en 10 portretten - 30 geluidsfragmenten Debatwijzers in boek en op website Film vraagt om gesprek Bij het project zijn zoveel mogelijk middelen benut, die ook aansluiten bij de huidige samenleving. Vandaar naast de woorden (het boek) ook de beelden (de film) en de geluidsfragmenten (de website) ingezet zijn. Opzet van het hele project is om grondstoffen te leveren voor het gesprek over armoede. Vandaar ook dat er gewerkt wordt met debatwijzers in het boek en op de website. De film vraagt duidelijk om een gesprek na het vertonen.

Doel = met elkaar praten over… De film nodigt uit tot kijken… vraagt tijd en aandacht van de kijker De film: Legt armoede niet uit Geeft geen verklaringen Hoeft niet ‘mooi’ gevonden te worden WAT ZIET U? WAT VALT U OP? De film is dus ook als zodanig bedoeld: om te kijken. Waarschuw mensen van te voren dat ze geen film zien waarin alles verklaard wordt, maar dat het de bedoeling is dat ze hun eigen gedachten vormen. De vraag die de kijkers meekrijgen is te kijken wat men ziet en te registreren wat hen opvalt.

Welk beeld sprak u (niet) aan? Na de film Wat heeft u gezien? Welk beeld sprak u (niet) aan? Wat viel u op? Deze vragen zijn openingsvragen voor de discussie. Kijk in de handreiking wat je kunt verwachten en zorg voor goede gespreksbegeleiding. Bespreek onder elkaar wat jullie organisatie verder wil met de discussie. Oplossingen bespreken door een goed gebruik van voorzieningen? Of eigen ervaringen van jongeren los krijgen? Of politieke aandacht verwerven? Deze doelstellingen hebben gevolgen voor de inrichting van de discussie nadat de film vertoond en besproken is. We wensen u daarbij veel succes!

Meer informatie www.stichtingclip.nl/armoedelive www.ellie-smolenaars.net Het project werd mede mogelijk gemaakt door: Provincie Zeeland Stichting Democratie en Media FNV Bondgenoten Stichting Niet voor jezelf