Wij, in een veranderende markt Platform Wonen Leeuwarden Ger W. Hukker, 5 april 2012

Het spoorboekje • De waan van de dag • De woningmarkt nu • Hoe doet Friesland het ? • De toekomst

Is er nog positief nieuws ? • 1 op de 4 woningen wordt binnen 3 maanden verkocht

Hoe liggen de verkoopkansen ? 6 Verkoopkansen Tot 1 kwartaal 62%23% 1-2 kwartalen 40%16% 2-3 kwartalen 39%12% 3-4 kwartalen 32%11% 1-2 jaar 26%8% 2-3 jaar 16%5% 3 jaar en meer 13%3% Bron: NVM

Is er nog positief nieuws ? • 1 op de 4 woningen wordt binnen 3 maanden verkocht • Iedere week bestaande woningen • Betaalbaarheid is sinds 2008 – 15% toegenomen • Bouwkosten zijn flink gedaald • Innovatie neemt toe • Er wordt meer geluisterd naar consument • Realisme neemt langzaam toe

De markt 1.Het consumenten vertrouwen 2.De banken 3.Minder lenen, meer aflossen 4.Het ontbreken van een toekomstperspectief 5.De grote voorraad, dalende prijzen

Dalend vertrouwen, dalende prijzen 9

10 • Hypotheek geen strategisch product meer • Imago schade - AFM • Funding • Risicoreductie • Nieuwe gedragscode • Basel III, Solvacy II • Beperkt aantal banken DE BANKEN

11 Marktwerking onder banken

12

Kredietrantsoenering 13

14

Minder lenen, meer aflossen 15

Gebrek aan toekomstperspectief 16 ONRUST!

Toenemende voorraad, dalende prijzen 17 - Gele lijn is de prijsontwikkeling t.o.v. vorig jaar gedeeld door 4 (kwartalen) - Prijsdaling versnelt in laatste kwartaal prijs t.o.v. jaar eerder -4,1%

De nieuwbouw in 2012 nieuw dieptepunt 18

19 Hoe lang heeft het huidige aanbod nodig om te verkopen? (uitgaande van geen nieuw aanbod) Gemiddelde van Nederland ligt op 1 jaar en 11 maanden. Wordt ook wel de theoretische verkooptijd genoemd. Dynamiek in de markt

Hoe doet Friesland het ? 20 • Aantal transacties helaas het sterkst gedaald van Nederland (met 12,9%). Aantal verkopen afgelopen kwartaal in 15 jaar niet zo laag geweest. • Transactieprijzen in kwartaal 4 met 1,8% meest toegenomen van NL • Looptijd aanbod hoogst van NL met 322 dagen (landelijk: 271) • Relatief weinig nieuw aanbod (20,2%)

Hoe doet Friesland het ? 21

Hoe doet Friesland het ? 22

Hoe doet Friesland het ? 23

24 Leeuwarden van plaats 60 naar 42

1.Verdere bezuinigingen 2.Het woningmarktdossier bezuinigingsdossier of ? 3.2% overdrachtsbelasting ? 4.NHG 5.Right to buy 6.Inflatie + maximaal 5% - de scheefwoners De voorjaarsnota

Dit is onze markt ! 26

Wanneer komt er herstel ? 27

Wanneer komt er herstel ? •Kwakkelend 2 e kwartaal 2011 •Woningmarkt loopt vast •Succesvol verkopen •Winnaars en verliezers •Verlaging overdrachtsbelasting •Positieve vooruitzichten 28

De heroriëntatie consument 29 Wensen • Meer inspraak • Zoekt zekerheid – Waardebehoud – Kosten – Financiering – Eigen Huis – Vroeg boeken – Kleiner verschil BB - NB • Senior is honkvast • Inzicht in het product en de lasten • Wonen wordt duurder Handrem • Besteedbaar inkomen • Zorgpremie • De oude dag • Dalende prijzen • Nieuw realisme

Met stip op 1. Consument wil toekomst perspectief 30

Mogelijk akkoord ? Op weg naar een duurzame woningmarkt met toekomstperspectief

Wij, in een veranderende markt Platform Wonen Leeuwarden Ger W. Hukker, 5 april 2012