Wat u voor B-VCA moet weten: niet: Wet van Ohm wel: werking van dit veiligheidsprincipe niet: de normen niet: bouwelektra (wel voor de praktijk) wel: werking van aarding wel: verschil tussen aardlekschakelaar en zekering wel: bevoegheden en vakbekwaamheden Wat is elektriciteit? De risico’s en gevaren van elektriciteit Stroomdoorgang Weerstand Vuurverschijnselen Statische elektriciteit Beschermingsmaat-regelen Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Elektriciteit op het werk Elektriciteit => energiebron Elektriciteit => gevarenbron Elektriciteit => geeft: weerstand spanning Elektriciteit => aandachtspunten de risico’s het omgaan er mee Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Elektra -1 Spanning De spanning wordt uitgedrukt in Volt (V).   De spanning wordt uitgedrukt in Volt (V). Er zijn globaal vier soorten spanning: 1.       extra lage spanning: 12 tot 24V., bijvoorbeeld voor speelgoed (ELV) en een maximum van ≤ wisselspanning 50V (en ≤ gelijkspanning 120V) 2.       laagspanning: alle spanningen ≥ 50V tot aan 660V (LV) 3.       middenspanning: alle spanningen tot aan 10.000V 4.       hoogspanning:alle spanningen boven 10.000V tot meer dan 100.000V Verder kennen wij nog: VEILIGE SPANNING Volt (V) Wat druk is voor water, is spanning voor elektriciteit Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Elektra -2 Stroomsterkte (I) Weerstand (R) Stoormsterkte is de hoe-veelheid elektriciteit dat door een kabel (of gelei-der kan worden gestuurd Bij het lopen door die kabel ondervindt elektriciteit weerstand. Weerstand levert ook energie (warmte) Stroomsterkte Weerstand Ohm (Ω) Ampère (A) De weerstand hangt af van: lengte, dikte en aard van geleider De hoeveelheid elektriciteit die ergens door kan worden gestuurd Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Maar is dit wel een veilige spanning? Elektra -3 Wel voor uw veiligheid: Veilige spanning is 50 Volt wisselspanning 120 Volt gelijkspanning Vermogen (P) Heeft met veiligheid niets te maken. Staat alleen voor het verbruik. Vermogen Watt (W) Maar is dit wel een veilige spanning? De hoeveelheid gebruikte elektriciteit door bijv. een apparaat Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Dat kunnen wij berekenen met de Wet van Ohm Voltage is in principe niet belangrijk. Je kunt veilig 10.000 Volt krijgen als……….. het Ampèrage maar laag genoeg is. U (Volt) I (Ampère)= ------ R (Weerstand) Voorbeeld berekening stroomdoorgang door lichaam: Onze huidweerstand is normaal 2.000 Ώ, 230V : 2.000 Ώ = 0,0115A = 15,3 mA als het nat is dan is deze veel lager bijvoorbeeld: 230V : 1.000 Ώ = 0,230A = 230 mA Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7 Elektrocutietabel Stroomsterkte Gevolgen Uithoudingstijd 0,2 ~2 mA voelbaar, vanaf 2mA:kramp onbepaald 7 ~15 mA sterke krampverschijnselen 10mA: loslaten kost inspanning 15 mA loslaten niet meer mogelijk 15 seconden 20 mA Hevige pijn + ademhalingsproblemen 10 seconden 30 mA Ondragelijke pijn, verstikking 1 seconde 100 mA Dodelijke elktrocutie onmiddelijk Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Wat zijn de risico’s en gevaren? Wacht EFFE een minuutje. Dan sta ik u zo meteen te woord. Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Risico’s van elektriciteit Bij het ONZORGVULDIG omgaan met elektriciteit zijn de risico’s: oplopen van een schok door stroomdoorgang brandwonden door de hitte en vuurverschijnselen uitbreken van brand door een vlamboog ongevallen in 2e instantie Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Hoe ons beschermen tegen de gevaren: Aanraken van delen die stroom voeren in de grond liggende middenspanningskabel elektrische leiding van tram of trein Delen die door een defect onder spanning staan kapotte kabel van een haspel dubbel geïsoleerd elektrisch gereedschap dat geaard is Elektromagnetische velden GSM-masten en ook de GSM-etjes EM-velden van middenspanningskabels Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Gevolgen afhankelijk van: Stroomsterkte Wet van Ohm Spanning Lichaamsweerstand Hoe kunt u de weerstand beïnvloeden? De weg die de stroom door het lichaam neemt De lichamelijke conditie Omgevingsfactoren Bijvoorbeeld vochtige werkomstandigheden Grensstroomsterkte: max. 30 mA gedurende maximaal 0,2 seconden Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Risico’s van elektriciteit beheersen Bronaanpak veilige apparatuur goed onderhoud goede constructie Bron afschermen veiligheidsschakelaars / spanningsdeken op rek Mens beschermen goede apparatuur gebruiken goede reparaties (laten) uitvoeren, keuring Nen3140 geïsoleerde schoenen/laarzen vakbekwaamheid Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Vakbekwaamheid = veiligheid van personen De Aw (art. 8) stelt eisen aan de vakbekwaamheden om taken te kunnen/mogen uitvoeren. De NEN 1010 omschrijft dit: Elektrotechnisch personeel Laagspanningsdeskundige Ploegleider Bevoegd persoon Deze mogen elektrotechnisch werk uitvoeren Voldoende onderricht persoon ( zgn. Vopper) Mag eenvoudig elektrotech- nisch werk uitvoeren Niet-elektrotechnisch personeel Leek (= ongeschoold) Mag geen elektrotechnisch werk uitvoeren! Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7 OK. Zet het elektra maar aan!

Aardlekschakelaar en smeltveiligheid Aardlekschakelaars dienen ter beveiliging van personen Smeltzekeringen dienen installaties Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7

Veiligheid appartuur in ruimten Basisveiligheid B-VCA V0.4 Module 7