EHBO aan Ouderen

De vijf punten let op gevaar 2. ga na wat er is gebeurd en daarna wat iemand mankeert 3. stel het slachtoffer gerust en zorg voor beschutting benoem eventueel de 5 punten 4. zorg voor professionele hulp 5. help het slachtoffer op de plaats waar hij ligt of zit

Benaderingsprotocol stroomschema

Vitale functies circulatie ademhaling bewustzijn ernstige bloeding

Het zenuwstelsel Ouder worden De hersenen nemen in omvang af Prikkelgeleiding in de zenuwen neemt af, wordt minder Specifieke ziekten kunnen ontstaan Afname hersenvolume door afname cellen in hersenschors. Dit kan dementie als gevolg hebben (stoornis geheugen en denkvermogen = normaal ook bij veroudering) Afname aantal dendrieten per zenuwcel. Toename plaques en neurofibrillaire tangles geeft Alzheimer. Afname neurotransmitters: Reflexen minder snel - Alzheimer zenuwstelsel

Het zenuwstelsel Aandoeningen/letsels Ongevallen door minder goed werkende reflexen Parkinson, Alzheimer, Dementie Reflexen trager: vallen Gevoel minder: slechte reactie op kou/warmte en pijn (brandwonden) zenuwstelsel

Het zenuwstelsel Verslikking Verslikken door spierproblemen door Parkinson, bij innemen medicijnen (met vla of yoghurt in laten nemen), bij slecht kauwen toch doorslikken Rolstoel: rechtop zitten slachtoffer

Het ademhalingsstelsel Ouder worden Longfunctie neemt af Borstkas verstijft iets Longblaasjes werken minder Afname elasticiteit longen Afname oppervlakte longblaasjes Stuggere thorax ademhalingsstelsel

Het ademhalingsstelsel Aandoeningen/letsels Kortademig Moeizamer ademen Minder uithoudingsvermogen Verhoogde kans op infecties Ademen kan moeizamer gaan Kortademig, minder uithoudingsvermogen Bij veel lichaamsbeweging lijken longen beter te functioneren Residu lucht bij niet goed uitademen geeft kans longontsteking ademhalingsstelsel

Hart en bloedvaten Ouder worden Hart raakt vermoeid Bloedvaten nauwer en minder elastisch Bloeddruk neemt vaak toe Hypertrofie linkerhartkamer Kleiner slagvolumen, pompkracht hart neem af waardoor mensen sneller moe worden, minder inspanning kunnen leveren Verminderde regulatie hartritme Bloedvaten: vaatwanden worden dikker, meer druk op vaatwanden kan beschadigingen geven Bloedvaten afname elasticiteit, uitgerekt: achtergebleven bloed kan klonteren, propjes meegevoerd vormen elders een verstopping. Longembolie, cva. Bloedvaten: aderverkalking, uitdroging, boezemfibrilleren geven bloedpropjes Bloedverdunners geven wel een grotere kans op bloedingen, neusbloeding moeilijk te stelpen hart en bloedvaten

Hart en bloedvaten Aandoeningen/letsels Hoge bloeddruk Embolie, trombose Hartinfarct Herseninfarct Inleiding hartinfarct en herseninfarct hart en bloedvaten

Hartinfarct Een aandoening waarbij er sprake is van een plotselinge afsluiting van een kransslagader b.v. door een bloedstolsel. Een deel van de hartspier sterft dan af. Er ontstaat littekenweefsel. Als gevolg van de verminderde pompfunctie van het hart krijgen veel organen, aanvankelijk met name bij verhoogde vraag, niet genoeg zuurstof en voedingsstoffen meer. Dit leidt weer tot snelle vermoeidheid en tot kortademigheid bij geringe inspanning. Het lichaam tracht door regelmechanismen de vulling van het vaatbed te verhogen, dit zorgt er weer voor dat het lichaam vocht vasthoudt. Patiënten die lijden aan hartfalen hebben dan ook vaak last van meer vocht in het longvaatbed (vaak onjuist als 'vocht achter de longen' aangeduid), in ernstige gevallen uitmondend in longoedeem waardoor de kortademigheid sterk verergert, vooral bij platliggen. De symptomen lijken vaak op die van astma (kortademigheid, vermoeidheid; acute decompensatie heet daarom ook asthma cardiale). Verder blijft er vocht achter in de laagste gedeelten van het lichaam waardoor er dikke benen en enkels (perifeer oedeem) ontstaan. Als gevolg van de symptomen van hartfalen treden er in het lichaam compensatiemechanismen in werking. Deze kunnen op korte termijn een gunstige invloed hebben op de bovenstaande symptomen, maar op de lange termijn verergeren deze compensatie mechanismen juist het hartfalen. De patiënt komt dan in een vicieuze cirkel terecht. Het hartfalen kan vooral aan de linker- of aan de rechter hartkamer te wijten zijn. Bestaat het lang dan gaan echter beide kamers meedoen. Oorzaken van hartfalen zijn: Verminderde hartspierfunctie: De belangrijkste is het hartinfarct. Als gevolg van een hartinfarct is een gedeelte van de hartspier afgestorven en verlittekend en daardoor is een deel van de pompfunctie verloren gegaan. Stofwisselingsziekten (cardiomyopathie) waardoor uiteenlopende lichaamstoffen in de spier opstapelen en uiteindelijk de spierfunctie nadelig beïnvloeden. b.v. ijzerstapeling (hemochromatose). infectieus: hartspierinfecties (myocarditis) door virussen. toxisch: alcohol, en bepaalde medicijnen tegen kanker beschadigen de hartspier. metabool: gebrek aan bepaalde vitaminen leidt tot hartfalen ('natte beriberi' of shoshin). hypertrofie: de hartspier is zo dik dat hij niet goed meer kan ontspannen en er in de vullingsfase maar weinig bloed in kan stromen ('diastolische dysfunctie'). Verminderde pompfunctie: Defect van de hartkleppen. Dit kan een lekkende hartklep (klepinsufficientie) zijn waardoor (een deel van) het bloed weer terugstroomt en weer dezelfde weg moet afleggen. Het kan ook door een hartklepvernauwing (stenose) komen waardoor de doorgang vernauwd is. Klepgebreken ontstaan soms door infectie, soms door degeneratie, en zijn ook wel eens aangeboren. Hartritmestoornissen. Het hart is dan ook minder goed in staat om bloed rond te pompen. Een andere oorzaak kan ook liggen in de erfelijke aanleg, sommige vormen van hartfalen zijn genetisch bepaald. harttransplantatie is dan het uiterste en enige redmiddel. Overigens is in een deel van de gevallen de oorzaak van het hartfalen onbekend.

Hart en bloedvaten Verstopping van kransslagader Hartinfarct

Hart en bloedvaten Trombose, embolie Wanneer zo'n vetafzetting openscheurt, ontstaan er bloedstolsels in de vaten waardoor bloedvaten verstopt kunnen raken. Wanneer een slagader die het hart voorziet van bloed verstopt raakt, sterft een deel van de hartspier. Dit noemen we een infarct Trombose, embolie

Hart en bloedvaten Aderverkalking Een te hoge concentratie vetten in het bloed leidt tot vetafzetting aan de binnenkant van bloedvaten, ook wel aderverkalking genoemd. Aderverkalking

Hart en bloedvaten Hartinfarct afzetten van vet (cholesterol) tegen de vaatwand Angina pectoris en hartinfarct

Hart en bloedvaten Hartinfarct symptomen beklemmende pijn in de borststreek misselijk, transpireren uitstraling naar linkerarm, beide armen, schouderbladen, kaakbeenderen of hoofd pijn verdwijnt niet bij rust en de angina pectoris medicijnen helpen niet Voor risico’s zie Hét EHBO Boek

Hart en bloedvaten Hartinfarct hulpverlening laat het slachtoffer zitten of liggen eventueel medicatie slikken of mondspray gebruiken 112 bellen als pijn niet over gaat eventueel reanimatie en AED inzet

Hart en bloedvaten Reanimatie/AED inzet

Hartinfarct risico’s 1 Man-zijn (meer mannen dan vrouwen hebben er last van) Hart- en vaatziekten in de familie (erfelijke aanleg) Roken (rokers hebben een twee keer zo grote kans op een hartaandoening dan niet- rokers; stoppen met roken doet de kans op hartproblemen binnen 15 jaar tijd weer met 50% afnemen) Vrouwen zijn met een inhaalslag bezig

Hartinfarct risico’s 2 Hoge bloeddruk Voeding met veel cholesterol Suikerziekte (diabetes mellitus) Te weinig lichaamsbeweging Overgewicht Stress

Hart en bloedvaten Beroerte herseninfarct hersenbloeding

Hart en bloedvaten Beroerte

Beroerte oorzaken Hoge bloeddruk Hoge cholesterolspiegel Suikerziekte Roken Overgewicht Bepaalde ritmestoornissen Alcoholisme

Hart en bloedvaten Beroerte symptomen scheef gezicht spraakstoornissen verlammingsverschijnselen aan arm of been

Hart en bloedvaten Beroerte hulpverlening FAST test 112 bellen bij het slachtoffer blijven arts: binnen 3 uur bloedverdunners kans op volledig herstel

BE FAST Binnen 3 uur in het ziekenhuis om te kijken of er bloedverdunners nodig zijn kan betekenen dat het so zonder restverschijnsel het ziekenhuis kan verlaten.

Huid, haar, spieren, botten Ouder worden Talgklierproductie neemt af Huid verandert Haar wordt grijs Botmassa wordt minder Slijtage gewrichten mogelijk Afname spierkracht mogelijk Minder talg geeft drogere huid, doffer van kleur, pigmentvlekken Huid wordt , slapper geeft rimpels Huid wordt dunner: decubitus, brandwonden vaak ernstiger Door afname pigment wordt haar grijs, kaalheid bij vooral mannen huid, haar, spieren, botten

Huid, haar, spieren, botten kneuzing: beschadiging van de weke delen tussen huid en bot door een slag of stoot verstuiking: ter hoogte van een gewricht overbelasting van gewrichtsbanden door geforceerde beweging

Huid, haar, spieren, botten kneuzing en verstuiking koelen hoog leggen compressie

Huid, haar, spieren, botten ontwrichting: het uit de kom schieten van de gewrichtskop door geforceerde beweging breuken: door teveel kracht op het bot kan het scheuren, versplinteren of door midden breken

Huid, haar, spieren, botten ontwrichtingen en breuken niet bewegen rust en steun geven professionele hulp

Psychische veranderingen Ouder worden Afnemende behoefte voedsel Verandering stofwisseling Verandering werking zintuigen Mentale veranderingen Minder inspanning, minder energieverbruik, minder eten nodig Verkeerd voedselpatroon: uitdroging en suf, overgewicht: diabetes, Smaak en reukverandering: voedselvergiftiging. Zintuigen veranderen: minder voelen: brandwonden Vallen, breken door niet goed zien en slecht evenwicht. Mentaal: psychische veroudering: vergeetachtig. Dementie. risico’s door veranderingen

Brandwonden normale huid eerstegraads derdegraads tweedegraads

Brandwonden vlammen doven (branddeken) eventueel sieraden af doen minimaal 10 minuten koelen zacht stromend lauw water Luier wel uit! kleding aan laten afdekken met niet verklevend gaas

Ouder worden Levenservaring, mensenkennis Relativeringsvermogen Inlevingsvermogen Oplossingsgericht denken Meer tijd en rust Minder verantwoordelijkheden Kortingen voordelen

VRAGEN?