Kinderen van depressieve moeders: het integratieve model van Goodman en Gotlib Cassie Claeys 1BaTP

Inhoudstafel Wat is depressie? Het model van Goodman en Gotlib De 4 mechanismen De 3 moderatoren

Wat is depressie? Een echte ziekte 2 soorten: Unipolaire depressie Bipolaire depressie

Unipolaire depressie Kenmerken: Bedrukte stemming Minder interesse en plezier in activiteiten Slapeloosheid Verlies van energie Zich waardeloos voelen …

Bipolaire depressie Andere naam: manische depressie Kenmerken: Abnormaal verhoogde of geïrriteerde stemming Verminderde slaapbehoefte Makkelijk af te leiden Moeilijkheden in het dagelijkse functioneren …

Het model van Goodman en Gotlib 4 mechanismen  verband tussen depressie van de moeder en het minder goed functioneren van het kind. 1 of meerdere mechanismen kunnen actief zijn. Interageren met 3 mogelijke moderatoren: Gezondheid en betrokkenheid van de vader Verloop en het tijdstip van de depressie van de moeder De kenmerken van het kind

Het model van Goodman en Gotlib

De 4 mechanismen Mechanisme 1: de genetische predispositie Het kind kan de kwetsbaarheid voor depressie direct of indirect overerven.  aanleg voor bepaalde persoonlijkheidstrekken. Genetische factoren dragen bij aan het ontstaan van een depressie op volwassen leeftijd. Kinderen kunnen ook andere stoornissen ontwikkelen. Bijvoorbeeld: alcoholisme, druggebruik,…

De 4 mechanismen Mechanisme 2: aangeboren disfunctionele neuroregulerende mechanismen Kinderen van depressieve moeders zouden geboren worden met disfunctionele neuroregulerende mechanismen die interfereren met processen van emotieregulatie. De moeder tijdens of voor de zwangerschap depressief  foetus wordt blootgesteld aan neuro-endocriene veranderingen, beperkte bloedtoevoer,… Kinderen van depressieve moeders zijn de eerste maanden na de geboorte prikkelbaarder en passen zich moeilijker aan.

De 4 mechanismen Mechanisme 3: beïnvloeding door negatieve cognities, gedragingen en affecten Depressieve ouders zien zichzelf als slechte ouders + ze zijn kritischer tegenover hun kinderen. Depressieve ouders zijn ‘insensitive parents’. Het belemmert de ontwikkeling van sociale en cognitieve vaardigheden van het kind. Kinderen imiteren hun depressieve moeders.

De 4 mechanismen Mechanisme 4: blootstelling aan een stressrijke omgeving Kinderen van depressieve moeders hebben meer verlies, separatie en interpersoonlijke conflicten dan kinderen van gezonde moeders. Ook mishandeling, verwaarlozing en ouderlijke conflicten zijn meer aan de orde bij kinderen van depressieve moeders.

De moderatoren Moderator 1: beschikbaarheid en mentale gezondheid van de vader Mensen zijn geneigd om een partner te zoeken die op hen trekt. ‘assortitive mating’: de vrouw kiest een partner die ook een depressie of een andere stoornis heeft. Kinderen: vaak een vader met emotionele problemen.

De moderatoren Moderator 2: tijdstip en verloop van de depressie van de moeder Hoe jonger het kind, hoe sterker de invloed van de depressie op het kind. Een chronischer verloop van depressie zal waarschijnlijk een negatievere invloed hebben dan een enkele depressieve episode 80% van de depressieve moeders hervalt in de depressie.

De moderatoren Moderator 3: temperament, geslacht, intellectuele en sociaal-cognitieve vaardigheden Kinderen met een lage gevoeligheid voor verandering, hoge drempels voor stimulatie,… vergen minder van hun ouders en zijn daardoor ook minder stresserend voor de kwetsbare ouders. Hoe depressiever de moeder is, hoe lastiger ze haar kind vindt. Jongens lopen een groter risico dan meisjes om stoornissen in het gedrag te ontwikkelen maar tijdens de adolescentie is dit omgekeerd.

Referentie van het artikel Casalin, S. & Vliegen N. (2006). Kinderen van depressieve moeders. Tijdschrift voor Psychotherapie, 32, 417-435.