Math Candel Universiteit Maastricht

•Achtergrond: –Diagnose probleem –Meetinstrumenten –Conceptueel model •Presentaties van eigen analyses •Voorbeeld analyse

1.Is burnout problematisch onder thuisverzorgenden ? 2.Welke variabelen zijn determinanten van burnout ? 3.Welke van deze determinanten zijn risicofactoren ? Op welke determinanten scoren thuisverzorgenden ongunstig ?

1.Schalen voor de meer subjectieve constructen: •Emotionele belasting •Werkdruk •Emotionele uitputting •Depersonalisatie •Persoonlijke bekwaamheid •Sociale steun •Probleemgerichte coping •Emotiegerichte coping

Emotionele belasting (Veldhoven & Meijman,1994) (o.a.): •Is uw werk emotioneel zwaar ? •Wordt u in uw werk met dingen geconfronteerd die u persoonlijk raken ? •Wordt er door anderen een persoonlijk beroep op u gedaan ? Antwoordklassen: 1:nooit 2:soms 3:vaak 4:altijd

Werkdruk (Jonge, J. de, 1995) (o.a.): Daar waar ik werk: •Wordt onder tijdsdruk gewerkt •Wordt met pieken gewerkt •Moet te hard worden gewerkt •Moet teveel werk verricht worden Antwoordklassen: 1:nooit 2:zelden 3:soms 4:vaak 5:altijd

Emotionele uitputting (Schaufeli & Van Dierendonck, 1994) (o.a.): •Ik voel me mentaal uitgeput door mijn werk •Als ik op mijn werk iets afrond, dan vrolijkt me dat op •Ik voel me opgebrand door mijn werk Antwoordklassen: 1:nooit 2:sporadisch 3:af en toe 4:regelmatig 5:dikwijls 6:zeer dikwijls 7:altijd

2.Socio-demografische gegevens via enkele eenvoudige vragen: •Geslacht •Leeftijd •Functie van verzorgende: •Thuishulp •Verzorgingshulp •Verzorgende C •Verzorgende D •Gespecialiseerd verzorgende E •Werkjaar: aantal jaren werkzaam in thuiszorg •Uurwerk: aantal uren werkzaam per week

Wanneer is de score op burnout problematisch ? We kunnen het gemiddelde op de schaal berekenen; Hierin worden alle burnout scores betrokken We kunnen de mediaan op de schaal berekenen; Minder gevoelig voor uitbijters Maar wanneer wijst geniddelde of mediaan op problematische burnout ?

Ideaal: Een klinisch bepaald afkappunt. Als personen hierboven scoren, dan is er een grote kans om “burned-out” te raken Als personen hieronder scoren, dan is er een grote kans om “gezond” te blijven Alternatief: Een op basis van de antwoord klassen bepaald afkappunt We kunnen een afkappunt nemen en bekijken welk percentage hierboven scoort

Emotionele uitputting: Niet een klinisch bepaald afkappunt Antwoordklassen: 1:nooit 2:sporadisch 3:af en toe 4:regelmatig 5:dikwijls  afkappunt; erop of erboven dan “burned-out” 6:zeer dikwijls 7:altijd 7 op 258 oftewel 2.7%

Analyse A: •Afhankelijke variabele: emotionele uitputting •Onafhankelijke variabele: werkdruk, emotionele belasting, sociale steun •Effectmodificator: sociale steun

Analyse B: •Afhankelijke variabele: depersonalisatie •Onafhankelijke variabele: emotionele uitputting •Mediator: emotionele uitputting

•Aantal variabelen: –Onafhankelijke variabelen –Afhankelijke variabelen •Type variabele: –Binair –Polytoom –Continu •Type design: –Tussen-subject design –Binnen-subject design

Y continuY binair 1 X binairT-toets Mann-Whitney  2 - toets voor kruistabel polytoom1-weg ANOVA Kruskal-Wallis test  2 - toets voor kruistabel continu(Rang)correlatie Lineaire regressie Logistische regressie Meerdere X’en Lineaire regressie ANOVA Logistische regressie

Y continuY binair 1 X binairT-toets Mann-Whitney  2 - toets voor kruistabel polytoom1-weg ANOVA Kruskal-Wallis test  2 - toets voor kruistabel continu(Rang)correlatie Lineaire regressie Logistische regressie Meerdere X-en Lineaire regressie ANOVA Logistische regressie

Y continuY binair 1 X binairT-toets Mann-Whitney  2 - toets voor kruistabel polytoom1-weg ANOVA Kruskal-Wallis test  2 - toets voor kruistabel continu(Rang)correlatie Lineaire regressie Logistische regressie Meerdere X-en Lineaire regressie ANOVA Logistische regressie

Y continuY binair 1 X binairT-toets Mann-Whitney  2 - toets voor kruistabel polytoom1-weg ANOVA Kruskal-Wallis test  2 - toets voor kruistabel continu(Rang)correlatie Lineaire regressie Logistische regressie Meerdere X-en Lineaire regressie ANOVA Logistische regressie

Y continuY binair 1 X binairT-toets Mann-Whitney  2 - toets voor kruistabel polytoom1-weg ANOVA Kruskal-Wallis test  2 - toets voor kruistabel continu(Rang)correlatie Lineaire regressie Logistische regressie Meerdere X-en Lineaire regressie ANOVA Logistische regressie

Y continuY binair 1 X binairT-toets Mann-Whitney  2 - toets voor kruistabel polytoom1-weg ANOVA Kruskal-Wallis test  2 - toets voor kruistabel continu(Rang)correlatie Lineaire regressie Logistische regressie Meerdere X-en Lineaire regressie ANOVA Logistische regressie

Top-down toetsen: start met het meest complexe model en verwijder telkens de minst en (ook) niet- significante termen uit het model Meest complexe regressiemodel: Emotionele uitputting =  0 +  1 werkdruk +  2 emotionele belasting +  3 sociale steun  4 werkdruk*sociale steun +  5 emotionele belasting*sociale steun + 

SPSS uitvoer

Interactie tussen sociale steun en werkdruk: Analyse per stratum voor de variabele steun

SPSS uitvoer: Hoge sociale steun Effect van werkdruk op emotionele uitputting: 0.407

SPSS uitvoer: Lage sociale steun Effect van werkdruk op emotionele uitputting: 0.821

Regressiemodel: Depersonalisatie =  0 +  1 emotionele uitputting +  SPSS uitvoer

Is emotionele uitputting nu een mediator ? Anders gezegd: Is het pad tussen werkdruk en depersonalisatie via emotionele uitputting significant ?

Werkdruk Emotionele Uitputting Depersonalisatie a b Baron & Kenny (1986):

Lage sociale steun:

z > z(kritiek) = Z(  = 0.05) = 1.96; dus H 0 verwerpen H 0 : er is geen verband tussen werkdruk en depersonalisatie via emotionele uitputting

Klinisch bepaalde afkappunten Afkappunt op basis van inhoudsanalyse van antwoordklassen Van belang is een afkappunt of normscore: Wanneer is een determinant van burnout een risicofactor ?

Werkdruk: Niet een klinisch bepaald afkappunt Antwoordklassen: 1:nooit 2:zelden 3:soms 4:vaak  afkappunt; erop of erboven dan “riskant” 5:altijd 31 op 258 oftewel 12% Is werkdruk nu een risicofactor ?