Geologie blz 9 + 11
Divergente plaatgrens
Divergente plaatgrenzen. Zo is ook het patroon in de ouderdom van de oceaanbodem te verklaren: heel jong in het midden en steeds ouder naar de kusten. De animatie in de volgende dia geeft een indruk van wat er op de oceaanbodem gebeurd. 1-Mid-oceanische rug = Onderzees gebergte waar de oceanische korst door opstijgend magma omhoog wordt gedrukt. Hier ontstaat steeds nieuwe oceanische korst. Hierdoor wordt bijvoorbeeld tussen Afrika en Zuid-Amerika de Atlantische Oceaan steeds breder.
Mid-oceanische rug Asthenosfeer Divergente plaatgrenzen: oceanische korst ontstaat Mid-oceanische rug Centrale slenk De breuk waardoor magma opstijgt. Lithosfeer lithosfeer Asthenosfeer Convectiestromingen
Wat zal er met deze brug gebeuren? Soms zie je dat platen bewegen………...
Divergente plaatgrenzen: Riftzone Divergente plaatgrenzen: Riftzone ! een continent breekt, een oceaan ontstaat. b-De gebroken randen van de continentale korst zakken weg. Het weggezakte, lage deel noemen we een slenk. Er is een breuk ontstaan, waarin oceanische korst ontstaat. Er is ook sprake van vulkanisme c-de twee stukken continent zijn verder uit elkaar ‘gedreven’ en de laag gelegen slenk is volgelopen met zeewater. Een echte oceaan is ontstaan. Zie figuur d. Dit proces is nu gaande in Oostelijk Afrika. a-Horizontale convectiestromen rekken de continentale korst op. De korst wordt dunner. Opstijgend magma drukt de korst omhoog en er ontstaan barsten
Divergente plaatgrenzen: een continent breekt, een oceaan ontstaat. De Rode Zee is dus eigenlijk de ‘Rode Oceaan’. De ‘Rift Valley’ ligt deels al onder zeeniveau en zal uiteindelijk vol stromen met zeewater. (bij de pijlen) Door de hele Rode Zee en de Afrikaanse ‘Rift Valley’ loop een divergente breukzone
De oceaanbodem. Centrale slenk Midoceanische rug Mantel
De dikte van de sedimenten op de oceaanbodem. Weinig sediment Veel sediment Afstand = Ouderdom
De ouderdom van de sedimenten op de oceaanbodem Van wanneer tot wanneer duurde het Krijt ? Waarom ligt hier geen sediment uit het Krijt ? Ouderdom van de oceaanbodem in miljoenen jaren 100 90 80 70 60 50 40 30 10 0
Drie ‘krachten’ brengen de platen in beweging. Waardoor worden de platen voortbewogen ? 1-Convectiestromingen. Door de hitte van de kern gaat het gesteente in de mantel stromen. De platen drijven mee. 2-Ridge push. De oceanische korst die van de mid-oceanische rug af glijdt, duwt de oceanische korst voor zich uit. Hitte 3-slabpull. De in de mantel duikende oceanische korst trekt de rest van de oceanische korst achter zich aan. Drie ‘krachten’ brengen de platen in beweging.
Convergente plaatgrenzen : 1-Oceanisch <-> Continentaal De zwaardere oceanische plaat schuift onder de lichtere continentale plaat. Door de botsing wordt de Zuid-Amerikaanse continentale plaat geplooid en ontstaat het Andes gebergte. In het gebergte ligt een rij vulkanen. Voor de kust ligt een diepzeetrog. Waar de platen –schoksgewijs- langs elkaar bewegen ontstaan aardbevingen : 1-Oceanisch <-> Continentaal 1-continentaal oceanisch 2-continentaal continentaal 3-oceanisch oceanisch Kijk goed wat er zal gebeuren in de verschillende situaties ! De aardkorst bestaat uit continentale en oceanische korst. Als er twee stukken korst naar elkaar toe bewegen zijn er dus drie soorten botsingen mogelijk: Oc korst Cont korst
Convergente plaatgrenzen: 2-Oceanisch<->Oceanisch Beide oceanische platen zijn in principe even zwaar. In dit geval zakt de oudste, meest afgekoelde en dus iets zwaardere plaat weg. De wegduikende korst smelt , de warme magma stijgt op en ‘brandt’ zichzelf een weg door de bovenliggende korst. Gevolg: evenwijdig aan de diepzee trog ontstaat een rij vulkanische eilanden. diepzeetrog eilandenboog Oc korst Oc korst
India is tegen Eurazië gebotst Convergente plaatgrenzen: 3-Continent <-> Continent Beide continentale platen zijn even zwaar. Geen van beide zakt de mantel in. De oceanische korst die er tussen lag is wel in de mantel verdwenen. Alle kracht van de botsing heeft geleid tot sterke plooiing en opheffing van de continentale korst. Het beste voorbeeld van een dergelijk gebergte is het Himalayagebergte. India is tegen Eurazië gebotst Cont korst Cont korst oude oc korst oude oc korst
Hoe ontstaat een tsunami?
De Indo-Australische plaat schuift onder de Euraziatische plaat zeespiegel Omdat er veel wrijving is tussen de platen blijven ze aan elkaar vastzitten. De wegduikende plaat trekt de bovenste plaat een stukje mee Als de bovenste plaat los schiet wordt het zeewater plotsklaps omhoog geduwd en er ontstaat een golf.