Het Acute Knietrauma Eric Wouters 11 februari 2012 Symposium 11/2/2012

Inleiding “Everything should be made as simple as possible, but not simpler.” Albert Einstein Symposium 11/2/2012

Het Acute Knietrauma Acuut? Chronisch? Chronisch met acuut moment? Trauma? Overbelasting? Degeneratief? Ernstig? Hinderlijk? Sportongeval? Verkeersongeval? Thuissituatie? Werk? Symposium 11/2/2012

Acute zware traumata Fracturen rond de knie Osteosynthese Lange revalidatie Vaak blijvende invaliditeit Arthrose later Symposium 11/2/2012

Chronische-, mineure- en sportraumata Pijn Zwelling Doorzakken Instabiliteit Crepitaties Blokkage Hinder bij dagelijkse activiteiten Verstoring van de nachtrust Symposium 11/2/2012

Pijn Symposium 11/2/2012

“Sport is gezond” Meest voorkomende blessures Enkel (22%) Knie (15%) Borstkas, rug of buik (10%) Hand en vingers (7%) Schouder of pols (6%) Symposium 11/2/2012

“Sport is gezond” Meest risicovolle sporten (# blessures per 1000u) Skiën (10,1) Zaalvoetbal (6,3) Basketbal (3,3) Karate (2,6) Volleybal 2,4) Hockey (2,1) Schaatsen (2,1) Voetbal (2,0) Symposium 11/2/2012

Letsels Ligament (verrekking, scheur, contusio)  Mediaal of lateraal collateraal ligament  Voorste of achterste kruisband Meniscusscheur (mediaal of lateraal) Spier of peesletsels Luxaties Symposium 11/2/2012

Mediaal collateraal ligament Valgus stress op een licht geplooide knie Meestal bij neerkomen of impact Ski en voetbal (contact) Symposium 11/2/2012

Mediaal collateraal ligament Geen hydrops bij geïsoleerd letsel Pijn mediaal (constant of bij druk) Pijn bij valgusstress Laxiteit bij scheur Extensiedificit Symposium 11/2/2012

Mediaal collateraal ligament Diagnose klinisch/anamnestisch Bevestiging door echo Behandeling  Eerste week immobilisatie (gips, brace..)  Daarna kiné  Bij landurige last: Corticoïden in loco  Sportstop minstens 6 weken  Bij ernstige laxiteit: HK Symposium 11/2/2012

Lateraal collateraal ligament Veel minder frequent dan MCL Kliniek en behandeling idem Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandletsel Deceleratie in combinatie met plotse richtingsverandering Twisten van het been bij neerkomen, vooral met de knie in valgus Neerkomen plat op de hielen Vrouwen gevoeliger aan VKB-letsel Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandletsel Vaak hoorbare krak Vrij snel optredende zwelling (haemarthrose) Instabiliteit Vaak nog moeilijk om op de knie te staan Pijn (meestal door geassocieerde letsels) Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandletsel Diagnose klinisch/anamnestisch Pivot-shift test, schuiflade en Lachman test Bevestigd door NMR Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandletsel Punctie: bloed, meestal geen vetdruppels Diagnose kan moeilijk zijn in geval van coexiseterende letsels Symposium 11/2/2012

Kniepunctie In suprapatellaire bursa (net boven patella) Symposium 11/2/2012

Kniepunctie Helder, geel (citrijn): meniscus- of kraakbeenletsel Helder, met bloederige streep of eerst helder, nadien bloederig: traumatische punctie Bloederig zonder vetdruppels: voorste kruisband of kapselscheur (bvb patellaluxatie) Bloederig met vetdruppels: fractuur/fissuur Symposium 11/2/2012

Kniepunctie Troebel: Infectie of kristalarthropathie Bloed: Haemophilie Therapeutisch: Corticoiden (cave infectie) of Hyaluronzuur Opgelet: Steeds (klein) infectierisico. Bij prothese geen corticoiden en steeds strikt steriel Symposium 11/2/2012

Voorste kruisband behandeling Conservatief: Bij ontbreken instabiliteit, oudere patiënt of partiële scheur Voornamelijk kiné  verstevigen hamstrings Zelden goede stabiliteit te verkrijgen Meestal voorste kruisbandplastie  in één tijd met behandeling andere letsels  in twee tijden Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandplastie Eigen pees  Patellapees  Hamstrings (semitendinosis en gracilis) Donorpees  Duur. Moeilijk te verkrijgen. Afstoting? Artificiële pees  Duur. Onmiddellijk belastbaar Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandletsel ALTIJD verhoogd arthroserisico (vooral bij sportactiviteit bij een VKB deficiënte knie) “Unhappy Triad”: VKB letsel + mediaal collateraal bandletsel + meniscusletsel Bij VKB-plastie met eigen pees: Pees is het zwakst na 2-3 maanden VKB-plastie: Ontstaan van “cyclops” = litteken in notch  belet volledige extensie Symposium 11/2/2012

Achterste kruisbandletsel Door directe slag op geplooide knie Wordt vrij goed verdragen Kan helen Zo HK geïndiceerd: Idem zoals VKB Soms moeilijke diagnose: Posterieure schuiflade, sagging van tibia (hyperextensie) en actieve reductie bij knie in 90° Symposium 11/2/2012

Meniscusletsel Traumatisch doch vaak (>35j) degeneratief Pijn over gewrichtsspleet. Nachtelijke pijn Doorzakkingsgevoel Blokkage Hydrops Soms atypisch Vaak intermittent Symposium 11/2/2012

Meniscusletsel Symposium 11/2/2012

Meniscusletsel Symposium 11/2/2012

Meniscusletsel Vooral een klinisch/anamnestische diagnose Mc Murray test, Apley grinding test Drukpijn gewrichtsspleet Soms asymptomatisch Arthro CT, NMR Symposium 11/2/2012

Medische beeldvorming Symposium 11/2/2012

Medische beeldvorming Standaard RX: Evaluatie en follow up - arthrose - fracturen - prothesen Symposium 11/2/2012

Medische Beeldvorming Echo: Ligamentaire letsel en tendinitis CT à blanc: Evaluatie gewrichtoppervlakten in geval van fractuur. Evaluatie TA-GT bij patellamaltracking Symposium 11/2/2012

Medische beeldvorming CT met contrast: meniscuslijden en kraakbeenletsels Symposium 11/2/2012

Medische beeldvorming NMR: Meeste indicaties met bovendien mogelijkheid evaluatie intra- en extra-articulaire letsels en botoedeem Symposium 11/2/2012

Medische beeldvorming Botscintigrafie: Evaluatie tumorale processen, prothesen (loslating, infectie), overbelasting RX Full leg: Evaluatie asafwijkingen Symposium 11/2/2012

Nadelen medische beeldvorming Echo: Momentopname. Afhankelijk van input radioloog. Arthro CT: Allergische reacties. Stralenbelasting. Traumatische puncties. NMR: Beperkte bereikbaarheid, lange wachttijden. ! Geen enkel radiologisch onderzoek is 100% betrouwbaar. Onderzoeken complementair. Symposium 11/2/2012

Behandeling meniscusletsel Zo asymptomatisch geen Preventie schade aan kraakbeen Zo pijn, doorzakken of blokkage  HK (alleen resectie beschadigde meniscus) Corticoïd-injecties: Bij oudere personen of als depannage. Cortico’s beschadigen kraakbeen Hyaluron: Geen effect op meniscus Kiné: Geen effect Symposium 11/2/2012

Spier- en peesletsels Acute scheur Patellapees Scheur quadricepspees Insertie-tendinopathie Spierscheur (quadiceps of hamstrings) Blokkage van proximale fibulo-tibiale gewricht Patella maltracking tgv verhoogde Q-angle Spieronbalans Iliotibiaal frictiesyndroom Symposium 11/2/2012

Patellapees Bij kinderen “groeistoornis” thv patella (Larsen Sindin Johanssen) of thv tuberositas (Osgood Schlatter). Beiden zelflimiterend Symposium 11/2/2012

Patellapees Volledige scheur: Doorzakken tot op de grond Hechting noodzakelijk. Partiële scheur Insertie-tendinitis: Jumpers knee(volwassenen) Cave corticoïd: Verhoogd scheurrisico Symposium 11/2/2012

Quadricepspees Zelden volledige ruptuur Meestal tendinitis Diagnose met echo Vnl pijn en functiebeperking Infiltraties corticoïd en kiné Sportmensen “op retour” Symposium 11/2/2012

Luxaties Knieluxatie: Zeer ernstig. HK noodzakelijk. Komt nooit meer goed. Patellaluxaties: Door directe slag op knieschijf door verkeerde beweging of veralgemeende laxiteit Symposium 11/2/2012

Patellaluxatie Vaak voorbeschikt: dysplasie trochlea, verhoogde Q-angle of veralgemeende laxiteit Initieel reductie onder narcose. Vaak spontaan Recidief vermijden: Gips eventueel HK Symposium 11/2/2012

“Take home message” pijn Zo trauma: Fractuur, ligamentair letsel, meniscusletsel of kraakbeenletsel Symposium 11/2/2012

“Take home message” pijn Zo “geen” trauma: Meniscusletsel (degeneratief) of chondropathie (degeneratief of door abnormale belasting) Cave: Arthropathie: Kristal, Rheuma, Infectie,Haemophylie. Tumoren. Kniekuilcyste. Uitstraling (heup!!!) Symposium 11/2/2012

“Take home message” Instabiliteit Zo trauma: collateraal bandletsel of kruisbandletsel Met en zonder trauma: Meniscusletsel (degeneratief en traumatisch) Chondropathie door weefselverlies Veralgemeende laxiteit Dysplasieën Symposium 11/2/2012

“Take home message” crepitaties Meestal chondropathie: KRAAKbeen Kan ook synoviaal zijn Kan aspecifieke oorzaak hebben Soms zonder enig klinisch belang Symposium 11/2/2012

“Take home message” blokkage Grote meniscusscheur Gewrichtsmuis Grote kraakbeenflap Supratentoriëel Blokkagegevoel Collateraal bandletsel Symposium 11/2/2012

Waar hebben we niet over gesproken Arthrose Neuromusculaire aandoeningen (fibromyalgie) Aangeboren afwijkingen Asafwijkingen (Kissing patellae, Dysplasie) Gerefereerde pijn Uitstralingspijn (ischias) Bursitis Stressfracturen Symposium 11/2/2012

Vragen of opmerkingen “Een dag waarop iedereen het eens is , is een verloren dag” Albert Einstein Symposium 11/2/2012