Hier links zie je een overzicht van alle dia’s met hun titels Als je naar de volgende (of een andere dia) wil klik je op de titel Klik nu nogmaals hier!! Hieronder zie je aantekeningen en mogelijk uitleg bij de dia’s Verder staan er regelmatig voorbeelden. Klik nogmaals hier!! De knoppen onderin het scherm kun je gebruiken om diverse elementen weer te geven of te verbergen. Klik nu op de titel van dia 2 om verder te gaan. Klik daarna telkens op dit scherm om verder te gaan Succes met leren! KLIK HIER!!!

Les in drie onderdelen Molecuulformules Reactievergelijkingen Zouten

Onderdeel 1: molecuulformules

Inhoud onderdeel 1 Noodzaak Herhaling vorig jaar Uitleg moleculen Voorbeelden Opdrachten maken Onderdeel 1: Molecuulformules

Noodzaak Goede Basis Uitgangspunt boek derde klas Hst 6 niet helemaal af

Herhaling vorig jaar Elementen of atoomsoorten (binas) in het Periodiek Systeem Verbinding Niet-ontleedbare stof Scheiden Ontleden Metalen fasen Onderdeel 1: Molecuulformules

Uitleg moleculen Opgebouwd uit atomen Verschillende atomen  ontleedbaar Zelfde atomen  niet-ontleedbaar Aantal atomen zeer belangrijk Index en coëfficiënt Onderdeel 1: Molecuulformules

Voorbeelden 1.Vier Water moleculen 1.Verbinding waterstof en zuurstof-atomen 2.H,O (l) (kommaformule) 3.H 2 O (l) (molecuulformule) 4.Twee atomen waterstof en één atoom zuurstof 4 H 2 O Index coëfficient Geen index Onderdeel 1: Molecuulformules

Voorbeelden 2.drie Koolstofdioxide-moleculen 1.Verbinding zuurstof en waterstof 2.C,O (g) (kommaformule) 3.CO 2 (g) (molecuulformule) 4.Één atoom koolstof en twee atomen zuurstof 3 CO 2 Index coëfficient Onderdeel 1: Molecuulformules

Voorbeelden 3.Een molecuul methaan (hoofdbestanddeel aardgas) 1.Verbinding van koolstof en waterstof 2.C,H(g) (kommaformule) 3.CH 4 (g) (molecuulformule) 4.Één atoom koolstof en 4 atomen waterstof CH 4 Index Coëfficient?? Onderdeel 1: Molecuulformules

Voorbeelden 4.8 moleculen Difosforpentaoxide 1.Verbinding van fosfor en zuurstof 2.P,O(s) (kommaformule) 3.P 2 O 5 (s) (molecuulformule) 4.Twee fosfor-atomen en vijf zuurstof atomen 8 P 2 O 5 Index coëfficient

Moleculen als model Alcohol Verbinding van Waterstof (witte bolletjes) Koolstof (zwarte bolletjes) Zuurstof (rode bolletjes) 4 C 2 H 6 O (l) Onderdeel 1: Molecuulformules

Moleculen als model Onderdeel 1: Molecuulformules

Opdrachten maken Zie stencil (bladzijde 1) Onderdeel 1: Molecuulformules Klik hier om de opdrachten te downloaden Wanneer we de vragen in de les besproken hebben zijn de antwoorden hier te downloaden.

Van komma naar getal Onderdeel 2: reactievergelijkingen

Inhoud onderdeel 2 Nieuwe stoffen maken Herhaling vorig jaar Uitleg reactievergelijkingen stappenplan Opdrachten… veel opdrachten Onderdeel 2: reactievergelijkingen

Herhaling vorig jaar Chemische reactie is een proces waarbij stoffen verdwijnen en nieuwe stoffen ontstaan. Voor de pijl beginsstoffen Na de pijl eindstoffen Totale massa vóór en ná de reactie gelijk Één beginstof is een ontleding Fasen tussen haakjes Onderdeel 2: reactievergelijkingen

Fasen –Vast (s) –Vloeibaar (l) –Gasvormig (g) In woorden en symbolen Voorbeeld –Water (vloeibaar)  zuurstof (gas) + waterstof (gas) –H,O(l)  O(g) + H(g) Herhaling vorig jaar Onderdeel 2: reactievergelijkingen

Stappenplan reactievergelijking 1.Stel het reactieschema in woorden op 2.Maak het reactieschema met formules 3.Maak het reactieschema met formules kloppend 4.Controleer of de reactievergelijking kloppend is. Onderdeel 2: reactievergelijkingen

Uitleg kloppend maken Reacties vanaf nu met molecuulformules Reacties worden kloppend gemaakt Aantal atomen voor en na de pijl van één atoomsoort gelijk Aantal atomen voor en na de pijl van één atoomsoort gelijk Totaal aantal atomen voor en na de pijl gelijk Kloppend maken? Hoe gaat dat? –uitleg –drie voorbeelden Onderdeel 2: reactievergelijkingen

Voorbeeld 1 kloppend maken ___Mg(s) + ___O 2 (s)  ___MgO(s) Aan de molecuulformules mag je niets veranderen Aantal atomen van één soort moeten voor en na de pijl gelijk zijn. 22 Getal 1 wordt niet genoteerd Onderdeel 2: reactievergelijkingen

Voorbeeld 2 kloppend maken ___C 2 H 4 (g) + ___O 2 (g)  ___CO 2 (g) + ___H 2 O(g) Aan de molecuulformules mag je niets veranderen Aantal atomen van één soort moeten voor en na de pijl gelijk zijn. 223 Getal 1 wordt niet genoteerd Onderdeel 2: reactievergelijkingen

Voorbeeld 3 kloppend maken __FeO(s) + __Al(s)  __Fe(s) + __Al 2 O 3 (s) Aan de molecuulformules mag je niets veranderen Aantal atomen van één soort moeten voor en na de pijl gelijk zijn. 332 Getal 1 wordt niet genoteerd Onderdeel 2: reactievergelijkingen

Opdrachten Gewoon veel oefenen! Zie stencil bladzijde 2 Onderdeel 2: reactievergelijkingen Klik hier om de opdrachten te downloaden Wanneer we de vragen in de les besproken hebben zijn de antwoorden hier te downloaden.

Handige rijtjes -ideomschrijving chlorideClVerbinding met chloor oxideOVerbinding met zuurstof sulfideSVerbinding met zwavel FluorideFVerbinding met fluor BromideBrVerbinding met Broom jodideIVerbinding met Jood Onderdeel 2: reactievergelijkingen elementMolecuulformule Waterstof H2H2 Zuurstof O2O2 Stikstof N2N2 Fluor F2F2 Chloor Cl 2 Broom Br 2 jood I2I2

Van komma naar getal onderdeel 3: zouten

Inhoud les 3 Begrip ‘zouten’ Voorbeelden Reactie’s (demonstratie) Reactie’s (Binas) Reactie’s (opschrijven) Practicum??? Opdrachten maken Onderdeel 3: zouten

demonstratie Elektrolyse koperchloride oplossing Voorraad zouten Neerslagreacties met lood Onderdeel 3: zouten

zouten Een zout is een verbinding van een metaal en een (aantal) niet-metalen. Bestaan uit ionen (geladen deeltjes) Hoog smeltpunt Vaste zouten geleiden geen elektrische stroom Vloeibare (gesmolten) zouten geleiden wel elektrische stroom Opgeloste zouten geleiden wel elektrische stroom Onderdeel 3: zouten

Keukenzout Bekendste zout Natriumchloride Bestaat uit natriumdeeltjes die we natriumionen noemen en chloordeeltjes die we chloorionen noemen. Ionen zijn gerangschikt in een ionrooster Onderdeel 3: zouten

Positieve Ionen Metaal ionen zijn positief geladen Notatie van lading bij het symbool Lading 1+, 2+ of 3+ (4+) Na + K+K+ Ag + Fe 2+ Cu 2+ Ca 2+ Al 3+ Fe 3+ Onderdeel 3: zouten

Negatieve ionen Ionen van niet-metalen zijn negatief geladen Lading 1-, 2- of 3- Cl - Br - I-I- O 2- Onderdeel 3: zouten

Bijzondere ionen Waterstof (H + ) –Zure oplossing –Komt voor in zoutzuur, citrioenzuur, zwavelzuur enz. Hydroxide (OH - ) –Basische oplossing –Komt voor in natronloog, kaliloog, calciumhydroxideoplossing Aan de orde in hoofdstuk 7 (eerste hoofdstuk) Onderdeel 3: zouten

Samengestelde ionen Ionen die uit verschillende elementen bestaan. Worden gezien als één deeltje Voorbeelden –Sulfaat (SO 4 2- ) –Carbonaat (CO 3 2- ) –Nitraat (NO 3 - ) Onderdeel 3: zouten

Ionen op een rij Positiefnegatief Na + Natrium-ionCl - chloride-ion K+K+ Kalium-ionBr - Bromide-ion Ag + Zilver-ionI-I- Jodide-ion Mg 2+ Magnesium-ionS 2- Sulfide-ion Al 3+ Aluminium-ionO 2- Zuurstof-ion Ca 2+ Calcium-ionNO 3- Nitriaat-ion Fe 2+ of Fe 3+ Ijzer(II)ion of ijzer(III)ion SO 4 2- Sulfaat-ion Zn 2+ Zink-ionCO 3 2- Carbonaat-ion Cu 2+ Koper-ionOH - Hydroxide-ion Ba 2+ Barium-ionPO 4 3- Fosfaat-ion Hg + of Hg 2+ Kwik(I)-ion of kwik(II)-ion SO 3 2- Sulfiet-ion Pb 2+ Lood-ion NH 4+ Ammonium-ion H+H+ Waterstof-ion Leer deze uit je hoofd!!!

Formule van calciumchloride Welke ionen? Welke lading? Verhouding van ionen? –Totaal neutraal Calciumionen Chloride-ionen Ca 2+ Cl - Ca 2+ Cl - CaCl 2

Binas tabel Overzicht van belangrijkste ionen Oplosbaarheid van zouten Een zout heeft totaal een neutrale lading Onderdeel 3: zouten

Formules van zouten opstellen Zoutformules maken Voorbeeld: De formule van magnesiumchloride 1 Noteer de naam van het zout. 1 Naam:magnesiumchloride 2 Zet de ionen in symbolen. 2 In symbolen:Mg 2+ Cl  3 Zet de verhouding van de ionen in het zout eronder. De totale lading moet nul zijn. 3 Verhouding: 1 : 2 4 Noteer de verhoudingsformule. Zet de ionen tussen haakjes. De aantallen in de verhoudingsformule schrijf je rechtsonder. 4 Verhoudingsformule:(Mg 2+ ) 1 (Cl  ) 2 5 Laat het cijfer 1 weg. Kijk of de haakjes nodig zijn. Deze zijn eventueel alleen nodig bij samengestelde ionen. 5 Vereenvoudigen:Mg 2+ (Cl  ) 2 Haakje bij Mg 2+ kan weg. 6 Schrijf de formule zonder ladingen. 6 Zonder ladingen:MgCl 2

Nog een voorbeeld Zoutformules maken Voorbeeld: De formule van aluminiumoxide 1 Noteer de naam van het zout. 1 Naam:aluminiumoxide 2 Zet de ionen in symbolen. 2 In symbolen:Al 3+ O 2- 3 Zet de verhouding van de ionen in het zout eronder. De totale lading moet nul zijn. 3 Verhouding: 2 : 3 4 Noteer de verhoudingsformule. Zet de ionen tussen haakjes. De aantallen in de verhoudingsformule schrijf je rechtsonder. 4 Verhoudingsformule:(Al 3+ ) 2 (O 2- ) 3 5 Laat het cijfer 1 weg. Kijk of de haakjes nodig zijn. Deze zijn eventueel alleen nodig bij samengestelde ionen 5 Vereenvoudigen:Al 3+ 2 O 2- 3 Haakjes kunnen weg. 6 Schrijf de formule zonder ladingen. 6 Zonder ladingen:Al 2 O 3

Opdrachten Leren door te doen Zie stencil bladzijde 3 Onderdeel 2: reactievergelijkingen Klik hier om de opdrachten te downloaden Wanneer we de vragen in de les besproken hebben zijn de antwoorden hier te downloaden.

Van komma naar getal onderdeel 4 vragen stellen en gemengde opdrachten

Opdrachten Leren door te doen Zie stencil Onderdeel 2: reactievergelijkingen Klik hier om de opdrachten te downloaden Wanneer we de vragen in de les besproken hebben zijn de antwoorden hier te downloaden.