Kor Van Hoof Liesbeth Hiele Framework Directive on Sustainable Use of Pesticides (SUD) Belgium – Situation in Flanders Kor Van Hoof Liesbeth Hiele

Number of pesicides (active substances) per monitoring point in 2008 Overall situation of pesticide pollution in waters Number of pesicides (active substances) per monitoring point in 2008 Er is geen enkele meetplaats waar geen enkel gewasbeschermingsmiddel wordt teruggevonden. Bovendien kan men stellen dat in de meeste meetplaatsen meer dan 15 actieve stoffen werden gemeten in 2008. Het probleem situeert zich dus over geheel Vlaanderen. In de meer landbouwintensieve gebieden werden er meer meetplaatsen gelegd om de situatie goed te kunnen opvolgen. Zo werd er in het verleden meetpunten in de Kempen geschrapt omdat er weinig gewasbeschermingsmiddelen werden teruggevonden. Zoom extra in naar de bekkens die in buurt liggen van het event. Ijzerbekken: zeer intensief landbouw- en tuinbouwgebied. Demerbekken: fruitstreek en bieten Leiebekken: ? Bovenscheldebekken: worden reeds veel gewasbeschermingsmiddelen aan de grens gemeten maar verderop bevindt zich nog een zwarte punten op waterlopen die niet vanover de grens komen.

Top 15 (2008) of active substances most often detected in Flanders and the evolution over the last 4 years Het zijn vooral herbiciden die zeer frequent worden teruggevonden. (pirimicarb en endosulfansulfaat zijn insecticiden en carbendazim een fungicide) De verboden middelen werd rood onderstreept. De middelen met beperkende maatregelen oranje. Opvallend bij deze top 15 is dat er in 2008 nog steeds zeer frequent de verboden middelen endosulfan, atrazine en simazine worden teruggevonden ondanks dat die toch al enkele jaren verboden zijn. De andere twee middelen (diuron en terbutylazine) werden recenter verboden waarbij de stijging van het aantal detecties van diuron te verklaren is doordat de opgebruiktermijnen van diuron nog tot eind 2008 liepen. Terbutylazine werd bij het wegvallen van atrazine als een gedeeltelijk alternatief voor atrazine naar voren geschoven en werd slechts in 2008 verboden zodat de opgebruiktermijnen nog tot 2010 lopen vandaar de stijgingen gedurende de laatste jaren. (Het probleem van azines is dat ze zeer wateroplosbaar zijn en dus gemakkelijk in het grondwater terechtkomen.) (PS. Het racemisch mengsel van metolachloor werd verboden maar s-metolachloor werd toegelaten.) Nog opvallende zaken: Glyfosaat wordt zeer frequent teruggevonden maar wordt vooral gebruikt op verhardingen en minder in de landbouw. Flufenacet wordt nog maar sinds 2007 gemeten maar we zien een opvallende stijging in het aantal detecties ervan. De beperkende maatregelen op het gebruik van bentazone hebben een duidelijk effect.

Are the detected quantities problematic? For the WFD: The quantities of active substances in surface water must not be toxic for aquatic organisms Assessed for chronic toxicity (PNEC) and for acute toxicity (MAC). Calculation of PNEC and MAC based on ecotoxicity data (fish, algae, crustacea, ...) following predefined rules

Number of pesticides with concentration > PNEC in 2008 5

Number of pesticides with concentration > MAC in 2008

Overall situation of pesticide pollution in waters Too many pesticides in surface water Exceedings shift towards authorised substances  risk that in the long run, these products may become problematic  Vigilance of agricultural sector (to prevent diffuse and point losses) remains essential

NAP and main measures Belgian situation: Federal Ministry of Environment: legislation Implementation by the regions Flemish Region: Ministry Of Environment Ministry of Agriculture: IPM

Measures Legislation: Sensibilisation Investments Research Bufferzones Rules for sellers and users Rules for spraying Sensibilisation Investments Research

RDP investment aid of 28% for environmental investments, eg mechanical or thermic weed control Research and demonstration projects Correct use of crop protection products Reducing point source and diffuse pollution Bioremediation Use of GPS for precision use