Vandaag Herhalen endogene en exogene krachten Nakijken huiswerk Uitleg: jonge en oude gebergten Aan de slag Aan het eind van de les kun je het verschil uitleggen tussen jonge en oude gebergten, en weet je wat de begrippen verwering en erosie daar mee te maken hebben.

Herhalen endogene en exogene krachten

Nakijken huiswerk We kijken het gemaakte huiswerk (deels) klassikaal na Noteer de juiste antwoorden in je werkboek, en antwoord volledig! 

Uitleg: jonge en oude gebergten Gebergten ontstaan allemaal door endogene krachten Toch verschillen gebergten: Sommige gebergten zijn jong (pas kort geleden ontstaan), andere gebergten zijn oud (lang geleden ontstaan)

Jong vs oud Welke verschillen kun je ZIEN tussen jonge en oude gebergten?

Verwering en erosie Jonge gebergten worden door exogene krachten en tijd oude gebergten. De eerste exogene kracht is verwering: het uiteenvallen van gesteente onder invloed van weer en plantengroei.

Mechanische verwering (het uiteenvallen van steen) 1. Steen wordt warm (door verwarming zon) zet uit. In de nacht koelt ‘ie af, dus krimpt de steen weer. Uiteindelijk zal de steen scheuren en uit elkaar vallen. 2. Vorstverwering. Er komt (hoog in de bergen) water in de scheuren van de steen. Wanneer water bevriest (‘s nachts) zet het uit. De scheur wordt dus groter. Overdag smelt het water en komt er nieuw water bij. ‘s Nachts bevriest dit weer. Uiteindelijk zal de steen scheuren. 3. Wortels van planten en bomen groeien in de spleten van de steen. Deze zorgen er ook voor dat de steen scheurt.

Chemische verwering (het oplossen/verdwijnen van steen) Mineralen uit het gesteente reageren op stoffen zoals zuurstof en water. Kalksteen lost bijvoorbeeld op en ijzer gaat roesten waardoor het kan verkruimelen.

Erosie Erosie is het uitschuren en afschuren van hard gesteente door stromend water, wind en ijs waar verweringsmateriaal in zit. Dit gebeurt altijd ONDERWEG.

Aan de slag Afmaken paragraaf 1 Het afmaken van paragraaf 1 is huiswerk voor de volgende les Maak eerst de opdrachten met het basisboek! 

Even terugblikken Aan het eind van de les kun je het verschil uitleggen tussen jonge en oude gebergten, en weet je wat de begrippen verwering en erosie daar mee te maken hebben.