Een palet aan mogelijkheden om innovatiegericht in te kopen mr. ir. Maarten Louwerse PIANOo congres 06-06-2019

Innovatie Wat is een innovatie? In de meeste gevallen niet ‘echt’ nieuw, meestal incrementeel Onderscheid incrementeel - radicaal De vernieuwing zit vaak in Schaal Toepassingsgebied Nieuw voor organisatie/regio/mensen Combinatie van bestaande technieken Procesinrichting Nieuwe normen/regelgeving Gewijzigde behoefte Uitvraag/contractvorm

Waarom innovaties en/of innovatief inkopen? EU: Europa 2020 Nationaal: topsectoren en doelstellingen Lokaal: vaak minder helder ‘nieuw’ probleem Probleem met ‘oude’ oplossing Imago / Mode Nieuwe taken/regelgeving Subsidies

Ruimte om innovatie in te bouwen Behoefte! ~18 maanden ~9 maanden ? maanden/jaren Voorbereiding Aanbesteding Uitvoering Marktonderzoek Type procedure Contractvorm Specificatie functioneel j/n/a Gunningscriteria Voortgangscriteria Risicobereidheid: mag het mislukken j/n Alternatieve Intellectueel eigendom Kosten proportioneel en draagbaar j/n oplossingen j/n? Vergoedingsstructuur Behoefte aan standaardisatie j/n Voorschriften Ontwikkeltijd versus beschikbare tijd Politiek Staan we open voor iets nieuws? 3 vormen die mede bepalen waar en wanneer de innovatie ontwikkeld wordt met toenemend risicoprofiel en kans op mislukking: 1. Innovatie op zoek naar klant 2. Probleem op zoek naar oplossing 3. Probleem en oplossing niet eenduidig: samen innoveren

Procedurekeuze Gewetensvraag: echt geen beschikbare oplossing/hoe innovatief is onze vraag? Onderzoek en Ontwikkeling (O&O) is per definitie onzeker op geld en resultaat Open marktconsultatie materiele verplichting bij motivering. Immers: als het nooit aan de markt gevraagd is, hoe kan de opdrachtgever de noodzaak voor O&O anders onderbouwen? Versimpeld keuzediagram voor procedures: Special: zoeken we primair naar een idee of ontwerp kan een prijsvraag de beste route zijn Standaard product of proces Afwijking marktstandaard vraagt ontwerp- of innovatieve oplossing Niet op de markt beschikbaar: O&O nodig (niet-)openbare procedure Gewenste uitkomst vastomlijnd te specificeren: mededingingsprocedure met onderhandeling Gewenste uitkomst niet vastomlijnd te specificeren: concurrentiegerichte dialoog Wens product ook direct aan te schaffen: innovatie-partnerschap Geen wens product aan te schaffen: precommerciële inkoop (NB: geen aanbestedingsprocedure) 1. Innovatie op zoek naar klant 2. Probleem op zoek naar oplossing 3. Probleem en oplossing niet eenduidig: samen innoveren

Praktisch De meeste inkooptrajecten zijn beperkt innovatief Dit is logisch: meestal meer van hetzelfde met prikkels op Goedkoper Slimmer Sneller Betrouwbaarder …er Innovatie is ook risico: Bij budgetkrapte is de kans op falen lastig te accepteren De voordelen vallen vaak bij de volgende ‘klant’: het risico is al gelopen en de oplossing heeft zich (deels) bewezen. Iedere innovatie kan maar 1x echt ontwikkeld worden …en dus maar 1 maal in categorie 3 vallen Daarna veelvuldig in 1: implementatie bij nieuwe opdrachtgever Soms nog in 2: bijvoorbeeld uitbreiding toepassingsbereik

Vingeroefening: casus uit het publiek Behoefte! 1 ~18 maanden ~9 maanden ? maanden/jaren Voorbereiding Aanbesteding Uitvoering Marktonderzoek Type procedure Contractvorm Specificatie functioneel j/n/a Gunningscriteria Voortgangscriteria Risicobereidheid: mag het mislukken j/n Alternatieve Intellectueel eigendom Kosten proportioneel en draagbaar j/n oplossingen j/n? Vergoedingsstructuur Behoefte aan standaardisatie j/n Voorschriften Ontwikkeltijd versus beschikbare tijd Politiek Staan we open voor iets nieuws? 2 4 3