Twee gezegdes Er bestaan twee gezegdes: - Het werkwoordelijk gezegde geeft een gebeurtenis of actie aan. Voorbeeld: Jan fietst. - Het naamwoordelijk gezegde geeft een toestand aan. Voorbeeld: Jan is een man. Let op: in een zin komt altijd maar één gezegde voor: òf een werkwoordelijk gezegde òf een naamwoordelijk gezegde.
Het werkwoordelijk gezegde Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden van de zin. Het belangrijkste werkwoord van het werkwoordelijk gezegde geeft een gebeurtenis of een actie aan; het heeft betekenis. Opdracht: wat is het werkwoordelijk gezegde uit de onderstaande zinnen? Hij schijnt goed te kunnen voetballen. Ik begrijp het niet. Hij is naar Spanje gefietst. Ik heb geen rode pen. Zouden jullie elkaar helpen?
Het naamwoordelijk gezegde Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit twee delen : 1. Werkwoordelijk deel = koppelwerkwoord ( zijn, worden, blijven, lijken, blijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen) en de andere werkwoorden als die in de zin staan. 2. Naamwoordelijk deel = een bijvoeglijk naamwoord of een zelfstandig naamwoord dat iets zegt over het onderwerp. Voorbeeld: Jan is een knappe man. Naamwoordelijk gezegde = is een knappe man Werkwoordelijk deel = is Naamwoordelijk deel = een man
Naamwoordelijk gezegde: twee soorten Met een bijvoeglijk naamwoord (toestand/gevoel/eigenschap) Lieke is morgen jarig Zij zijn allemaal een beetje verliefd. Pieter is altijd heel vrolijk. Met een zelfstandig naamwoord (wat iemand is/lijkt/wordt) Lieke is leerling van het Cygnus Gymnasium Zij zijn goede vrienden. Pieter wordt later voetballer bij Ajax.
Opdracht: onderwerp en gezegde Mijn broertje speelt vaak vals. Zou zij verliefd zijn op hem? Hij schijnt heel mooi te kunnen voorlezen. Dat wil ik liever niet. Wanneer ben jij jarig? Hebben jullie de oefeningen goed nagekeken? Zij zal dit vast niet willen doen. Misschien word je hierdoor wat vrolijker? Waarom ben je zo verdrietig? Zij hebben dit goed gedaan.