Mindful of Mindless? Revalidatie ervaringen in het UMCU A. Bezuur, F.J.M. Verheul, J.M.A. Visser-Meily, M.J.H.F. van der Putten, J. Hoekstra-Slikkerveer UMC Utrecht, Afdeling revalidatie, fysiotherapiewetenschappen & sportgeneeskunde Het Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) programma met bewegen Start: Januari 2017 Patiënten: NAH, oncologie en neuromusculaire ziekten Doel: Beter leren omgaan met gedachten, emoties, pijn, vermoeidheid en andere vormen van stress. Middel: 6 weken, 1x p.w. 2 uur onder begeleiding van fysiotherapeut en klinisch psycholoog. Setting: Poliklinische revalidatie dagbehandeling in het UMC Utrecht Werkwijze: Week 1: Inleiding in de mindfulness en de automatische piloot (gewaarzijn: dat wat er is ervaren. Doe-modus en Zijn-modus.) Week 2: In ons hoofd wonen en hindernissen (aandachtig zijn. Oordelen zijn geen feiten) Week 3: De verdeelde geest naar een punt brengen (aandacht voor grenzen/ onaangename momenten) Week 4: Afkeer herkennen (Aandacht voor innerlijke stilte en stress/ lijden. Waarschuwingssignalen) Week 5: Toelaten en accepteren wat er is (Aandacht voor gedachten en gevoelens; acceptatie) Week 6: Gedachten zijn geen feiten en intense emoties + evaluatie Mindful Attention Awareness Scale (MAAS) en patiënten enquête (Aandacht voor interpretaties en communicatie; overtuigingen) Oefenvormen: Waarnemen, Focussed attention, Open aandacht, Ademhaling, Bodyscan, 3 min ademruimte, zitmeditatie, bewegen Doel: Beter leren omgaan met hun gedachten, emoties, pijn, vermoeidheid en andere vormen van stress. Evaluatie middels patiënten enquête Patiënt ervaringen: “Het is zoals het is." 80% van de deelnemers ervaarden het MBSR programma en de effecten hiervan als positief Ervaren nadelen: het bleek lastig de technieken te integreren in de dagelijkse routine of toe te passen op momenten dat het daadwerkelijk nodig was “Door het MBSR-programma kan ik met meer aandacht in het moment zijn en het gevoel van iets ‘moeten ‘is verdwenen." “Al blijf je natuurlijk je valkuilen hebben." “De oefeningen onderwezen tijdens het MBSR-programma kan ik inzetten in tijden van overprikkeling, waardoor de klachten afnemen." Kabat-Zinn, J., An outpatient program in behavioral medicine for chronic pain patients based on the practice of mindfulness meditation: theoretical considerations and preliminary results, 1982. Schroevers, M., Nyklicek , I., Topman, R., Validatie van de Nederlandse versie van de Mindfulnes attention awareness scale, 2008. Lucas, A.R., Klepin, H.D., Porges, S.W., Rejeski, W.J., Mindfulness-beased Movement: A polyvagal Perspective, 2016 Mindfulness en cognitieve therapie bij depressie, Zegal, Williams en Teasdale, maart 2015