Het BPSZ model: tijd voor een paradigma shift? Samen sta je sterker!
Visies op verslaving Het is een karakterzwakte (moreel model) Het komt door het middel (farmacologisch model) Het is een ziekte voor mensen die er kwetsbaar voor zijn (ziektemodel) Leshner (1997): Verslaving is een chronische recidiverende hersenziekte (hersenziektemodel)
Kritiek op hersenziektemodel Chroniciteit vooral te vinden in klinische populatie, waar 25-30% chronisch is. Dus 70-75% niet chronisch. In gewone bevolking voldoet 70% zonder hulp binnen drie jaar niet meer aan diagnostische criteria (Tuithof, 2015) Model heeft nog niet veel klinische toepassing gevonden (Hall, Carter & Forlini, 2015) Model sluit slecht aan bij holistische visie vanuit de herstelbenadering met nadruk op vinden van nieuwe zin en betekenisgeving in het leven (Anthony, 1993)
Nieuwe visie op verslaving Het is een samenspel van biologische, psychische en sociale factoren (bio-psycho-sociale model) Maar let ook op zingeving (o.a. Frankl, 1946, 2011) Dus een focus op het persoonlijke bio-psycho-sociale model met toevoeging van zingeving (BPSZ) is gewenst
Is het begrip zingeving nieuw? Herstel is een zeer persoonlijk en uniek proces waarin iemands opvattingen, waarden, gevoelens, doelen en/of rollen veranderen. Het leidt tot een leven met meer voldoening waarin hoop een plaats heeft en men kan geven en nemen ondanks de beperkingen die veroorzaakt worden door de aandoening. Herstel heeft te maken met het ontstaan van een nieuwe betekenis van en zin in het leven, terwijl men over de rampzalige gevolgen van een psychiatrische aandoening heen groeit Anthony (1993), grondlegger herstelbenadering.
Is het begrip zingeving nieuw? Wong (2010): verslaving is een zelfdestructief coping-mechanisme om om te gaan met de pijn van sociale malaise en een gebrek aan betekenis Singer (1997): Verslaving is een betekenisprobleem Peele (2015): één van de belangrijkste componenten bij afkicken is het vinden van een betekenisvol hoger doel
Uitwerking visie Let op de hele persoon in zijn omgeving Het gaat om het persoonlijk verhaal van iemand Psychologisch Biologisch Sociaal Zingeving
Maar wat is nu eigenlijk zingeving?