Impact van de pensioenveranderingen op het HR-beleid Hedda Renooij Senior Pensioenadviseur

Vooraf: hoe denken werknemers over pensioen Film beschikbaar gesteld door Verbond Sectorwerkgevers Overheid 13-6-2013

Is pensioen belangrijk? Wat valt op? Is pensioen belangrijk? Ouderen -> jazeker! Jongeren/flexwerkers -> ver van m’n bed Pensioen speelt nauwelijks een rol bij de keuze voor een baan Kennis/inspraak vooral zinvol als je er ook wat mee kunt (handelingsperspectief) Betere, begrijpelijker, eerlijker communicatie 13-6-2013

Waarom hebben we pensioenregelingen? GOED WERKGEVERSCHAP VERZORGEN EN/OF BELONEN AANTREKKEN BEHOUDEN MOBILISEREN AFSCHEID NEMEN 13-6-2013

Goed werkgeverschap Het hoort erbij: > 90% van de werknemers doet mee aan een pensioenregeling (ter vergelijk maar ca. 30% van de ZZP-ers ‘spaart’ voor pensioen) In Nederland is 2e pijler zeer belangrijk doordat 1e pijler AOW slechts voorziet in minimum inkomen Het is fatsoenlijk om ervoor te zorgen dat werknemers na hun arbeidzame een bepaalde levensstandaard kunnen behouden Zonder pensioenregeling ben je een minder aantrekkelijke werkgever 13-6-2013

Verzorgen of belonen Niet alleen een DB (eindloon/middelloon) of DC (beschikbare premie) discussie Zijn werknemers in staat verstandige keuzes te maken? Kunnen/mogen werknemers langer doorwerken als pensioenresultaat tegenvalt? Welke risico’s accepteer je en welke wil je delen of spreiden (accepteer je ‘pech of geluk generaties’)? Hoe ver reikt de kring? Werknemers Nabestaanden Ex-werknemers Gepensioneerden 13-6-2013

Aantrekken, behouden, mobiliseren & afscheid nemen Keuzevrijheid (wat kan werknemer zelf beslissen) Aantrekkelijkheid pensioenregeling Betere communicatie door werkgever Beter inzicht (eenvoudiger regelingen) Binding tussen CAO/arbeidsvoorwaardenoverleg en pensioen (Geen) belemmerende overgangsmaatregelen Keuzevrijheid (deeltijdpensioen, vervroegen, opschuiven) Betere en eerdere communicatie tussen werkgever (leidinggevende) en werknemer over pensioneren 13-6-2013

Wat gaat er zoal veranderen? AOW-leeftijd en pensioenleeftijd gaan opschuiven én uit elkaar lopen Demografische ontwikkelingen: vergrijzing en ontgroening Lagere pensioenopbouw = lagere pensioenen = langer doorwerken Veranderingen in rekenregels -> meer volatiliteit in uitkeringen Meer communicatieverplichtingen (ook voor werkgevers) Minder acceptatie voor onderscheid tussen leeftijdsgroepen Toenemende groep zonder (of met weinig) pensioen 13-6-2013

Wat is impact van wijzigingen op HR-beleid? Er is geen duidelijke pensioenleeftijd meer 13-6-2013

Enkele cijfers Aantal werkzame personen na 65 jaar is in 10 jaar tijd verdubbeld (nu ca. 135.000): waarvan 40% met laag en 33% met hoog opleidingsniveau (Eurostat) Gemiddelde pensioenleeftijd 2002 = 61 jaar ; gemiddelde pensioenleeftijd 2012 = 63,5 jaar 42% gaat op of na z’n 65-ste met pensioen Verwachting: AOW-leeftijd 68 jaar in 2030 Pensioenleeftijd 68 jaar in 2020 13-6-2013

Wat is impact van wijzigingen op HR-beleid? Er is geen duidelijke pensioenleeftijd meer Praten over pensioneren als onderdeel van jaarlijkse (P&D) cyclus Collectief ontzie beleid voldoet niet meer -> maatwerk Doorwerken, deeltijdpensioen en demotie Opleidingen en ontwikkelmogelijkheden Employability / duurzame inzetbaarheid “Light” regime bij doorwerken na AOW-gerechtigde leeftijd 13-6-2013

Wat is impact van wijzigingen op HR-beleid? Werkgevers moeten beter gaan communiceren over pensioen 13-6-2013

Enkele cijfers Vertrouwen in pensioenfondsen op dieptepunt (58% geen vertrouwen in pensioenfonds) Werkgever is “betrouwbare bron” Bij actieve werkgever 20% minder pensioenonbewust 13-6-2013

Wat is impact van wijzigingen op HR-beleid? Werkgevers moeten beter gaan communiceren over pensioen Meer waardering voor pensioen Meer kennis van eigen pensioenregeling(en) Transparantie over kosten en risico’s Aanbieden handelingsperspectief Eenvoudiger pensioenregelingen 13-6-2013

Wat is impact van wijzigingen op HR-beleid? Er ontstaan grote(re) verschillen tussen ouderen en jongeren 13-6-2013

Enkele cijfers Vanaf 2015: ca. 35% lagere pensioenopbouw dan nu Terug naar ouderdomspensioen van voor 2006 Tot 2023 nog veel overgangsrecht VPL 13-6-2013

Wat is impact van wijzigingen op HR-beleid? Er ontstaan grote(re) verschillen tussen ouderen en jongeren Solidariteitsvraagstuk en behouden draagvlak Geen nieuwe overgangsregelingen en bestaande herzien Meer ruimte voor individuele keuzes Verstandige besteding vrijvallende pensioenpremies 13-6-2013

Hoe kijk AWVN naar pensioenen? Integraal onderdeel van organisatie en HR-beleid Er is een duidelijke pensioenvisie Er is sprake van een compleet contract Pensioen is gezamenlijke verantwoordelijkheid 13-6-2013