Blok 2 Milieuvervuiling, een nieuw probleem? Deelvraag: Welke milieuvervuiling was er vroeger?

Energie en grondstoffen Middeleeuwen (500-1500): de meeste ambachtslieden werkten in de steden. mosterdmaker, mandenmaker, bakker, slager, leerbewerker

Energie en grondstoffen Ambachtslieden hadden grondstoffen nodig. Die kwamen uit de bodem, het bos of van de landbouw. Ambachtslieden hadden energie nodig. Ze gebruikten eigen spierkracht of die van paarden, watermolens en windmolens. Ook hout is een energiebron.

Energie en grondstoffen Steden groeiden: er kwamen meer mensen en er waren meer grondstoffen en energie nodig.

Hout Rond 1500 was in Nederland het meeste bos gekapt. Rond het jaar 1000 was het grootste deel van Europa bedekt met bos. Mensen kapten bomen: hout voor energie hout voor huizen en schepen om akkers aan te leggen om ijzererts te verhitten Rond 1500 was in Nederland het meeste bos gekapt. Molen in Haarlem. De molen maalde tufsteen, schelpen, eikenschors, tabak en koren.

Turf: brandstof uit het moeras Toen er steeds minder hout was, moest er een andere energiebron worden gebruikt. Dat kwam in de vorm van turf. http://www.schooltv.nl/video/hoe-ontstaat-veen-een-dikke-laag-dode-plantenresten/#q=turf

Turf: brandstof uit het moeras Duizend jaar geleden bestond Nederland grotendeels uit moeras. Moeras bestaat uit veen: Laag dode plantenresten. Als je veen laat drogen, Krijg je turf. West-Nederland: veen lag laag. Oost-Nederland: veen lag hoog. De Loosdrechtse plassen zijn ontstaan door turfwinning.

https://www. beeldengeluid https://www.beeldengeluid.nl/en/media/8079/turfsteken-volgens-oude-methode

Lees blz 58 en 59 Energie en grondstoffen Hout Turf: brandstof uit het moeras Hier en nu: Loodrechtste plassen

1 t/m 10C Maak WB blz 20-23: Lees blz 58 en 59 Energie en grondstoffen Hout Turf: brandstof uit het moeras Hier en nu: Loodrechtste plassen Maak WB blz 20-23: 1 t/m 10C Opdracht 4 maak je op blz 30 in je werkboek Klaar?  YouTube: Turfsteken een vergeten beroep

Steenkool In Engeland gebruikte men steenkool als brandstof toen hout te duur werd. Nadeel veel luchtvervuiling. Steenkool zit diep in de grond.

Steenkool Er werden mijnen gegraven om steenkool uit de grond te halen. Mijn = een plaats waar vaste, natuurlijke hulpbronnen worden gewonnen. Het probleem was dat er veel grondwater moest worden afgevoerd. http://www.schooltv.nl/video/steenkoolmijnen-vroeger-werkten-nederlanders-diep-onder-de-grond/#q=steenkool

Steenkool Uitvinding stoompomp: er kon meer steenkool gewonnen worden. Nadeel: stoommachine verbruikt zelf veel steenkool. http://www.schooltv.nl/video/op-stoom-de-stoommachine-en-de-stoomtrein/#q=stoom%20machine

Stoommachines James Watt vond in 1764 de stoommachine uit. De stoommachine kon andere machines aandrijven. Er kwamen fabrieken waar veel producten tegelijk gemaakt konden worden.

Stoommachines Rond de fabrieken ontstonden steden. Industriële Revolutie: verandering in de manier van produceren: van handmatige productie naar machinale productie in fabrieken.

Stoommachines 1760: in Engeland start Industriële Revolutie. 1850: begin Industriële Revolutie in Nederland. Negentig jaar later dan in Engeland! http://www.schooltv.nl/video/histoclips-afl-8-de-industriele-revolutie/

Lees blz 60 Steenkool Stoommachines

11 t/m 14 Lees blz 60 Maak WB blz 23 - 24: Steenkool Stoommachines Klaar?  SchoolTV De ijzeren eeuw in de klas: Twente op stoom

Gevolgen voor de samenleving Veranderingen door de Industriële Revolutie: Saai werk voor arbeiders, lage lonen, slechte huizen

Gevolgen voor de samenleving Veranderingen door de Industriële Revolutie: Groei van vervoer Communicatie sneller Welvaart steeg. Meer aandacht voor wetenschap en onderwijs. Bevolking groeide

Gevolgen voor het milieu Door industrialisatie: zijn er meer fossiele brandstoffen nodig. Daardoor ontstaat er luchtvervuiling en raken energiebronnen uitgeput. Is er meer bebouwing en infrastructuur. Veel bos verdwijnt. Daardoor is er meer kans op overstromingen. zijn er nieuwe producten, zoals plastic. Daardoor is er meer en gevaarlijker afval. Veel plastic afval komt in zee terecht.

Lees blz 61 Gevolgen voor de samenleving Gevolgen voor het milieu

15 t/m 23 (19 en 21 niet) Lees blz 61 Maak WB blz 24 - 27: Gevolgen voor de samenleving Gevolgen voor het milieu Maak WB blz 24 - 27: 15 t/m 23 (19 en 21 niet)