Programma vandaag 10.00 uur Dementie 11.15 uur Koffie 13.00 uur Pauze 14.00 uur Overeenkomstige Symptomatologie 15.00 uur Praktische Vaardigheden 17.00 uur Einde dag
“What do you prefer” Voorstelling Kunst Wetenschap “What do you prefer” Voorstelling Kunst
Dementie
Dementie Prevalentie: Nu: 250.000 dementerenden (32 per huisartsenpraktijk, waarvan er 20 thuis wonen) 2050: > 550.000 dementerenden
Dementie Dementie is een klinisch syndroom waarbij de diagnose gesteld wordt als een aantal symptomen gelijktijdig voorkomen. Ze mogen niet een gevolg zijn van psychiatrische stoornissen, moeten optreden bij helder bewustzijn en hebben een belemmerende invloed op de sociale participatie van de patiënt (DSM-IV, 1994)
Diagnose dementie De symptomen die optreden zijn: Geheugenproblemen Verstoorde oriëntatie Een of meer stoornissen in de hogere corticale functies, zoals spraak, waarnemen, handelen en problemen in de executieve functies (bv. plannen en organiseren) Welke diagnose zou dit ook kunnen zijn ??
CVA Contusio
Bevestiging Diagnose dementie HA: urine en bloedonderzoek, heteroanamnese Uitsluiten van hormoonstoornissen, vitaminetekorten, verkeerd gebruik van medicijnen of een depressie Specialist: neurologisch onderzoek, NPO, MRI-scan (hippocampusatrofie zichtbaar)
Vroegsignalering dementie MMSE OLD
Verloop van een dementieel syndroom
Opdracht Voorafgaand aan de bespreking van de verschillende dementieën eerst een kleine kennistoets
Verschillende vormen Alzheimer dementie Vasculaire dementie Lewy body dementie Mengbeeld van dementiële beelden
Alzheimer dementie (ca. 70%) Neurofibrillaire tangles zijn kluwen vezels bestaande uit m.n. het tau-eiwit. Zorgt voor transport van voeding naar zenuwcellen Amyloide plaques zijn eiwitten door het lichaam aangemaakt. Normaal afbraak maar bij Alzheimer cumulatie van eiwitten.
GDS volgens Reisberg Fase 1 Symptomen Geen cognitieve achteruitgang en normaal functioneren Vaardigheden N.v.t
GDS volgens Reisberg Fase 2 “De bedreigde ik” ● Symptomen Zeer lichte cognitieve achteruitgang welke door patiënt herkent wordt (vergeetachtigheid en lichte taalproblemen) Vaardigheden N.v.t
GDS volgens Reisberg Fase 3 “De bedreigde ik” ● Symptomen Lichte cognitieve achteruitgang ofwel beginnende dementie, wordt door de patiënt herkend Vaardigheden Waarneembare problemen in werkzaamheden Oriëntatie ↓ in nieuwe omgeving Routine handelingen intact
GDS volgens Reisberg Fase 4 “De verdwaalde ik” ● Symptomen Matige cognitieve achteruitgang Vaardigheden Waarneembare ↓ ADL Zelfverzorging intact
GDS volgens Reisberg Fase 5 “De verdwaalde ik” ● Symptomen Matig tot ernstige cognitieve achteruitgang Moeite met zelfverzorging Met lichte hulp nog mogelijk
GDS volgens Reisberg Fase 6 “De verzonken ik” ● Symptomen Ernstige cognitieve achteruitgang, een vergevorderde Alzheimer-dementie Vaardigheden Hulp bij wassen Problemen met aankleden Incontinentie
GDS volgens Reisberg Fase 7 “De verzonken ik” ● Symptomen Zeer ernstige cognitieve achteruitgang Vaardigheden Spreken ↓↓ Verlies loopfunctie Ontstaan foetale houding
Verloop Alzheimer Geheugenproblemen Desinteresse, weinig initiatief Woordvindingproblemen Motorische problemen, met name praxis blz.61 Desoriëntatie in tijd en persoon, blz.73 Taalbegrip problemen Waarnemingsproblemen Fysieke inactiviteit en bedlegerigheid, blz.75 Overlijden
Vasculaire dementie (ca. 20%) Ontstaat dus op basis van vasculaire problemen: Dichtslibben van hersenvaten op basis van een arteriosclerotische proces Een infarct door afsluiting bloedpropje Lek in de kleine bloedvaten Voorheen: Multi-infarct dementie
Gevolgen vasculaire problemen Hersencellen werken minder goed Verbindingen (lange zenuwuiteinden) tussen de hersencellen gaan minder goed werken Demyelinisatie leidt tot vertraagde informatieverwerking (zowel in -als output)
Verloop vasculaire dementie Afhankelijk van de uitgebreidheid schade Grillig verloop, met ups and downs Vertraagd handelen en spreken Verandering mentale flexibiliteit Uiteindelijk dus ook geheugenproblemen Meestal eerdere opname in verpleeghuis dan de geleidelijk progressieve Alzheimer
Lewy Body dementie Verspreid over de gehele hersenen worden abnormale eiwitneerslagen gevonden Dit i.t.t. de Parkinson-patiënt, waar dit alleen in de basale kernen is waar te nemen
Verloop Lewy Body dementie Eerst motorische problemen gelijkend op de Parkinson-patiënt Vervolgens cognitieve problemen zoals verwardheid, geheugen- en oriëntatie problemen Bewegingsonrust zoals “plukken” aan kleding Zodra psychiatrische problemen (hallucinaties) toenemen neemt ook de dementie in ernst toe
Opdracht Casuïstiek Meneer Pieterse, 66 jaar oud komt op paramedisch consult. Hij heeft een vage klachtenpresentatie (vergeetachtigheid en wat onhandiger) en jij vermoedt een beginnende dementie. Zou je door middel van vraagstelling (evt. hetero-anamnese) en observatie c.q. onderzoek enigszins zicht kunnen krijgen op welke vorm van dementie aanwezig is ?
Vasculair Symptoom Alzheimer LewyBody Geheugen Mild Hoeft niet Vertraagd Spraak Licht ↓ Monotoon Oriëntatie Verstoord Goed Motoriek Praxis Plan/Prax Parkinson Initiatief Verminderd Ook, depr. Depressie Norm/euf. Aanwezig Onbekend Ziekte-inz. Tonus Normotoon Dysregul. Rigiditeit Beloop Geleidelijk Up-down Snel
Dus………….. Wanneer spreek je over dementie Welke vormen van dementie Hoe is het verloop van de verschillende vormen van dementie Hoe kan je de verschillende vormen, indien mogelijk, vroegtijdig herkennen of signaleren Wat heb je er aan om de verschillende vormen te kunnen herkennen ?
Behandeldoelen bij dementie De mate van progressie reduceren Mogelijk ?? Cognitieve Revalidatie inzetten Mogelijk ?? Sociale interactie behouden Mogelijk ?? Mantelzorger begeleiden en ondersteunen Mogelijk ?? Opname uitstellen !!! Vraag: Hoe doe je bovenstaande ?
Behandelmogelijkheden Fase 1 t/m 4 EDOMAH Stimuleren van een actieve leefstijl Trainen van UHV en Fsp ROOD – GEEL - GROEN
Ergotherapie bij Ouderen met Dementie en hun Mantelzorgers Aan Huis EDOMAH Ergotherapie bij Ouderen met Dementie en hun Mantelzorgers Aan Huis De toepassing van de richtlijn “Ergotherapie aan huis bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers”.
Doelgroep Ergotherapeuten die thuiswonende ouderen met lichte en matige dementie behandelen en met hun mantelzorgers een adviesproces ingaan. Thuis = ook vzh
Mantelzorg en dementie 74% van de personen met dementie, zijn thuiswonend mbv mantelzorg (Zwaanswijk et al, 2009) 98% van de mantelzorg ervaart problemen in de zorg voor hun naaste met dementie 50% van de mantelzorg van mensen met dementie heeft een klinische depressie (Vernooy-Dassen, 2008)
Doel EDOMAH • Verbeteren vaardigheden cliënten met dementie in dagelijkse activiteiten • Verbeteren vaardigheden mantelzorgers in begeleiden cliënt met dementie • Verminderde draaglast mantelzorgers 1. Ergotherapeuten kunnen bij cliënten met dementie onder andere de volgende behandelingen toepassen Cliënten (her)leren te handelen met gebruikmaking van: - compensatoire strategieën (o.a. stappenplan, geheugensteuntjes) - adaptaties in fysieke & sociale omgeving (o.a. visuele & auditieve reminders, omgevingstructureren) 2. Begeleiding van mantelzorger: - praktische instructies: - manieren om cliënt te begeleiden - hoe fysieke omgeving aanpassen - coping strategieën: hoe omgaan met zorglast (h8) Zo lang mogelijk thuis mét kwaliteit van leven voor beide partijen !!
Dus………… Het aanleren van strategieen in een vroege fase van dementie kan gehaald worden uit de cognitieve revalidatie Strategietraining: Bij goed ziekte-inzicht en bewust zijn van stoornissen is het resultaat goed.
GDS volgens Reisberg Fase 2 “De bedreigde ik” ● Symptomen Zeer lichte cognitieve achteruitgang (vergeetachtigheid en lichte taalproblemen) welke door patiënt herkent wordt. Vaardigheden N.v.t
GDS volgens Reisberg Fase 3 “De bedreigde ik” ● Symptomen Lichte cognitieve achteruitgang ofwel beginnende dementie, wordt door de patiënt herkend Vaardigheden Waarneembare problemen in werkzaamheden Oriëntatie ↓ in nieuwe omgeving Routine handelingen intact
GDS volgens Reisberg Fase 4 “De verdwaalde ik” ● Symptomen Matige cognitieve achteruitgang Vaardigheden Waarneembare ↓ ADL Zelfverzorging intact
Dus………… Het aanleren van strategieen in een vroege fase van dementie kan ook gehaald worden uit de cognitieve revalidatie Resultaat strategietraining: Bij goed ziekte-inzicht en bewust zijn van stoornissen is het resultaat goed.
Cognitieve revalidatie 1. Voorlichting en informatie 2. Cognitieve functietraining 3. Vaardigheidstraining 4. Strategietraining 5. Gedragsmodificatie 6. Omgevingsaanpassing Neurorevalidatie bij CNA
Doel strategietraining Strategietraining heeft als doel stoornissen te leren compenseren zonder functieherstel na te streven Agendatraining, bij geheugenproblemen (extern) Taalhulpmiddelen bij spraakproblemen Gestructureerd dagprogramma bij initiatief- en planningsproblemen
Probleeminventarisatie en analyse 3 verhalen Verhaal van de oudere met dementie Verhaal mantelzorg Verhaal ergotherapeut 4 tot 5 sessies Oudere: levensverhaal, handelingsanalyse, kennismaking, inzicht in dagelijkse routine, toekomstverwachting, vaardigheden in kaart brengen, inzicht in sociale en fysieke omgeving Mantelzorg; inzicht in rol in de zorg, activiteiten, taken en verantwoordelijkheden, problemen in kaart brengen, copingvh en strategie, beleving en perspectief, toekomstverwachting Ergotherapeut: samenvatten en interpreteren van de verzamelde info van het verhaal van beide en je eigen verhaal (eigen verhaal= ervaring en interpretaties), formuleren et probleemanalyse, vaststellen benaderingswijze
Doelbepaling en plan van aanpak Samenvatten problemen 3 verhalen Opstellen doelen Gezamenlijk opstellen Gericht op individuele behoeften van beiden Motivatie Samen opstellen onderstreept respect voor beide partijen. Kaartjes worden gebruikt om overzicht te behouden. De activiteitengebieden of intenties staan beschreven. En geven de doelen herkenbaarheid. Je vat samen wat er in probleeminventarisatie is gebeurd en legt de kaartjes bij de activiteiten. “rommelen in de tuin” “rustig mijn ontbijt maken” “gezamenlijk bezoeken familie” “vader informeren en hiervoor de tijd nemen”
Uitvoering van plan van aanpak Oudere met dementie Problemen: Geheugenproblemen Planning, uitvoering en overzicht tijdens activiteiten Initiatiefverlies bij activiteiten Werkwijze ergotherapeut: Motiveren Observeren strategieën oudere Bespreken observatie Keuze strategietraining of externe compensatie Uitvoeren Evaluatie Mantelzorger Problemen: Disbalans in rollen activiteiten Eigen ervaren problemen in zorgsituatie Werkwijze ergotherapeut: Advisering met hulp van Consultmethode: Maken afspraken samenwerking Maken van een probleemanalyse Bedenken en kiezen van mogelijke acties Evalueren Hku = consultmodel
Effecten EDOMAH Gevoel van eigenwaarde van de cliënt is verbeterd Een verandering is zichtbaar in het dagelijks functioneren ten aanzien van: onafhankelijkheid/ autonomie plezier in activiteiten Waardering Klinische relevante verbeteringen primaire uitkomstmaten • toename vaardigheden (AMPS) bij cliënt • afname behoefte aan hulp bij cliënt (IDDD) • gevoel competentie bij mantelzorger (SCQ) Significante kostenbesparing na 3 maanden ergotherapie aan huis. Onderzoek Maud Graff e.a.
Behandelmogelijkheden Fase 1 t/m 4 EDOMAH Stimuleren van een actieve leefstijl Trainen van UHV en Fsp ROOD – GEEL - GROEN
Behandelmogelijkheden Trainen van uithoudingsvermogen en spierkracht èn aanzetten tot een actieve leefstijl: Het is aangetoond dat hierdoor de kans op dementie gereduceerd wordt Tevens kan je je dan afvragen of de progressie van de dementie ook hierdoor gereduceerd kan worden
Beweegprogramma’s Conclusie: Het uitvoeren van normale dagelijkse activiteiten, bijvoorbeeld opstaan, aankleden, lopen en naar het toilet gaat bij getrainde groep minder ↓↓ Experiment : 67 Alzheimerpatiënten van gemiddeld 83 jaar twee keer per week een uur sporten Controlegroep: 67 vergelijkbare patiënten kregen de gangbare zorg
Behandeldoelen bij dementie De mate van progressie reduceren Mogelijk ?? Cognitieve Revalidatie inzetten Mogelijk ?? Sociale interactie behouden Mogelijk ?? Mantelzorger begeleiden en ondersteunen Mogelijk ?? Opname uitstellen !!! Vraag: Hoe doe je bovenstaande ? Beantwoord !!
Behandelmogelijkheden Fase 1 t/m 4 Fase 3 t/m 7 EDOMAH Trainen van UHV en Fsp Stimuleren van een actieve leefstijl ROOD – GEEL - GROEN Realiteit Oriënterende Benadering (ROB) Validation Warme zorg ROOD – GEEL – GROEN
Benaderingsstrategieën Realiteit Oriënterende Benadering (ROB) Mensen zijn verward en hebben het idee dat de tijd hen ontglipt Men heeft baat bij het terugbrengen in de tijd, geeft houvast Doel: - Verloren contact met de werkelijkheid terug te vinden en zodoende dementie te vertragen - Zelfstandigheid, vertrouwen en welbevinden te verbeteren
Benaderingsstrategieën Realiteit Oriënterende Benadering (ROB) Middelen zijn o.a. een dagprogramma op een bord, klokken, wegwijzers (mentale dooroefening), foto’s etc. etc. Gestructureerd dagprogramma (Rust, Structuur, Voorspelbaarheid)
Benaderingsstrategieën Realiteit Oriënterende Benadering (ROB) Wanneer niet meer ?? Als er een continue confrontatie is met de eigen tekortkomingen en het dus leidt tot frustratie, nervositeit of agressie. Dan……………volgende dia
Benaderingsstrategieën Validation Meegaan in de belevingswereld van de dementerende, waardoor minder eenzaamheid en bedreiging Doel: Verlichten van stress en herstellen van gevoel van identiteit. Middel: Communicatie en empatisch vermogen
Benaderingsstrategieën Warme zorg Evenals bij de validation staat ook hier de beleving van de dementerende centraal. Doel: Sfeer van veiligheid creëren waardoor angsten en onzekerheden verminderen
Benaderingsstrategieën Warme zorg Middel hiertoe moet meer gezien worden in de omgevingsinrichting en geborgenheid. Nabijheid, herkenbaarheid,huiselijkheid en familie zijn relevante items. Fundament voor het kleinschalig wonen
Behandelmogelijkheden Fase 1 t/m 4 Fase 3 t/m 7 Fase 6 en 7 EDOMAH Trainen van UHV en Fsp Stimuleren van een actieve leefstijl ROOD – GEEL - GROEN Realiteit Oriënterende Benadering (ROB) Validation Warme zorg ROOD – GEEL – GROEN Paratonie PDL
Behandelmogelijkheden Paratonie Dit is het onbewust mee – of tegenwerken van een patiënt bij elke vorm van passief bewegen. Waarschijnlijk ten gevolge van een centrale tonusdisregulatie Men kan ook spreken over tegenwerken waardoor bepaalde verzorgingstaken erg zwaar zijn.
Paratonieën Met name optredend in de laatste fase van de dementie. 1 Toename van tonus bij passief bewegen 2 Nog meer bij snel bewegen 3 Naar alle richtingen 4 Varieert van licht tot hevig Benaderen als een vorm van centrale tonusdisregulatie
Paratonieën Therapeutische interventies: Passief bewegen slechts kortdurende effecten, waarschijnlijk t.g.v. positieve beïnvloeding van biomechanische structuren Kan ook schade veroorzaken !!
PDL Passiviteiten Dagelijks Leven Zorgtekorten worden geaccepteerd en er wordt niet meer ingezet op herstel. Alles is gericht op comfort !!!
Behandeldoelen bij dementie De mate van progressie reduceren Mogelijk ?? Cognitieve Revalidatie inzetten Mogelijk ?? Sociale interactie behouden Mogelijk ?? Mantelzorger begeleiden en ondersteunen Mogelijk ?? Opname uitstellen !!!
GDS volgens Reisberg Fase 5 “De verdwaalde ik” ● Symptomen Matig tot ernstige cognitieve achteruitgang Moeite met zelfverzorging Met lichte hulp nog mogelijk
GDS volgens Reisberg Fase 6 “De verzonken ik” ● Symptomen Ernstige cognitieve achteruitgang, een vergevorderde Alzheimer-dementie Vaardigheden Hulp bij wassen Problemen met aankleden Incontinentie
GDS volgens Reisberg Fase 7 “De verzonken ik” ● Symptomen Zeer ernstige cognitieve achteruitgang Vaardigheden Spreken ↓↓ Verlies loopfunctie Ontstaan foetale houding
Opgenomen ……en dan Hoe breng je valrisico in kaart op de PG en hoe maak je het inzichtelijk dat iemand valgevaarlijk is ? Hoe zorg je er voor dat mensen niet gehospitaliseerd raken ? Hoe zorg je dat “de zorg” die geleverd wordt zo optimaal mogelijk wordt ingezet ?
Opgenomen ……en dan Hoe breng je valrisico in kaart op de PG en hoe maak je het inzichtelijk dat iemand valgevaarlijk is ? Hoe zorg je er voor dat mensen niet gehospitaliseerd raken ? Hoe zorg je dat “de zorg” die geleverd wordt zo optimaal mogelijk wordt ingezet ?
Rood, Geel en Groen “de van der Brugge-methode” Dementie Rood, Geel en Groen “de van der Brugge-methode”
Verloop in het brein bij Alzheimer
De Kleuren en Valpreventie Groen Geel Rood Mag zelfstandig lopen Mag lopen, het valrisico is geaccepteerd EN direct systeem geeft toestemming Valrisico aanwezig en lopen onder supervisie, indien mogelijk
Voorspelbare fases Alzheimer De Beleving De fysieke achteruitgang De kleuren De bedreigde ik Zelfstandig lopen Groen De verdwaalde ik Ondersteund lopen Geel De verzonken ik Rolstoelgebonden Bedlegerig Rood
De kleuren betekenen meer Groen “De bedreigde ik” Geen verhoogd valrisico Bewegen draagt bij aan minder snel verloop dementieel proces Bewegen draagt bij aan minder onrust Zijn er taken voor die persoon binnen de PG, zoals eten klaar zetten, post etc. etc. Groepstherapieën Realiteit-orienterende benadering meest wenselijk
De kleuren betekenen meer Geel “De verdwaalde ik” Er is een verhoogd valrisico Lopen mag, mits het is doorgesproken met direct systeem Safe-hips verplicht, ook ‘s nachts Bewegen bij deze groep is t.a.v. onrust nog belangrijker dan bij groen Groepstherapieën Realiteit-of Belevingsgerichte zorg moet afgestemd worden
De kleuren betekenen meer Rood “De verzonken ik” Geen stafunctie meer, of slechts mogelijk met ondersteuning Geen rompbalans, dus passieve lift Incontinentie Slikproblemen Contracturen Decubitus Longontstekingen Pijn Fysiotherapie ter advisering ontlasting zwaarte v.d. zorg Passiviteiten toestaan……PDL Vaak contact maken door aanraking
Symptomatologie bij CNA + Paramedische Interventies
Symptomatologie bij CNA De verschillende domeinen waarin verstoringen kunnen gaan optreden: Sensomotorische stoornissen Communicatieve stoornissen Cognitieve- en gedragsmatige veranderingen Verandering in belasting en belastbaarheid
Symptomatologie bij CNA Coördinatie / Balans Lenigheid Uithoudingsvermogen Kracht Snelheid (van het lopen) C L U K S
Een Feit………… Krachttraining is absoluut geïndiceerd bij CNA vanwege de drievoudige negatieve invloed Spierweefsel onderhevig aan CTD is verzwakt (Kwakkel ‘95)
“Op weefsel niveau” Onderzoek van Kwakkel uit ‘95 laat zien dat Spierweefsel onderhevig aan CTD gevoelig is voor veranderingen: Veranderingen binnen de niet contractiele elementen, zoals pezen, ligamenten en fasci, dus collagene veranderingen Een afname van het aantal sarcomeren m.a.g. een afname van lengte Een verandering in contractiliteitseigenschappen op eiwit niveau: actine en myosine Er is o.a. daardoor sprake van “spierstijfheid” t.g.v. CTD Slow Twitch vezels dominanter dan Fast Twitch vezels vanwege de CTD
Een Feit………… Krachttraining is absoluut geïndiceerd bij CNA vanwege de drievoudige negatieve invloed Spierweefsel onderhevig aan CTD is verzwakt (Kwakkel ‘95) Atrofie en verminderd UHV o.b.v. verminderde actieradius Biologische verouderingsprocessen
Training van kracht, UHV en balans bij CNA
Kracht, UHV en Balans 1. Fitness-apparatuur
“Muscle strengthening en Physical conditioning” Aërobe training en spierkrachttraining leidt tot: Verbetering van de loopsnelheid Verbetering van het traplopen Verbetering van de kracht Verbetering van de “Quality of life” Geen toename van spasticiteit
Kracht, UHV en Balans 1. Fitness-apparatuur 2. Functioneel Trainingsprogramma (reiken, zitten /staan, traplopen, aankleden en boodschappen)
Enkele andere richtlijnen CVA Oefenen van Evenwicht in verschillende activiteiten leidt tot verbetering van zit- en stabalans Loopbandtraining zonder gewichtsondersteuning is effectiever dan conventionele looptraining m.b.t. loopsnelheid CIMT leidt tot verbetering van armhandvaardigheid NMS van de paretische schouderspieren leidt tot vermindering van de glenohumerale subluxatie Allen zijn niveau 1 en wellicht toepasbaar in de praktijk !!
Symptomatologie bij CVA Richtlijn no. 59 en 63 Bij pijn, functionele verbetering of betere zorgmogelijkheden CLUKS CTD
CTD beïnvloeden en meten Pijn VAS Functionele winst VB Lopen , 10m meter looptest Verzorgbaarheid
Symptomatologie bij CNA Richtlijn no. 59 en 63 Bij pijn, functionele verbetering of betere zorgmogelijkheden Spinothalamische –en cerebellaire banen CLUKS CTD Sensoriek
Prikkelen Spinothalamische- en cerebellaire banen Borsteltechnieken Oefenen met de ogen dicht Verzwaringsvesten Inschakelen aangedane zijde CIMT Klinimetrie: EmNSA: - Tast Scherp – Dof, beide thalamisch Bewegingszin, cerebellair
Symptomatologie bij CNA CLUKS no. 59 en 63 Bij pijn, functionele verbetering of betere zorgmogelijkheden Spinothalamische- en cerbellaire banen Grondmotorische eigenschappen Centrale tonusdisregulatie Sensoriek Cognitieve revalidatie
Symptomatologie bij CNA Automatiseringsproblemen Mentale Traagheid Neglect Geheugen Bewust inslijpen, richtlijn Parkinson Time Pressure Management Scanningtechnieken, 136 Interne en externe strategieën, 134
Symptomatologie bij CNA Grondmotorische eigenschappen Sensibiliteit Centrale tonusdisregulatie Cognitieve revalidatie Chronische vermoeidheid Belasting en Belastbaarheid Depressie CLUKS, no. 59 en 63 Stimuleren A-zijde Bij pijn, functionele verbetering of betere zorgmogelijkheden No. 134 en 136 Cognitieve Gedragstherapie + Graded Activity
Chronisch Vermoeidheid Klinimetrie: Beginmeting FSS Meting verschillende domeinen CIS 20 Eind: FSS + CIS 20 Graded Activity Rustige opbouw met vertrekpunt 40% van wat men kan Cognitieve Gedragstherapie
Koppel dit eraan !!
Symptomatologie bij CNA Grondmotorische eigenschappen Sensibiliteit Centrale tonusdisregulatie Cognitieve revalidatie Chronische vermoeidheid / depressie Een verstoring in 1 of meerdere feedback-systemen CLUKS, no. 59 en 63 Stimuleren A-zijde Bij pijn, functionele verbetering of betere zorgmogelijkheden No. 134 en 136 Belasting / Belastbaarheid Cognitieve gedragstherapie + Graded Activity * Motorisch Leren
Motorisch leren en leerstrategieën binnen de cognitieve revalidatie
Mental Practise Komt uit de sport Gericht op motoriek, emotie en cognitie D.m.v. fMRI en PET-scan is in beeld gebracht dat bij het voorstellen van een beweging, die hersengebieden die daarmee gepaard gaan ook actief zijn
Oefeningen Waar zitten de A en de P op je toetsenbord ? Hoeveel ramen heeft je woning ?
https://www. youtube. com/watch https://www.youtube.com/watch?v=FJ5K7uePr8g&list=PLGgY_5VlVu9VtkJZf_UCs-yTf0XfJuhu8
Mental Practise Emotie Cognitie Motoriek Angst Vertrouwen Motivatie CLUKS
Mental Practise CLUKS Angst Emotie Vertrouwen Motivatie Cognitie Motoriek
Neurorevalidatie en Mental Practise Weinig kennis over en nog niet gangbaar Groot voordeel: Zelf oefenen !! Onderzoek: CVA, vooral bezig met emotie / cognitie Parkinson, richt zich vooral op de motoriek Maar: Te weinig onderzoek om er conclusies aan te verbinden
Leerstrategie Parkinson Leer de Parkinson patiënt de transfer: Opstaan uit een stoel In - en uit bed Richtlijnen Parkinson
LSVT-BIG bij Parkinson Inleiding Praktijk Wetenschappelijke onderbouwing
1. Inleiding Lee Silverman Voice Treatment LSVT-LOUD 1987 Luider spreken, zonder schreeuwen Bewustwording normaal stemvolume 1 maand 16 sessies van een uur 15 gestandaardiseerde oefeningen Geschikt voor stadia I-III volgens Hoehn en Yahr
Filmpje http://youtu.be/gNIdxYjGVV8
Doel van LSVT-BIG Speerpunten in de methode: Vergroten van bewegingsuitslag Sensorische ‘heropvoeding’ Zelfstandige voortzetting van de principes op bewust niveau
Situatie voorafgaand aan de behandeling met LSVT-BIG: Probleem in perceptie: de patiënt ervaart bewegingen niet als klein of traag. gebrek aan zelfsturing/ aandacht voor zijn/ haar handelen: de patiënt corrigeert zijn manier van bewegen niet. verkleinde bewegingsuitslag van motorische output patiënt produceert kleine, langzame bewegingen
Focus van de behandeling met LSVT-BIG: Verbeterde perceptie: de patiënt is zich beter bewust van wat een 'normale‘ bewegingsuitslag is. verbeterde zelfsturing/ aandacht voor zijn/ haar handelen: patiënt is zich ervan bewust dat hij/ zij grotere bewegingen moet maken. grotere bewegingsuitslag in motorische output. patiënt produceert grotere, snellere bewegingen
Behandelbare grootheden: Vergroting van paslengte en armbewegingen Vergroting loopsnelheid en handelingssnelheid Balans verbetering Vergroting van de romprotaties Verbetering van het reiken Mobiliteit verbetering Vergroting lichaamsbewustzijn Verlaging van de val kans
2. Praktijk https://www.youtube.com/watch?v=fk4Xw8PW7bk https://www.youtube.com/watch?v=_taLXUTrVy8
Nog meer Praktijk !!!! Een moeilijke activiteit leren Naar de grond en terug omhoog Vallen trainen