Endocrinologie Welke hormonen ken je? Wat doen ze?

Wat gaat hier mis? Overmaat aan groeihormoon; acromegalie oftewel reuzengroei

En hier? Overmaat aan bijnierschorshormoon, door: Overproductie in bijnierschors, of Overproductie stimulerend hormoon in hypofyse, of Te veel bijnierschorshormoon als medicijn gegeven! (werkt HEEEEEL goed tegen jeuk!)

En hier? Diabetes insipidus: anti diuretisch hormoon = vasopressine wordt te weinig afgegeven (door ziekte in hypofyse, of tijdelijke remming door bijvoorbeeld alcohol): geen remming diurese meer, dus giga veel plassen, dus enorme dorst!

Stimulatie en remming Tekening op bord Aan de slag: opdracht!

Endocrinologie

Wat is endocrinologie? Endocrien systeem: = hormoonhuishouding Klieren die afscheidingen in het lichaam hebben zoals schildklier, hypofyse, alvleesklier en bijnieren. Hormoon: een signaalstof die ergens in het lichaam wordt gemaakt en via het bloed wordt vervoerd naar zijn doelorgaan. Endocriene klieren = schildklier, bijnieren, pancreas (Exocriene klieren = speekselklieren, zweetklieren) Hormonen worden geproduceerd door klieren met inwendige (endo) afscheiding (secretie) (endocriene klieren) (exocriene klieren=worden niet afgegeven aan het bloed, maar aan de buitenwereld, bijv. speekselklieren en zweetklieren)

Belangrijkste endocriene klieren Hypothalamus Hypofyse Schildklieren Bijschildklieren Nieren Bijnieren Pancreas(alvleesklier) Gonaden (de testikels en de ovaria) Uterus (baarmoeder)

Hypofyse Hormoon: STH (groeihormoon) Hyper:acromegalie (vorm van reuzengroei) Hypo:dwerggroei Hormoon: ACTH (bijnierschors stimulerend Hormoon) Hyper: ziekte van Cushing Hypo: ziekte van Addison STH=somatotroop hormoon ACTH=adrenocorticotroop, bijnieren aanzetten tot de productie van bijnierschorshormonen Ziekte van Cushing: vetzucht van buik/romp, kaalheid,dunne huid, traagheid, spierzwakte en verhoogde urineproductie Addison:uitdroging, zwakte, krachteloosheid, vermagering, anemie(bloedarmoede) anorexie,zouthonger, hyperkaliemie, hypotensie(lage bloeddruk) Diabetes insipidus:Diabetes insipidus is een zeldzame ziekte die gekenmerkt wordt door veel plassen en veel drinken (PU/PD). Soms moet de dieren zoveel plassen dat ze hun plas maar heel kort kunnen ophouden. Ze moeten daarom heel vaak, ook ’s nachts, worden uitgelaten, anders laten ze hun urine in huis lopen. Meestal is hypopituitarisme(tekort (deficiëntie) (hypo) van één of meer hormonen van de hypofyse ) de oorzaak van diabetes insipidus

Pancreas (alvleesklier) Hormoon:Insuline Functie: werkt bloedsuiker de cellen in. Hyper:hypoglycaemie (te laag glucosegehalte in het bloed) Hypo:hyperglycaemie (verhoogt glucosegehalte in het bloed)(diabetes mellitus, suikerziekte) Bij een verminderde functie=minder insuline voor verlagen glucosegehalte bloed=hyperglycaemie Symptomen suikerziekte: Suikerziekte vroeg stadium: PU/PD en polyfagie (vraatzucht) Suikerziekte later stadium: anorexie, braken, diarree, ontstekingen (bij kat huidontstekingen zoals tussenteenontsteking. Reu: prostaatontsteking) sloomheid, vermagering, verhoogd suikergehalte v.h. bloed., lenscataract, welke kan leiden tot blindheid. Hypoglycaemie:uitputting na lichte inspanning, epileptische aanvallen, coma, dood. D.m.v. bloedonderzoek diagnosticeren en klinische verschijnselen

Pancreas (alvleesklier) Hormoon: Glucagon Functie: Natuurlijke tegenhanger van insuline: zorgt voor verhoging bloedsuiker

Bijnier (adren) Hormoon: corticosteroiden Hyper:ziekte van Cushing Hypo: ziekte van Addison Corticosteroiden: groep stoffen die bij ontstekingen lichamelijke reacties onderdrukt en wordt versterkt afgegeven bij stress

Bijschildklier (parathyroid) Hormoon: paraathormoon (PTH): verhoogt Calcium in bloed Hyper:spontane fracturen t.g.v. botontkalking Hypo:krampen, tetanie Als het calciumniveau in het bloed laag is, wordt PTH afgescheiden. Dit zet de botten ertoe aan calcium aan het bloed af te geven, stimuleert de darmen meer calcium uit het voedsel op te nemen en de nieren om geen calcium met de urine af te scheiden Symptomen Hyperparathyreoide: anorexie, braken PU/PD, sloom,spontane fracturen,

Schildklier (thyroid) Hormoon: Schildklierhormoon Hyper: overactief Hypo: traag Schildklier regelt op bevel van de hypofyse de intensiteit van de stofwisseling. Schildklierhormoon heet thyroxine, afgekort T4 Symptomen hypothyreoidie: Sloom, warme plaatsen opzoeken, lage polsfrequentie,eet weinig, maar wordt toch dik, huid verdikt met symmetrische kale plekken en haren die gemakkelijk afbreken, seborrhoe(veel huidschilfers en veel talg), huid voelt koud aan, Sloom en traag; treurige blik; veel slapen; minder mee uit willen; dikker worden ondanks niet meer eten; huidproblemen; warme plekken zoeken; soms kreupelheid. Komt voornamelijk voor bij hond. Oorzaak vaak auto-immuunziekte, waarbij de hond antistoffen maakt tegen eigen schildkliercellen en daardoor afsterven. Een andere oorzaak is jodium tekort in het voer. Thyroxine bestaat o.a. uit jodium. Als er jodium tekort is, dan zal de schildklier harder gaan werken en in omvang toenemen. Diagnostica:bloedonderzoek. Symptomen hyper:atief, nerveus, koele plaatsen opzoeken, PU/PD, vraatzucht, polsfrequentie continue te hoog, Overactief; vermageren ondanks goed eten, braken en diarree, dorre vacht; nerveus en agressief. Dit komt veelal voor bij katten, veroorzaak door goedaardige tumoren die thyroxine produceren. Bij honden komen voornamelijk kwaardaardige tumoren voor. Behandeling:medicijnen, operatief verwijderen carcinoom.

ER wordt dus gigantisch veel schildklierhormoon (=T4) aangemaakt ER wordt dus gigantisch veel schildklierhormoon (=T4) aangemaakt. Meestal is dit een hyperplasie (vergroting van weefsel of organen) van de schildklier, dus geen kanker 17

18

19

20

21

22

Operatie van een te grote schildklier: deze dikte kun je ook in de hals voelen. 23

Opvallend: doordat de vergrote schildklier aan de ene kant zoveel hormonen produceert, wordt de schildklier aan de andere kant geremd. En is dus heel klein. 24

Te grote schildklier bij hond: meestal kanker!!!! De patient wordt niet mager door teveel schildklierhormoon, maar door de kanker Let op de enorme bult in de hals 25

Hypothyroidie foto’s

aoc de groene welle paraveterinair 28

aoc de groene welle paraveterinair Let op de droevige blik door het myxoedeem (onderhuids vocht) aoc de groene welle paraveterinair 29

aoc de groene welle paraveterinair 30

aoc de groene welle paraveterinair 31

aoc de groene welle paraveterinair 32

aoc de groene welle paraveterinair Na behandeling met thyroxine aoc de groene welle paraveterinair 33

aoc de groene welle paraveterinair 34

aoc de groene welle paraveterinair Na behandeling met Thyroxine: let op herstel van de vacht! aoc de groene welle paraveterinair 35

aoc de groene welle paraveterinair Kitten met hypothyreodie: aangeboren. Dwerggroei aoc de groene welle paraveterinair 36