EUROPEAN PROTEIN STRATEGY Korte recapitulatie: in de European Protein Strategy bevinden we ons in segmenten 2 en 3, wanneer we overschakeling naar Europese soja overwegen: meer leguminosen produceren in Europa en door grondiger onderzoek naar de voedingsnoden en de voedersamenstelling meewerken aan duurzame landbouw en een efficiënter gebruik van de reousrces.

Waarom is Europese soja belangrijk Duurzame landbouw: Geen uitbreiding landbouwareaal Extra gewas in rotatie Legumineuse interessant om bemesting te verminderen Non GMO GMO toepassing in soja is geen gewasverbetering maar resistentie tegen onkuidverdelger Europese integratie Samenwerking tussen Noord-West Europa en Zuid-Oost Europa Korte herhaling en samenvatting van de redenen om over te stappen op Europese soja Eerste doelstelling van de betrokken sectoren (voeding en retail) moet zijn om asap over te schakelen op duurzaam geproduceerde soja. En dit moet verder gaan dan huidige RTRS Europese soja biedt nog een aantal extra voordelen tgo geïmporteerde duurzame soja Los van de principiële discussie over al of niet toelaten van GMO, is duidelijk dat het voor soja niet gaat om een intrinsieke verbetering van het gewas (meer proteïnen, meer voedingswaarde, minder nood aan water, etc) maar om het resistent maken tegen onkruidverdelger.

Kostprijs Meerprijs Europese soja tov geïmprteerde soja varieert: Maximale meerprijs voorbije jaren 135€/ton Imported soy meal 48% protein (may 2018): 397€/ton Europe soy meal 48% protein (may 2018): 478€/ton Belgische import soja schroot: +/- 1 miljoen ton (bonen equivalent) Maximale meerprijs bij volledige overschakeling: 135 miljoen euro Meerprijs voor Europese soja varieert, afhankelijk van moment maar ook van de plaats waar soja gekocht wordt. Transportkost is een belangrijk onderdeel van de totale kostprijs. Berekeningen zijn verder gemaakt met de maximale meerkost voor Europese soja, het is dus een worst case scenario, financieel gezien. De cijfers voor Europese soja komen van Donau Soja die op zijn website de evolutie van de prijs weergeeft.

Impact van de hogere kostprijs Omzet van de vlees- en zuivelsector: Ongeveer 10 miljard euro (ongeveer de helft export) Impact van de meerkost soja op omzet: 1,4 % Ik probeer een eerst inschatting te maken op basis van de omzetcijfers in de sectoren van de vleesproductie en zuivel. Vermits een groot deel van de productie geëxporteerd wordt, en vlees- en zuivelproducten in heel wat afgeleide producten verwerkt worden is niet eenvoudig om de totale omzet te ramen. De gebruikte omzet is daarom ook zeker een onderschatting omdat ik alleeen de rechtstreekse omzet van de vlees- en zuivelsector genomen heb. Inclusief export natuurlijk.

Hidden soy – WWF rapport Product Gram soja/kg product Extra kost in euro Melk 39,75 0,0047 Varken 510 0,0689 Pluimvee 1090 0,1472 Eieren (per ei van 65 g) - Wereld 0,0054 Eieren (per ei van 65 g) – Europa (gebaseerd op informatie uit sector) 25,00 0,0034 Naast een globale benadering van de omzet in de vlees- en zuivelindustrie, kunnen we ook bekijken hoeveel soja nodig is in de productie van verschillende producten. Cijfers komen uit een uitgebreide wwf-studie. Maar worden bevestigd door vergelijkingen met cijfers uit de sector in België. Soja aandeel in kippenvoer in Europa en zeker in België ligt lager omdat ook andere eiwitbronnen worden toegevoegd (zoals zonnebloempitten, etc)

Impact op verkoopprijs Product Verkoopprijs Impact op verkoopprijs Melk 0,70€ tot 1,2 € 0,54% tot 0,75% Varken 5,70€ tot 9,50€ 0,73% tot 1,22% Pluimvee 4,90€ tot 14€ 1,04% tot 3,01% Eieren (per stuk) - wereld 0,24€ tot 0,30€ 1,79% tot 2,28% Eieren (per stuk) - Europa 1,13% tot 1,43% Deze cijfers bevestigen de cijfers uit de globale berekening. Er blijkt wel uit dat er behoorlijke verschillen zijn tussen de producten. Met een veel zwaardere impact op de prijs van pluimvee dan bvb op die van melk en varkensvlees.

Hoe aanpakken/starten Met welke productgroep starten: Eieren waarschijnlijk makkelijkste groep Afspraken maken met de eierpoducent Aparte stallen/scharrelruimte voor de legkippen Voeder met Europese soja Gescheiden triage/inpakken van de Europese soja eieren Afspraken met de voederfabrikant Belangrijk om niet alles in één keer te willen aanpakken. Beter beginnen met één productgroep en nadien uitbreiden

Aanpassen voeder Aanvoer van Europese soja is mogelijk: Welke vorm: Via Donau en Rijn (opgelet voor mogelijk lage waterstanden op de Donau) Via de haven van Constanta (Roemenië) naar bvb haven van Gent Ook Frankrijk is een mogelijkheid Welke vorm: Volledige boon Schroot via één vd crushers ter plaatse (bvb Van Damme) Aanpassen voeder op basis van nutritionele waarde van de soja Getoaste bonen : bevatten nog de vetten in de boon (> 20%) Proteine gehalte van de soja Alternatieve bronnen voor eiwitten Gebaseerd op de voedingsnoden van de legkippen Belangrijk om de voederfabrikant vroeg te betrekken in proces En ook de voedersamenstelling te bekijken met een nutrionist: een te rijke voeding levert geen betere eindproducten op.

Conclusies In absolute waarde uitgedrukt gaat het om grote bedragen Voor gans België tot 130 miljoen euro In relatieve waarde is de impact veel kleiner Tussen 1 en 2 % op de verkoopprijs Is de consument bereid die meerwaarde te betalen of zullen de producenten, verwerkers en retailers dit moeten betalen ? Maar voornaamste conclusie : geleidelijke omschakeling is mogelijk: Bvb starten met eieren Gemakkelijker op te zetten en de stromen gescheiden te houden

Verdere ondersteuning Belgische retailers/bedrijven die ondersteuning willen bij adoptie van Europese soja kunnen zich wenden tot Rikolto Contactpersonen bij Rikolto ivm Europese soja: johan.vandenbossche@rikolto.org joris.aertsens@rikolto.org Wij faciliteren ook contacten met andere ondersteunende organisaties zoals bvb. Donau Soja, veevoederbedrijven, …

Studiedag over soja & eiwittransitie Feeding the Foodture Studiedag over soja & eiwittransitie Panelgesprek met Philippe Weiler (LIDL), Jan Kamphof (Donau Soja), Susanne Fromwald (Donau Soja), Yvan Dejaegher (BFA), Patrick De Ceuster (Wervel); Johan Van den Bossche (Rikolto), Joris Relaes (ILVO) Moderatoren: Jan-Cees Bron (Landbouwleven) en Joris Aertsens (Rikolto)

Studiedag over soja & eiwittransitie Feeding the Foodture Studiedag over soja & eiwittransitie Panelgesprek gemodereerd door Jan-Cees Bron (Landbouwleven) en Joris Aertsens (Rikolto) met … Philippe Weiler (LIDL), Jan Kamphof (Donau Soja) Susanne Fromwald (Donau Soja) Yvan Dejaegher (BFA) Patrick De Ceuster (Wervel) Johan Van den Bossche (Rikolto) Joris Relaes (ILVO)

Koffie Chocolade Quinoa Eos Special RD Congo Nicaragua Peru “De wetenschap °2017 °2018 °2018 over voeding”