hart- en vaataandoeningen arteriosclerose = slagaderverkalking

arteriosclerose geleidelijk proces Begint waarschijnlijk met cholesterolafzetting Endotheel wordt beschadigd Op beschadiging plakken bloedplaatjes vast + vaatwand gaat verdikken en verharden Bloedvat wordt langzaam nauwer, collateralen worden gevormd (maanden/jaren)

arteriosclerose plotseling proces Vorming van trombus waardoor bloedvat wordt afgesloten: achterliggende weefsel sterft af (necrose) Losgeschoten stukje trombus = embolie sluit vat af: achterliggende weefsel sterft af (necrose) Afsterven hartweefsel: hartinfarct Afsterven hersenweefsel: herseninfarct Afsterven weefsel in benen: gangreen Sclerotisch vat mist elasticiteit, is bros en breekbaar, waardoor het makkelijk barst: hemorragie = bloeding

verschijnselen Hersenen Hart TIA (tijdelijk ischaemische aanval), verdwijnen binnen 24 uur CVA (cerebrovasculair accident) Hart Decompensatio cordis (hartfalen door verzwakte hartspier tgv sclerotische kransslagders) Angina pectoris (aanvalsgewijze pijn op de borst) door lokale vernauwing vd kransslagader) Hartinfarct (door totale afsluiting vd kransslagaders) Been (PAV=perifere arteriële vaataandoeningen) Claudocatio intermittens (knijpende pijn in de kuit door gedeeltelijke afsluiting vd slagader naar het been of de aorta) Gangreen (door totale afsluiting van een bloedvat)

risicofactoren 1 + 1 = 3 Leeftijd: art.scler. is een verouderingsziekte Sekse: mannen 2 x zoveel kans Erfelijk belast: HVZ bij 1e graads familie < 60 jaar Verhoogd cholesterolgehalte (bovengrens 5,0 mmol/l) Bloeddruk (bovengrens 140 / 90 mm Hg) Roken: meest te beïnvloeden factor!! Overgewicht (BMI 18-25) Te weinig lichaamsbeweging DM: hoe slechter ingesteld, hoe groter het risico

risicofactoren nader bekeken Roken Blz. 44 ESCZ Behandeling: stoppen Risico daalt in korte tijd naar niveau niet-roker

Hypercholesterolemie Cholesterol = bouwstof van celwanden en zenuwstelsel Wordt gemaakt door de lever + plantaardige en dierlijke vetten in voedingsstoffen Verhoogde waarden geven op zich geen klachten HDL (high-density / hoge-dichtheid lipoprotein = vettransporterend eiwit met veel cholesterol) biedt zekere bescherming; LDH bevordert art.scl.) Behandeling: Gewone gezonde voeding Cholesterolsyntheseremmer: remt aanmaak in lever Stoppen met roken!! (+ gezond gewicht + voldoende bewegen Letten op: BMI (body mass index); normaal = 18 - 25 BMI = gewicht : (lengte)2 Appel- / peertype Taille-heupindex = omtrek taille : omtrek heupen > 1,1 risico HVZ

Hypertensie Systolische druk >140 / diastolische druk >90 mmHg Hoge bloeddruk op zich geeft geen klachten Hypertensie is een risicofactor bij arteriosclerose Oorzaken: 10% ziekte van nieren, bloedvaten, hormoonklier of zwangerschap Essentiële hypertensie (oorzaak onbekend, erfelijkheid speelt mee) Gevolgen: Decompensatio cordis (hartfalen) Astma cardiale (stuwing van bloed in longen, acute benauwdheid) Barsten van een bloedvat – bloeding Behandeling: Stoppen met roken, normaal gewicht, beweging medicijnen

Adipositas Reserve in barre tijden Oorzaak: balans tussen opname en verbruik gestoord Medische gevolgen: Divers (kans op DM, gewrichtsklachten, etc.) Kans op HVZ 1,5 x als bij normaal gewicht Behandeling Afvallen onder begeleiding Doorbreken van vicieuze cirkel (psychische component)

cardiovasculair risicomanagement Diagnostiek, behandeling, begeleiding en controle van de risicofactoren voor HVZ bij mensen met een verhoogd risico Doel: 1e en 2e lijn behandelen dezelfde mensen op dezelfde manier

risicoprofiel Voor wie? Welke factoren? Al HVZ gehad Syst. hypertensie Te hoog cholesterol Mannen > 50 roken Vrouwen > 55 roken DM Welke factoren? Leeftijd en geslacht Roken Systol. Bloeddruk Cholesterol Glucosegehalte Erfelijke rol Voeding Alcoholgebruik Lichamelijke activiteit BMI en middelomtrek

hoe werkt het? Doelgroep moet herkenbaar zijn, bijv. door ‘ruiters’ Metingen worden via getallen ingevoerd Herhaaldatum wordt ingevoerd Systeem meldt wat er moet gebeuren opdat risicoprofiel actueel blijft