Een korte geschiedenis van de Muur in beelden Te zien is een luchtfoto van een deel van de Berlijnse Muur. Hier is te zien dat de Muur niet alleen uit een stuk muur bestaat, maar ook uit een strook niemandsland. In deze zandstrook staan lantarenpalen die er voor zorgden dat het ‘s nachts net zo licht was als overdag. De wachters konden vluchtelingen zo goed zien. http://de.wikipedia.org/wiki/Berliner_Mauer#mediaviewer/File:Aerial_view_of_the_Berlin_Wall.jpg

WOII eindigt met de overgave van nazi-Duitsland WOII eindigt met de overgave van nazi-Duitsland. Hier hijsen twee soldaten de vlag van de Sovjet-Unie bij het Brandenburger Tor. De verwoesting in Berlijn na de oorlog is groot. http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bundesarchiv_Bild_183-R77767,_Berlin,_Rotarmisten_Unter_den_Linden.jpg

De geallieerde machthebbers besluiten tijdens de conferentie van Potsdam tot de deling van Duitsland en Berlijn in vier bezettingszones. Afgebeeld op de foto zien we onder andere Jozef Stalin, de leider van de Sovjet-Unie; Harry S. Truman, president van de Verenigde Staten en Clement Attlee, de premier van het Verenigd Koninkrijk. http://en.wikipedia.org/wiki/Potsdam_Conference#mediaviewer/File:Bundesarchiv_Bild_183-R67561,_Potsdamer_Konferenz,_Konferenztisch.jpg

Het resultaat van de conferentie van Potsdam is de verdeling van Duitsland in vier bezettingszones. De Sovjet-Unie wil niet alleen verantwoordelijk zijn voor de wederopbouw van de totaal verwoeste miljoenenstad Berlijn, en daarom wordt ook deze stad in vier bezettingszones verdeeld. Later wil Stalin af van een westerse enclave in Sovjetgebied. http://de.wikipedia.org/wiki/Deutsche_Teilung#mediaviewer/File:Deutschland_Besatzungszonen_1945.svg

Jozef Stalin, de leider van de Sovjet-Unie, probeerde op verschillende manieren de Westerse mogendheden ertoe te bewegen om West-Berlijn op te geven. In 1948 besloot hij alle toegangswegen naar de stad over land en over water te blokkeren, in de hoop dat Berlijn zo als een rijpe appel in zijn schoot zou vallen. Bij de deling van de stad hadden de geallieerden wel het recht van verblijf in de stad vastgelegd, maar niet het recht van toegang. Niks of niemand kon de stad meer in. Even leek het alsof de Westerse geallieerden gedwongen werden Berlijn op te geven. Maar al snel ontstond het gewaagde plan om een luchtbrug naar de stad te vormen. Op de foto zien we inwoners van West-Berlijn toekijken hoe een Amerikaanse C-45 Rosinenbomber op luchthaven Tempelhof land (1948). http://en.wikipedia.org/wiki/Berlin_Blockade#mediaviewer/File:C-54landingattemplehof.jpg

De enige toegang naar de stad die vanwege de veiligheid wel goed was vastgelegd, was via de lucht. Over een periode van 11 maanden wisten de geallieerden West-Berlijn, een stad met 2,2 miljoen inwoners, door een onafgebroken stroom vliegtuigen succesvol te bevoorraden. Een enorme pr-stunt voor de Amerikanen en een blamage voor Stalin. Op de afbeelding zien we de aanvliegroutes vanuit de verschillende bezettingszones. De piloten kregen slechts één poging om hun vliegtuig te landen, daarna moesten ze direct terug, omdat ze niet in het luchtruim boven West-Berlijn konden blijven rondvliegen. Het record werd bereikt in april 1949, toen het lukte om 1.398 vluchten te landen binnen 24 uur. http://de.wikipedia.org/wiki/Berlin-Blockade#mediaviewer/File:BerlinerBlockadeLuftwege.png

In 1958 deed de Sovjet-Unie een tweede poging om Berlijn onder haar controle te krijgen. Chroetsjov stelde een ultimatum aan de VS. De VS was niet bereid West-Berlijn op te geven. Russische en Amerikaanse tanks stonden tegenover elkaar op de grens tussen Oost- en West-Berlijn, maar de angst voor een nieuwe oorlog deed beide partijen uiteindelijk inbinden. Op de foto zien we het beroemde Checkpoint Charlie, met op de voorgrond tanks van de Sovjet Unie. Op de achtergrond zien we de Amerikaanse tanks. http://de.wikipedia.org/wiki/Berlin-Krise#mediaviewer/File:Checkpoint_Charlie_1961-10-27.jpg Video: http://www.the-berlin-wall.com/videos/stand-off-at-checkpoint-charlie-538/

Op zondag 13 augustus 1961, om één uur nachts, werd de systematische afsluiting van de 160 km lange grens rondom West-Berlijn in gang gezet. Stations werden bezet, prikkeldraad werd over de straten gespannen, het asfalt werd opengebroken. Vijf uur later, toen Berlijn ontwaakte, was de hele grens tussen Oost en West van een barrière voorzien. De inwoners van Berlijn namen met ongeloof en woede de nieuwe realiteit in zich op. Op de afbeelding zien we daags na de bouw van de muur hoe bouwvakkers uit Oost-Berlijn de prikkeldraadbarrière met betonblokken bestendigen. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/71/Bundesarchiv_Bild_173-1321%2C_Berlin%2C_Mauerbau.jpg

Conrad Schuman (19) is de eerste soldaat uit de DDR die op de vlucht slaat. Twee dagen na de bouw van de Muur, op 15 augustus 1961, laat hij huis en haard achter en springt over de prikkeldraadbarrière naar het Westen. http://en.wikipedia.org/wiki/Berlin_Wall#mediaviewer/File:Conrad-schumann.jpg Video: http://www.the-berlin-wall.com/videos/escaping-on-bernauer-strasse-534/

September 1961. Een 77-jarige vrouw vlucht uit haar raam in de Bernauer Strasse. Haar huis staat in Oost-Berlijn, de straat daar beneden is West-Berlijn. SED ordetroepen proberen haar van bovenaf terug het raam in te trekken.

Een Berlijnse dame zwaait naar bekenden aan de andere kant van de stad. http://commons.wikimedia.org/wiki/Berlin_Wall#mediaviewer/File:Winken_ueber_die_Berliner_Mauer.jpg

September 1961. Een jong bruidspaar dat in West-Berlijn getrouwd is, staat voor het ouderlijk huis van de bruid, dat in Oost-Berlijn staat. De voordeur (niet op de afbeelding) is al door middel van een muur afgesloten. Vader en moeder nemen huilend afscheid van het bruidspaar.

26 Juni 1963. De Amerikaanse president Kennedy houdt voor een grote mensenmassa in West-Berlijn zijn beroemde “Ich bin ein Berliner”-speech. Daarmee drukte hij de solidariteit van de Amerikanen met de Berlijners uit.

Begin jaren zeventig werden steeds betere afspraken gemaakt tussen DDR en BRD over Berlijn. Toegang via de Transitsnelwegen (hier afgebeeld) werd gegarandeerd, waardoor het leven in de stad langzaam normaler werd. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/60/DDR_Grenz-Schilder.jpg

De muur met graffiti in 1975, gefotografeerd vanaf de westzijde De muur met graffiti in 1975, gefotografeerd vanaf de westzijde. Achter de muur het niemandsland en de prikkeldraadbarrières. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/af/Berlin_Wall_Potsdamer_Platz_November_1975_looking_east.jpg

De Muur vanuit West-Berlijn met graffiti in 1986 De Muur vanuit West-Berlijn met graffiti in 1986. Achter de muur een patrouille van grenssoldaten. De Berlijnse Muur bestaat niet alleen uit één betonnen muur, maar is een grensinstallatie met een “achterlandmuur” prikkeldraad, lantarenpalen, “niemandsland” soldatenpatrouilles, honden, wachttorens en de 3,6 meter hoge muur. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5d/Berlinermauer.jpg

Gedenkplaats voor de slachtoffers van de Muur, ca. 1982 Gedenkplaats voor de slachtoffers van de Muur, ca. 1982. Op de achtergrond de Muur met opschrift “The wall will fall. Beliefs become reality”. In Berlijn staan deze kruizen ter nagedachtenis aan de slachtoffers nog steeds. http://en.wikipedia.org/wiki/Berlin_Wall#mediaviewer/File:Berlin-Memorial_to_the_Victims_of_the_Wall-1982.jpg

In 1986 werd, in de noodlijdende DDR, het 25-jarige bestaan van de Muur (antifaschistischer Schutzwall) nog groot gevierd. Afgebeeld zien we hoe de SED-top toekijkt bij een militaire parade ter ere van het 25-jarige bestaan van de Muur, die in DDR-propaganda steevast antifaschistischer Schutzwall (antifaschistische bescheringswal) werd genoemd. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7e/Bundesarchiv_Bild_183-1986-0813-460%2C_Berlin%2C_Parade_von_Kampfgruppen_zum_Mauerbau.jpg

De hervormer Michail Gorbatsjov (links) komt in 1985 in de Sovjet-Unie aan de macht. Hier zit hij naast Erich Honecker, in 1986 de leider van de DDR, bij de 11e partijdag van de SED in de DDR. Zonder de macht van de Sovjet-Unie was Honecker in 1989 niet in staat de DDR in stand te houden.

De Amerikaanse president Ronald Reagan houdt in 1985 een rede voor de Brandenburger Tor. Hier doet hij de oproep “Tear down this wall!” aan Michail Gorbatsjov, de leider van de Sovjet-Unie. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/90/Photograph_of_President_Reagan_giving_a_speech_at_the_Berlin_Wall%2C_Brandenburg_Gate%2C_Federal_Republic_of_Germany_-_NARA_-_198585.jpg

Op de afbeelding zien we een demonstratie in Leipzig in oktober 1989. Mensen durfden nu wel te demonstreren en deden dit in groten getale. Week na week werden de demonstraties in de DDR groter. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/27/Bundesarchiv_Bild_183-1990-0922-002%2C_Leipzig%2C_Montagsdemonstration.jpg

Spandoeken tijdens de Montagsdemonstrationen in Leipzig Spandoeken tijdens de Montagsdemonstrationen in Leipzig. “Wir sind ein volk” en “Wir wollen 1 neues Deutschland!” http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3c/Bundesarchiv_Bild_183-1990-0108-033%2C_Leipzig%2C_Montagsdemonstration.jpg

De DDR raakte in haar finale crisis De DDR raakte in haar finale crisis. Op 9 november 1989 werden de reisbeperkingen voor DDR-burgers opgeheven. De situatie draaide uit op een bestorming van de Muur. Massa’s mensen stonden voor de grenzen om even in het Westen te gaan kijken. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d7/Bundesarchiv_Bild_183-1989-1110-018%2C_Berlin%2C_Checkpoint_Charlie%2C_Nacht_des_Mauerfalls.jpg

Daags na de opening van de grens proberen de Oost-Duitsers massaal een kijkje te nemen in het Westen. Op de foto zien we een stroom Trabantjes die de grens oversteken, waar ze verwelkomd worden door West-Duitsers.

Mensenmassa op de Muur voor de Brandenburger Tor, Berlijn. http://de.wikipedia.org/wiki/Berliner_Mauer#mediaviewer/File:Thefalloftheberlinwall1989.JPG

Graffiti met dankwoord voor Gorbatsjov en zijn rol in de hereniging (3 http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/52/Thefalloftheberlinwall1989.JPG

En nu, is Berlijn nog steeds verdeeld? Satellietfoto van NASA uit 2013 laat zien dat niet alle verschillen tussen Oost en West verleden tijd zijn. In het Westen worden bijvoorbeeld voor de straatverlichting nog steeds andere lampen gebruikt. https://twitter.com/Cmdr_Hadfield/status/324638635766980608