Introductie Nieuwe tijd 1500-1950 Aardewerksoorten en technieken heden ten dagen nog steeds toegepast Steengoed – tinglazuuraardewerk – Porselein (bv. Dille en kamille 17e eeuwse bedrijven nog steeds werkzaam – De Porceleyne fles in Delft Invloed aardewerk 17e eeuw tot op de dag van vandaag nog steeds zichtbaar

achtergrond De gezamenlijke geschiedenis van tinglazuuraardewerk en Aziatisch porselein China 8e na Chr.– Zijderoute – Perzië – Italië – Middellandse zeegebied – Antwerpen – Nederland – China Marco Polo 1296 Italiaanse invloed – Chineese invloed

Buitenlands tinglazuuraardewerk Italië, Spanje, Portugal en Frankrijk Goudluster aardewerk (eind 14e – 15e eeuw) Moorse invloeden Straathandel 1575-1650 – Italiaans, Portugees, Frans Vooral in kuststreek (bv. Utrecht 2 voorbeelden) Veel kleurig, vlakdekkend vs schetsmatig (compendiario)

Spaans tinglazuuraardewerk

Italiaans tinglazuuraardewerk Veel borden, maar ook ander tafelgerei zoals plooischotels en kommen

Portugees tinglazuuraardewerk

majolica tinglazuur voorkant – vervuild loodglazuur achterkant Littekens op voorkant -gestapeld met proenen Majorca -stapelplaats Ca. 1500-1850 1500-1550 Antwerpen, Bergen op Zoom, Utrecht 1550-1600 Middelburg, Noordelijke Nederlanden (Delft, Haarlem) 1600-1850 ook in Friesland en Oost-Nederland Hilversum 1902: Plateelbakkerij Delft Van luxe aardewerk naar gewoon gebruiksgoed

majolica Wederom veel borden, maar ook ander tafelgerei. Geen kookgerei!

Faience Geheel tinglazuur Littekens onderkant bord aan de rand - Gebakken in kokers Faenza – stapelplaats Vooral Chinese invloed - Delfts porselein Ca. 1600-Heden

Faience

Porselein 1250-1300 graden, glasachtig Veldspaatglazuur China, Japan (1650-1680 burgeroorlog China) Blauw/wit, maar ook polychroom – Imari Kraakporselein (1600-1650) Allerrijkste – gewoon gebruiksgoed Pronkfunctie – gebruiksfunctie Thee – eind 17e eeuw thee cultuur? Daarvoor als medicijn en rijkere mensen –Koffie

Porselein Vooral kustregio’s Naarden

Porselein Imari

Werra – Weser - Beauvais Duitse Werra- en Wesergebied, Noord Franse Beauvais (volgende dia) Werra roodbakkend, witslibversiering met inkrassingen, doorzichtig en groen glazuur –Enkhuizen (1575-1630) Weser witbakkend, rood slibversiering, relief, doorzichtig en groen glazuur (1575-1630) Beauvais witbakkend, roodbakkend laag sgrafitto versiering, doorzichtig, blauw en groen glazuur (vooral 16e eeuw) Rijkversierd – speciale gelegenheden, jaartal Symboliek – O.A. Christelijk

Werra- en Wesergebied

Weseraardewerk

Werra-aardewerk

Werra-aardewerk Heilige Laurentius Derde eeuw na christus Op rooster gefolterd en onthoofd door de Romeinen "Ik ben al gaar, keer mij om en eet me op.“ Beschermheilige koks, pasteien banketbakkers, kolenbranders en brandweerlieden patroonheilige van de bibliothecarissen

Beauvais Vooral kuststreek Relatief zeldzame vondst

(Noord-Hollands) slib aardewerk Nederlandse variant Roodbakkend, witslib, doorzichtig en groen glazuur Ook o.a. voor speciale gelegenheden – jaartallen 1550-1700

(Noord-Hollands) slib aardewerk

Steengoed 1500-1700 Langerwehe en Siegburg marktleiders af Raeren/Aken 1450-1630 Keulen/Frechen 1500-1700 Westerwald 1630-1900 Zoutglazuur (uitzondering schnelles) Rijkversierd- renaissance Geknepen standvoet verdwijnt Baardmannen

Steengoed

Siegburg

Raeren

Keulen/Frechen

Westerwald

Rood- en witbakkend aardewerk 1700-1900 Van lokale productie in elke grote stad naar nationale productiecentra Bergen op Zoom Gouda Oosterhout Nederrijnse gebied Friesland

Bergen op Zoom BOZ merk

Gouda

Nederrijns gebied

Friesland

Industriële revolutie 1750 Engeland Voor het eerst import Engels aardewerk

Industrieel aardewerk Industrieel steengoed Industrieel aardewerk – wit, rood, zwart en kleur Mallen Drukdecortechniek Loodglazuur Delft 1806 (nooit groot succes) Maastricht 1836

Industrieel aardewerk

Maastricht Twee bekendste producenten: P. Regout – later Sphinx (1836-nu) Sociéte Céramique (1863-1958) Industrieel aardewerk – wit, rood, zwart en kleur Gemerkt – goed dateerbaar

Maastricht

Maastricht

Europees porselein Recept voor porselein tot begin 18e eeuw onbekend in Europa Productie en grondstoffen duur Loosdrecht (1774-1784) – Weesp (1759-1768) Pas na 1850 in grote getallen tot dan duur luxe product.

Europees porselein Loosdrecht

Europees porselein

Steengoed 1700-1900 Keulse potten (oa. Westerwald) Flessen Jeneverflessen

Steengoed 1700-1900

Oefenen Aardewerksoort? Vorm? Herkomst?