De God van de Schriften

Verleidelijke vaagheid Over de God van het deïsme Een gedachtestroming die tot op vandaag het ‘moderne Godsgeloof’ bepaalt Maar eigenlijk haaks staat op het Bijbelse Godsbeeld  Kierkegaard: “Maak ons tot uw tijdgenoten…”

Inleiding: Pico en de universele mens Humanisme en renaissance: nieuwe kijk op mens en wereld Pico della Mirandola - Op zoek naar perfecte harmonie - Lofbetuiging op de volstrekt vrije mens Typisch voor het eigentijdse mensbeeld: jezelf waarmaken/vrij op religieus terrein/zin-geving = Verlichting Godsdienst binnen de grenzen van de rede: vage, universele God <-> persoonlijke God die mij zoekt = deïsme

De natuurlijke godsdienst van Edward Herbert Terug naar de oorspronkelijke, volstrekt zuivere godsdienst Via twee wegen: vergelijkende godsdienstwetenschap en introspectie Vijf gemeenschappelijke eigenschappen: 1. Er is een Hoogste Wezen. 2. …moet worden vereerd. 3. Het voornaamste deel…: de band tussen deugd en vroomheid. 4. Ondeugden en misdaden moeten door berouw worden uitgeboet. 5. Na dit leven is er beloning of straf.

De natuurlijke godsdienst van Edward Herbert “Er bestaat een Hoogste Wezen” Van geen belang: Wat dit inhoudt Persoonlijke relatie Dát er een God bestaat <-> je aan Hem vastklampen - Wortels van onze moderne onmacht om te geloven!

De natuurlijke godsdienst van Edward Herbert 2. “De hoogste Godheid moet worden vereerd” Zegt alleen dát de mens godsdienstig moet zijn / dat religie een ‘antropologische constante’ is.

De natuurlijke godsdienst van Edward Herbert 3. “Voornaamste deel godsdienst is band tussen deugd en vroomheid” Doel van de godsdienst is moraal (Kant, Voltaire) De Schriften zien humaniteit in breder kader Actuele discussies identiteit christelijke instellingen “christelijke waarden”

De natuurlijke godsdienst van Edward Herbert 4. “Alle ondeugden… door berouw worden uitgeboet” Je verantwoordelijkheid opnemen <-> onverdiende vergeving 5. “In hiernamaals komen straffen en beloningen” Noodzakelijke rechtzetting houdt ethiek staande <-> Moet je zelf je hemel verdienen? <-> Is God gebonden aan het kwaad?

Het christendom gerelativeerd Verhouding geloof-rede in deïsme fundamenteel nieuw: Het religieuze vroeger nooit het zwijgen opgelegd Elke godheid is gelijk. En de Bijbel is een boek als een ander God mag je niet opsluiten in een aparte traditie

Oude wijn in nieuwe zakken? Deïsme vandaag Religie op maat van de wetenschap Een vage kracht Onbehagen tegenover openbaring Wrevel tegen een persoonlijke God Vreemdheid van de Bijbel Weg met wonderen Verleidelijk ‘oecumenisch’ godsbeeld

Pleidooi voor Gods historische eigenheid Volgens de Schriften laat God zich kennen als een Ander De Ander leren kennen door te luisteren wat Hij te zeggen heeft Ondersteunen aparte gebeurtenissen universele, religieuze waarheid? Historische waarheid <-> universele redelijke waarheid Vage visie op godsdienst staat filosofisch niet zo sterk - Verschillende vormen van rationaliteit - ‘Universele’ wetten toch niet algemeen geldend Sören Kierkegaard: “Heer Jezus, maak ons tot tijdgenoten…”