Kim Putters Giessenburg 11 oktober 2017

Gevoelstemperatuur van Nederland

Opvattingen over democratie (politieke instituties) 6-2-2014

Gescheiden werelden? Nettogeluk: % tamelijk / zeer gelukkig – % (erg) ongelukkig. Netto-optimisme: % Nederland gaat beetje / duidelijk meer de goede kant op – % Nederland gaat beetje / duidelijk meer de verkeerde kant op.

SCP-verklaringsmodel maatschappelijke positie, participatie en vertrouwen Sociaal en Cultureel Planbureau

Nederland in zes groepen Gevestigde bovenlaag Jonge kansrijken Werkende middengroep Comfortabel gepensioneerden Onzekere werkenden Achterblijvers (precariaat) Hoog totaal hulpbronnen 71% 29% Laag totaal hulpbronnen Sociaal en Cultureel Planbureau

Megatrend: Vergrijzing Aantallen ouderen tot 2060 (in miljoenen) Bron: CBS

Leefbaarheid in verschillende soorten dorpen

Sociale status tussen stad en platteland

Zeven soorten dorpsbewoners Traditioneel gebonden (14%) Sociaal gebonden (9%) Sociale rustzoekers (25%) Goede bekenden (17%) Rustzoekers (24%) Ongebonden bewoners (9%) Rustmijders (2%)

Landschappelijke binding Ongebonden (9%) Rustzoekers (24%) Rust- mijders (2%) Goede buren (17%) Sociale rustzoekers (25%) Sociaal gebonden (9%) Traditioneel (14%) Sociale binding

‘Alles. Ik ben hier geboren en zal hier ook wel sterven’ Ongebonden (9%) Rustzoekers (24%) Rust- mijders (2%) Goede buren (17%) Sociale rustzoekers (25%) Sociaal gebonden (9%) Traditioneel (14%) ‘Alles. Ik ben hier geboren en zal hier ook wel sterven’ (man, 72 jaar) ‘plaats waar ik ben opgegroeid en waar een groot deel van mijn sociale leven zich afspeelt’ (vrouw, 18 jaar)

‘ik vind het dorp gezellig, de meeste mensen ken je van gezicht’ Ongebonden (9%) Rustzoekers (24%) Rust- mijders (2%) Goede buren (17%) Sociale rustzoekers (25%) Sociaal gebonden (9%) Traditioneel (14%) ‘Mijn kinderen zitten er op school en het is makkelijk voor een boodschapje’ (vrouw, 44 jaar) ‘ik vind het dorp gezellig, de meeste mensen ken je van gezicht’ (vrouw, 54 jaar)

‘Lucht, licht, ruimte, natuur, schoonheid en (soms) stilte’ Ongebonden (9%) Rustzoekers (24%) Rust- mijders (2%) Goede buren (17%) Sociale rustzoekers (25%) Sociaal gebonden (9%) Traditioneel (14%) ‘Lucht, licht, ruimte, natuur, schoonheid en (soms) stilte’ (vrouw, 64 jaar) ‘Weinig meer, de omgeving is prachtig. Ik heb een scootmobiel en geniet daarvan, maar de buren zijn ingekomen en tonen weinig of geen interesse’ (vrouw, 83 jaar) ‘ik vind dit dorp gezellig, maar ik prefereer de stad’ (vrouw, 17 jaar) ‘niet veel, wij zijn 50+ en hebben dus geen kinderen intern’ (vrouw, 53 jaar) ‘Vooral veel contacten met naastgelegen stad’ (man, 90 jaar)

Draagvlak voor bewonersinzet in alle groepen

Kortom: Draagvlak dorpse doe-democratie = groot Zowel de meest gebonden bewoners als de grote groep bewoners die ook veel contacten buiten het dorp heeft, zijn betrokken bij de dorpse activiteiten. Ervaren leefbaarheid = doel én voorwaarde bij inzet. Er is geen algemene belangentegenstelling tussen meer en minder gebonden dorpsbewoners. Maar: traditioneel gebonden bewoners in krimpgebieden kwetsbaar voor ‘verplicht’-vrijwilligerswerk (geen keuze)

Enkele conclusies Groeiende gescheiden werelden tussen stad en platteland (en tussen wijken) naar functionele, culturele, sociale en landschappelijke binding. Verschillen in sociale status: gevolgen voor voorzieningengebruik en leefbaarheid, maar ook voor ondernemerschap. Meeste sociale cohesie in kleinste dorpen, maar meest kwetsbare mensen hebben de kleinste netwerken. Samenhang voorzieningen tussen stad en platteland steeds belangrijker. Nieuwe vormen van inspraak en zeggenschap nodig.

Dank!