X-chromosomale erfelijkheid Eenvoudige Stambomen Alleen fenotype van de ouders bekend
Mogelijke fenotypen ♀ ♂ “A” x “A” “A” x “a” “a” x “A” “a” x “a”
♀ ♂ Situatie 1 - “A” x “A” Mogelijke genotypen: AA x A- uitsluitend “A” nakomelingen mogelijk Aa x A- dochters : uitsluitend “A” mogelijk zonen : zowel “A” als “a” mogelijk AA x AA uitsluitend “A” nakomelingen mogelijk AA x Aa uitsluitend “A” nakomelingen mogelijk Aa x AA uitsluitend “A” nakomelingen mogelijk Aa x Aa zowel “A” nakomelingen als “a” nakomelingen mogelijk Je vindt hier een tegenspraak op de stelling “Het is X-Chromosomaal” als je een “a” dochter vindt Welke tegenspraak kun je vinden als je weet dat beide ouders van het ♂ alleen allel A bezitten ?
♀ ♂ Situatie 2 - “A” x “a” Mogelijke genotypen: AA x a- uitsluitend “A” nakomelingen mogelijk Aa x a- dochters : zowel “A” als “a” mogelijk zonen : zowel “A” als “a” mogelijk AA x aa alleen “A” nakomelingen mogelijk Aa x aa zowel “A” als “a” nakomelingen mogelijk Je vindt hier nooit een tegenspraak op de stelling “Het is X-Chromosomaal”
♀ ♂ Situatie 3 - “a” x “A” Mogelijke genotypen: aa x A- dochters : alleen “A” mogelijk zonen : alleen “a” mogelijk aa x Aa “A” en “a” nakomelingen aa x AA alleen “A” nakomelingen Je vindt hier een tegenspraak op de stelling “Het is X-Chromosomaal” als je een “a” dochter vindt of als je een “A” zoon vindt Welke tegenspraak kun je vinden als je weet dat beide ouders van het ♂ alleen allel A bezitten ?
♀ ♂ Situatie 4 - “a” x “a” Mogelijke genotypen: aa x a- uitsluitend “a” nakomelingen mogelijk aa x aa uitsluitend “a” nakomelingen mogelijk Je vindt hier nooit een tegenspraak op de stelling “Het is X-Chromosomaal”
Let op! In de situatie van een stamboom met tenminste 3 generaties kun je vaker uit de gegevens van de ene generatie afleiden wat het genotype van sommige ♀-individuen uit een andere generatie is. In dat geval is het aantal mogelijkheden veelal beperkter en heb je eerder een tegenspraak!!
EXTRA Kun je - los van stambomen - een situatie bedenken waarin je vaak wel met een grote mate van zekerheid kunt zeggen dat iets X-chromosomaal is ?