Vaste Koers Zetten in een Onstuimige Wereld Het belang van een robuuste marine Jonathan Holslag

Het Nederlands BBP: 650 miljard Euro Gibraltar: 170 miljard Bab el-Mandeb: 75 miljard Malacca: 65 miljard

Dit staat er op het spel: . 360 miljard Euro aan export over de zee Source: UNCTAD . Rondom 93,000 directe jobs in de havensector Source: Port of Rotterdam . Rondom 14 miljard Euro toegevoegde waarde in de havensector Source: Eurostat . Rondom 7 miljard Euro in de baggersector in koopvaardij. Source: CBS.

Maar er is meer aan de hand… NIET-TRADITIONELE DREIGINGEN Piraterij Terrorisme Georganiseerde misdaad Falende staten Migratie

Maar er is meer aan de hand… TRADITIONELE DREIGINGEN Mercantilisme Grensgeschillen Nieuwe invloedsferen Revisionisme

China’s area denial-capaciteit Y-8/9 KJ-2000 Yaogan Xianglong YJ-18 SM CJ-10 LACM (+450) DF-11 SRBM (+400) DF-15 SRBM (+ 100) DF-21 MRBM (+100) J-10 (900) J-11 (250) Su-30MKK and J-16 (60) H-6 (40) FFG: 24 DDG: 26 PG: 80 SSG: 40 200 500 1,000 2,000 3,000 4,000 Spratlys Mainland Taiwan Guam Rukyus

  2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 T-054A 4 7 9 13 16 20 22 T-054 2 T-053H3 6 8 10 T-052D 1 3 T-052C 5 T-051C T-052B Sovremenny T-056 15 26 T-039 Song 11 12 T-039A Yuan 14 Kilo Kilo-imp T-035 T-094 T-093 Liaoning T-071 T-072A/II 18 T-022 30 38 44 52 58 64 72 78 82 83 23 29 42 67 80 93 107 115 130 142 158 181 199 224 242

25,000 troops, many units with combat experience in Chechnya.. Klub-3M-54E S-300 Su-34 K-300 P Bastion Klub 3M-54T FFG-Grigorovich SSG-Kilo

“De matrozen leerden roeien op banken aan land “De matrozen leerden roeien op banken aan land. Een jaar later vond de eerste confrontatie plaats.” Polibius Nieiuw ondernemeschap

Maar er is meer aan de hand… VERZWAKKING VAN DE ATLANTISCHE ALLIANTIE

EU 28 Nabuurschap Oost-Azië Figuur: Marinecapaciteit 2000, 2015, est. 2020. Source: IISS, Janes.

De Nederlandse Marine moet het volledige geweldsprectrum blijven bestrijken. Nieiuw ondernemeschap

Afschrikking: het behoud van de geloofwaardigheid van het Westen Verdediging: de vijand op afstand houden – aan de buitengrenzen van Europa Stabilisatie: voorkomen dat ons nabuurschap een broedplaats van anarchie wordt Beveiligen overzeese belangen: voorkomen van spill-over Policing: voorkomen van spill-over Humanitaire operaties en militaire diplomatie