< landbouwrevolutie 7.1 < toetsbesperking Drempel7 landbouw < landbouwrevolutie 7.1 < toetsbesperking < Begin geschiedenis 7.2 > Wereldzones 7.3 Drempel8 Modern > Industrie 8.1 > ict: antropoceen 8.2 > Toekomst? +toets? 4 wereldzones Rijken Uitbreiding en verbinding
4 gescheiden zones (tot 1492) Waarom gescheiden? Door stijgende zeespiegels Door einde ijstijd Gevolgen scheiding? 4 manieren van leven Geen uitwisseling Welke 4 eigenlijk?
Geografisch, cultureel, economische, soms politiek gescheiden
1 Afro-Euraziatische zone Africa, Europa, Azie + off shore als Japan/GB/etc Bevolkt va Homo Sapiens -200.000 Out of Africa: -100.000 Betere planten voor voedsel dan 2-4 Betere dieren voor transport dan 2-4
2. De Amerikaanse zone Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Caraïben Bevolkt v.a. -20.000 Minder bevolking dan AE-zone Minder netwerk/uitwisseling
3. Austraziatische zone Australië en nabijgelegen Aziatische gebieden Bevolkt va -60.000 Bleven jager/verzamelaar Zeer beperkte landbouw
4. De pacific zone Nieuw Zeeland e.a. geïsoleerde eilanden Bevolkt va ong 2000 vC (zeilen net uitgevonden)
< landbouwrevolutie 7.1 < toetsbesperking Drempel7 landbouw < landbouwrevolutie 7.1 < toetsbesperking < Begin geschiedenis 7.2 > Wereldzones 7.3 Drempel8 Modern > Industrie + ict: antropoceen 8.1 8.2 > Toekomst? +toets? 4 wereldzones Rijken Uitbreiding en verbinding
Rijken volgen elkaar op Mesopotamië 1. Hittitische rijk (pact met Egypte) 2. Assyrische rijk (tot 617vC) Europa 1. Griekse stadstaten 2. Alexander de grote (sterft 323 vC) 3. Romeinse rijk (tot 476 nC) Oosten 1. Perzische rijk (va 512) 2. Parthen 3. China (vinden papier uit!) 4. Mongoolse Rijk (grootste ooit, va 1206)
Video 4:23
Neiging tot “uitbreiding” Waarom uitbreiden? 1. toename bevolking 2. middelen nodig voor “vette dingen” Gevolgen van uitbreidingen? 1. Veel ellende door dood, deportatie, slavernij 2. Uitwisseling/vermenging van kennis en cultuur 3. Aanleg van infrastructuur 4. Grote, georganiseerde legers
< landbouwrevolutie 7.1 < toetsbesperking Drempel7 landbouw < landbouwrevolutie 7.1 < toetsbesperking < Begin geschiedenis 7.2 > Wereldzones 7.3 Drempel8 Modern > Industrie + ict: antropoceen 8.1 8.2 > Toekomst? +toets? 4 wereldzones Rijken Uitbreiding en verbinding
De zijderoute video 5:19
The Columbian exchange video 12:08