Digitale hulpmiddelen Schakeldag 2017 De kracht van samenwerken Digitale hulpmiddelen Energiebesparing, vervoer en klimaat Patrick Dijk Marien Bakker Gert Nijsink ‘s Hertogenbosch, 29 juni 2017

Wat gaan wij toelichten? 1. Filterinstrumenten erkende maatregelen energiebesparing Patrick Dijk 2. Tools vervoermanagement Marien Bakker 3. Klimaatmonitor Gert Nijsink 15:30-15:45 uur 15:45-16:00 uur 16:00–16:15 uur

1. Filterinstrumenten erkende maatregelen energiebesparing Energieakkoord voor duurzame groei (2013) Erkende maatregelen voor energiebesparing (12 bedrijfstakken) Een middel om de verplichting tot energiebesparing na te leven Toezicht op energiebesparing is veranderd Extra ondersteuning door digitale hulpmiddelen

1. Filterinstrumenten erkende maatregelen energiebesparing (2) 1. Filterinstrumenten erkende maatregelen energiebesparing Type maatregel Ruimteventilatie Nummer maatregel 4 Omschrijving maatregel Warmte uit uitgaande ventilatielucht gebruiken voor voorverwarmen ingaande ventilatielucht bij gebalanceerd ventilatiesysteem. Mogelijke technieken ten opzichte van uitgangssituatie Twincoilsysteem toepassen. Uitgangssituatie op basis van een referentietechniek Warmteterugwinsysteem ontbreekt in luchtbehandelingskast. Technische randvoorwaarden Luchttoevoer en luchtafvoer liggen nabij elkaar en worden niet door bouwkundige elementen gescheiden. Economische randvoorwaarden Conventioneelrendements- (CR-) of verbeterdrendements- (VR-) ketel is aanwezig voor ruimteverwarming. Beperkte isolatie is aanwezig (ter indicatie: minder dan 40 mm isolatie of bouwjaar van 1975 of eerder). Bruto vloeroppervlakte is meer dan 600 m2. Aardgasverbruik is minder dan 170.000 m3 per jaar. Toepasbaar op een zelfstandig of natuurlijk moment? Zelfstandig moment: Ja. Natuurlijk moment: Ja. Alternatieve erkende maatregelen [8] Energiezuinige warmteopwekking toepassen. Bijzondere omstandigheden In gebouwen met minimaal energielabel C dan wel in nieuwbouw met een bouwjaar van 2003 of daarna en die derhalve aan de EPC-eisen van 2003 voldoen, wordt geacht deze maatregel reeds te zijn genomen. Voorbeeld erkende maatregelen energiebesparing

1. Filterinstrumenten erkende maatregelen energiebesparing (3) 1. Filterinstrumenten erkende maatregelen energiebesparing Algemene gegevens van de inrichting Rapportage Kenmerken van de inrichting Randvoorwaarden en uitgangssituaties Relevante technieken Checklist

1. Filterinstrumenten erkende maatregelen energiebesparing (4) 1. Filterinstrumenten erkende maatregelen energiebesparing

2. Tools vervoermanagement Zorgplicht Wet milieubeheer en Activiteitenbesluit Handreiking Vervoermanagement Tool Goederenvervoer Rekenmodule Goederenvervoer Ontwikkelingen goederenvervoer Filtertools: Integraal aanbod energiebesparende maatregelen voor vervoer en gebouwen/bedrijven RvS-proof: Hogere status van de maatregelen om stand te houden bij RvS (zoals terugverdientijd < 5 jaar is mogelijk) Gedragen top 10 lijst met maatregelen vervoermanagement

2. Tools vervoermanagement (2) 2. Tools vervoermanagement Goederenvervoer 1. Nulmeting emissie- en energieverbruiksprofiel 2. Monitoring emissie- en energieverbruiksprofiel 3. Monitoring brandstofverbruik 4. Banden op spanning/de beste band 5. Training Het nieuwe rijden/rijgedrag 6. Snelheidsbegrenzer 7. Managementinformatie 8. Boordcomputer

3. Klimaatmonitor Online database met zeer veel lokale gegevens: Energiegebruik (gas, elektriciteit, voertuigbrandstof) Hernieuwbare energie (installaties en geschatte opbrengst) CO2-uitstoot Onderliggende gegevens, bv. elektrische auto’s, laadpalen, energielabels, resultaten subsidies als SDE, SEEH, STEP Scala aan presentatie en rapportagefunctionaliteiten Laagdrempelig dashboard Trendgrafieken, staafdiagrammen enz. Kaartlagen Dynamische rapportages Benchmark Statistische bewerkingen Download data en presentaties in diverse formats

(2) Klimaatmonitor.databank.nl 3. Dashboard

(3) 3. Dashboard Klimaatmonitor.databank.nl

(4) 3. Dashboard Klimaatmonitor.databank.nl

(5) 3. Database

(6) 3. Database

(7) 3. Ontwikkelingen Energiegebruiksgegevens toesnijden op doelgroep OD’s Maatwerkopdracht bij CBS Selecteren op verbruiksklasse en bevoegd gezag Trechter van zeer grote groep bedrijven naar beperktere doelgroep I.v.m. wetgeving geen individuele adressen en gebruiken Dus OD moet zelf bedrijven benaderen Maar weet wel veel beter waar deze zich bevinden (en waar niet!) Resultaten filtertool toevoegen aan Klimaatmonitor Reeds getroffen maatregelen per branche Bedrijfsbezoeken per branche Voorgeschreven en geadviseerde maatregelen Volgen en benchmarken voortgang OD’s Analyseren relatie tussen voortgang en doelbereiking

(8) 3. Klimaatmonitor Zelf kijken: Klimaatmonitor

Meer informatie na deze toelichting? Filterinstrumenten erkende maatregelen energiebesparing Toezichthouders: https://femtoezicht.infomil.nl (account nodig) Openbaar: https://femnederland.infomil.nl (geen account nodig) Patrick Dijk: patrick.dijk@rws.nl Tools vervoermanagement Handreiking Vervoermanagement: https://www.infomil.nl/vaste- onderdelen/onderwerpen/duurzaamheid-energie/vervoermanagement/ Tool goederenvervoer: http://www.infomil.nl/milieumaatregelen/ onderwerpen/goederenvervoer/ Rekenmodel goederenvervoer: https://www.infomil.nl/vaste- onderdelen/onderwerpen/duurzaamheid-energie/vervoermanagement/rekenmodule/ Marien Bakker: marien.bakker@rws.nl Klimaatmonitor Internetsite: https://klimaatmonitor.databank.nl/dashboard/ Gert Nijsink: gert.nijsink@rws.nl