Thema 2: De rechtsstaat

Aantekening Ongeschreven regels Geschreven regels Socialisatie opvoeding en sociale controle Wetgeving handhaving en overheidsdwang

Kennis en begrip wb. P. 50-51 opgave 1 t/m 8 wb. P. 52 opgave 2 en 4 Maken: Kennis en begrip wb. P. 50-51 opgave 1 t/m 8 wb. P. 52 opgave 2 en 4

Klassieke grondrechten Aantekening Klassieke grondrechten Gelijkheidsrechten (art. 1) Politieke rechten (2 x kiesrecht) Vrijheids rechten (VvM en VvG, censuur)

Sociale grondrechten Aantekening Sociale zekerheid: - Sociale voorzieningen (ABW, AOW sociaal minimum) - Onderwijs, zorg, huisvesting

Maken: wb. p. 54-55 kennis & begrip 1-3 en 5-8 wb. P. 55-56 opdr. 2-4

Paragraaf 2 De macht van de overheid Rechtsstaat Rechtsregels

Kenmerken van de rechtsstaat Een rechtsstaat is een staat waarin burgers worden beschermd tegen willekeurig handelen door de overheid Grondrechten Scheiding van machten (trias politica) Onafhankelijke rechtspraak Legaliteitsbeginsel

Legaliteitsbeginsel Het handelen van de overheid moet legaal zijn. Oftewel: alles wat de overheid doet is gebaseerd op wetten. Zaken zijn pas strafbaar als dat is vastgelegd in een wet. In de wet staat hoe de overheid mag handelen.

Grondwet Wetten Rechtspraak Verdragen Gewoonterecht 5 rechtsbronnen Rechtsbronnen zijn documenten waarin afspraken zijn vastgelegd, op basis daarvan wordt vastgesteld welke geschreven regels we hebben. Grondwet Wetten Rechtspraak Verdragen Gewoonterecht

Het legaliteitsbeginsel: Proces Geert Wilders Wat is strafbaar? Wanneer overtreed je de wet? Hoe zit het met de scheiding vd machten?

Paragraaf 3 Geweldsmonopolie : Alleen de overheid mag geweld gebruiken om orde te handhaven Preventie Officier van Justitie

Vragen: Noem 2 regels die voor de overheid gelden tijdens het strafrechtelijk onderzoek Wie heeft het vervolgingsmonopolie? Wat is seponeren? Wat kan je doen als je het niet eens bent met je straf? Filmpje! (tot opdracht bij 3.42)

Trias politica en de rol van het Openbaar Ministerie (OM) Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechtsprekende macht Openbaar ministerie Opsporing (politie) Vervolgen, schikken of seponeren

Taken van de politie: Orde handhaven Opsporen Preventie Preventief fouilleren: In een bepaald gebied, voor een bepaalde tijd, zonder aanziens des persoons (dus iedereen kan gefouilleerd worden) Preventief selectief fouilleren: In een bepaald gebied, voor een bepaalde tijd, met gerichte zoekopdracht : bijv. afkomst, geslacht, leeftijd. (alleen bepaalde mensen kunnen gefouilleerd worden)

Wetboek van strafvordering: Hierin staat welke regels er voor de overheid gelden als iemand vervolgd wordt. Wetboek van strafrecht: Hierin staat wat we onder misdrijven en overtredingen verstaan. Je vindt hierin de definitie van strafbare feiten en de mogelijke straffen. Onschuldspresumptie: Je bent onschuldig tot een rechter je veroordeelt en schuldig verklaard

"Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke Gelijkheidsbeginsel "Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.“

Censuur en zelfcensuur Censuur: De overheid beperkt van de vrijheid van drukpers (je mag niet alles zeggen en schrijven wat je wilt) Zelfcensuur: je schrijft niet alles wat je zou willen, uit angst voor problemen