Groeiende kritiek op de katholieke Kerk rond 1500 1. De christelijke kerk in west-europa valt uiteen Groeiende kritiek op de katholieke Kerk rond 1500 Verschil van mening tussen de rooms-katholieke Kerk en haar critici begin 16de eeuw. Over hoe de Kerk de Bijbel uitlegde. De paus was het niet eens met die kritiek. Over bepaalde gebruiken, zoals de aflaathandel. Sommige geestelijken wilden dit afschaffen; de paus niet. Hij had het geld nodig voor de bouw van de Sint Pieter. Een deel van de geestelijken probeert de Kerk van binnenuit te veranderen / te zuiveren. Anderen besloten zich van de katholieke Kerk af te scheiden en een nieuwe Kerk te stichten of zich bij zo’n nieuwe Kerk aan te sluiten.

1. De christelijke kerk in west-europa valt uiteen (vervolg) De kritiek van Luther Vier kritiekpunten van Luther: 1. De machtsaanspraken en zelfgemaakte wetten en regels van de RK-kerk waren onterecht 3. Mensen komen niet in de hemel door goede werken te doen, maar door in God te geloven. (Luther wilde de aflaathandel om zonden af te kopen afschaffen.) 4.Luther wilde het pausschap, het celibaat, veel sacramenten, de heiligenverering en de kloosterorden afschaffen, omdat daarover niets in de Bijbel stond. 2. Alleen de Bijbel was richtinggevend. (Daarom moest iedereen de Bijbel lezen in de volkstaal. In de RK-kerk legden priesters de Latijnse Bijbel aan de mensen uit.)

1. De christelijke kerk in west-europa valt uiteen (vervolg) Steun van veel Duitse vorsten voor Luther Reden voor de steun Voor de vorsten was het lutheranisme om verschillende redenen aantrekkelijk: Ze konden de kloosters sluiten en de bezittingen van de kloosters overnemen. Volgens het lutheranisme moesten onderdanen de vorst altijd gehoorzamen, ook als de vorst zich slecht gedroeg. Zij werden het hoofd van de Kerk.

Duitse godsdienstoorlog eindigt met de Vrede van Augsburg 1. De christelijke kerk in west-europa valt uiteen (vervolg) Duitse godsdienstoorlog eindigt met de Vrede van Augsburg Keizer Karel V steunde de paus (en de RK-kerk), want: - Hij was overtuigd katholiek Hij wilde één religie in zijn rijk (=centralisatiepolitiek) Veel Duitse vorsten steunden Luther, want: Zij wilden meer macht in hun eigen gebieden hebben Zij waren het eens met de kritiek van Luther op de RK-kerk In 1555 eindigt de godsdienstoorlog met de Vrede van Augsburg: Er wordt besloten dat vorsten zelf de godsdienst van hun gebied mogen bepalen ( ‘cuius regio, eius religio’ ) - Karel V ziet de Vrede van Augsburg als nederlaag en treedt even later af. -

Verschillen tussen het lutheranisme en het calvinisme 1. De christelijke kerk in west-europa valt uiteen (vervolg) Verschillen tussen het lutheranisme en het calvinisme Twee belangrijke verschillen tussen de opvattingen van Calvijn en die van Luther: Bij de lutheranen is de vorst het hoofd van de Kerk. Lutheranen moeten de vorst van hun gebied altijd gehoorzamen. Bij de calvinisten bestuurt iedere ‘gemeente’ zichzelf door een raad van gekozen ouderlingen Calvinisten mogen tegen hun vorst in verzet komen, als deze handelt tegen ‘Gods gebod'. Calvinisme vooral in de Nederlanden ( en een beetje in Zwitserland en Frankrijk) Lutheranisme vooral in het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie en in Scandinavië