REAGEREN OP VERANDERINGEN Anke Ward

ZINTUIGEN Welke zintuigen kennen we?

REAGEREN OP VERANDERINGEN Hfdstk 1: Oog en oor Hfdstk 2: Zenuwstelsel Hfdstk 3: Endocriene systeem Na elk hoofdstuk oefenvragen als huiswerk. Toets als afsluiting (per hoofdstuk of alles samen???)

Aandoeningen van het oog

= sclera =choroidea =retina =regenboogvlies =gele vlek =cornea =nervus opticus Blinde vlek =straalvormig lichaam

Anatomie oog

Anatomie oog Oogspier Harde oogrok (sclera) Vaatvlies (choroidea) Netvlies (retina) Oogzenuw (nervus opticus) Blinde vlek Gele vlek Bloedvaten van het oog Glasvocht (corpus vitreum) Straalvormig lichaam (corpus ciliare) Achterste oogkamer Voorste oogkamer Pupil Regenboogvlies (iris) Hoornvlies (cornea) Lens

Symptomen van het oog

Assisteren bij onderzoek Dier in “sphinxhouding”: in buikligging met kop aan korte kant tafel staand aan linkerkant snuit van onderen vastpakken met linkerhand, met elleboog leunend op de tafel andere hand losjes in nek leggen

Diagnostische hulpmiddelen Oftalmoscoop Onderzoekslamp Graafse pincet Tonometer Echo, röntgen Fysiologisch zout en acetylcysteïne Testen: Fluorescine en bengaals roze Lidocaïne oogdruppels Atropine oogdruppels Schirmer Tear Test (STT) Acetylcysteine lost slijm op

Diagnostische oogtesten STT = Schirmer Tear Test meten van de traanproductie in het oog bij verdenking van KCS (=keratoconjunctivitis sicca), speciale filtreerpapier stripjes, per 2 verpakt uitvoering test:

Fluorescine-test: beschadigingen van cornea goede passage van de traanbuizen in druppelvorm of papierstrips na inspectie oog spoelen, neus controleren op verschijnen kleurstof, afdrogen

Stel een fluorescine-test is positief (het oog kleurt aan), wat weet je dan over een eventuele behandeling?

Lidocaïne: Atropine: vooraf bij pijnlijk oogonderzoek ter verwijding van pupil bij gebruik van de oftalmoscoop Ook enigszins pijnstillend (speekselen, smakken, schuimbekken)

Aangeboren afwijkingen

Entropion - Blepharospasme Rode slijmvliezen Afwijking aan oogleden Entropion - Blepharospasme Rode slijmvliezen Aantasting cornea (blauwwit) - Verhoogde traanproduktie

Entropion Afwijking aan oogleden

Operatief

Hechtingen worden samen gebonden Kap om!

Ectropion Tranenvloed (tranen w nt goed afgevoerd) Pus Afwijking aan oogleden Tranenvloed (tranen w nt goed afgevoerd) Pus Rode slijmvliezen Enophtalmus Enophtalumus = het te ver naar achter liggen van de oogbol (oogbol ligt te diep in de oogkas)

Operatief

Distichiasis Haren groeien op de rand van het ooglid (is bij mens wel normaal)

Tristichiasis Haren staan juist ingeplant maar groeien de verkeerde kant op (richting oog)

Ectopische ciliën Haren groeien de verkeerde kant op, door het slijmvlies vh ooglid heen  keratitis Haren komen niet aan de buitenkant van het ooglid naar buiten, maar aan de binnenkant

Therapie Distichiasis, tristichiasis en ectopische ciliën Haren verwijderen Operatief Huidplooi verwijderen bij kortsnuitige honden Keratitis/conjunctivitis behandelen

PRA (progressieve retina atrofie) Afwijkingen retina = netvlies PRA (progressieve retina atrofie) Erfelijk Progressieve en stationaire vormen van dag- of nachtblindheid Erfelijke retina dysplasie bij Labrador en Golden retriever, Eng. Spr. Spaniel, Pers, Siamees Niet-erfelijke vorm bij: Glaucoom Suikerziekte Trauma Vit A, vit E,taurine tekort Atrofie = weefsel neemt af in aantal/kan niet meer functioneren

CEA (collie eye anomalie) Afwijkingen retina Bloedvaten vaatvlies onvolledig Gaatjes in sclera Los netvlies (blind) 1 of beide ogen Erfelijk!!! Tevens bij Collies/Shelties/St bernard/D.Dog: Microphthalmie

Afwijkingen oogbol Cyclopie (1 oog), microphtalmie (te klein oog), anophtalmie (geen ogen): erfelijk

Oogheelkundige spoedgevallen!!

Glaucoom Primair glaucoom (= groene staar) Secundair glaucoom Erfelijk Ontstaat plotseling Troebele cornea, verwijde pupil Risico op blindheid t.g.v. verloren gaan netvlies Secundair glaucoom door belemmerde afvoer van kamervocht t.g.v. bestaande oogaandoening (bijv door lensluxatie) Therapie: Aanmaak kamervocht remmen (Diclofen) Afvoer kamervocht bevorderen (Pilocarpine)

Glaucoom

Glaucoom symptomen Sloomheid Pijn aan het oog/kop Blauwwitte verkleuring van de cornea van 1 oog! (uitpuilen van de oogbol) Episclerale vaatinjecties (bloedvaatjes vd sclera worden erg wijd en zijn goed te zien) Pupil is verwijd en reageert niet op licht, de andere pupil is normaal (= an-iso-corie) Blindheid

Glaucoom

Luxatio bulbi Pekinees, mopshond, shih-tzu Bij kat vaak door trauma Zo snel mogelijk reponeren Verdere beschadiging oogbol voorkomen

Luxatio bulbi

Meneer Janssen belt: “Mopsie windde zich daarnet hevig op en nu is zijn linker oog opeens veel groter dan de rechter. Ik kaan ook de achterkant van het oog zien”. Wat adviseer je?

Na operatie

Agressief ulcus corneae

Agressief ulcus corneae Ernstige ontsteking cornea  ulcus  2nd bacteriën  agressief ulcus corneae Blepharospasme Waarschuwen eigenaar!!!!!!! Diagnose : fluoresceine + bengaals roze Therapie: Specialist! (vit A + ab zalf / oog dichthechten / operatief afschrapen) NOOIT: corticosteroiden, dus niet lokaal en ook niet parenteraal

Trauma Mechanisch (vechten/prikkeldraad/….) Chemisch (zuren/basen/….) Ooglid: zo snel mogelijk hechten Schade aan hoornvlies: alleen slaolie en oogdruppels

Verkregen aandoeningen

Cataract (grijze staar) Troebeling van de lens Juveniel cataract Cataract dr degeneratie Suikerziekte Stapelingsziekten Trauma Ouderdom (>5 a 8jr)

Cataract (grijze staar)

Conjunctivitis Rode, gezwollen slijmvliezen Ooguitvloeiing Jeuk Niesziekte:

Conjunctivitis

Keratitis Ontsteking cornea Keratoconjunctivitis sicca Vnl dr mechanische prikkeling Keratoconjunctivitis sicca Te weinig traanvocht (Schirmer Tear Test) Matglanzend blauwe cornea Purulente uitvloeiing

Keratoconjunctivitis sicca Therapie: Optimmune zalf Vit A zalf Antibiotica Kunsttranen Optimmune zalf bevat ciclosporine. Dit onderdrukt de afweer en remt ontstekingen (cfr corticosteroiden)

Cherry eye Kanteling 3e ooglid Uitpuiling traanklier Leeftijd 3-6 mnd Operatief

Tumoren