HELP! Een verhoogde calprotectine waarde Dr. Patrick van Rheenen, kinderarts MDL UMCG DRS. Anke Heida, arts onderzoeker kinder-MDL UMCG

Myrthe (12 jaar) FC = 201 mg/kg Sinds paar maanden buikpijn Geen diarree Geen rectaal bloedverlies Geen gewichtsverlies Fecaal calprotectine aangevraagd FC = 201 mg/kg

Wat nu?

Aanvullende informatie Myrthe Geen medicatie gebruik Negatieve familie-anamnese voor IBD Microbiologie diagnostiek: negatief

Wat zou u doen?

Wat is Calprotectine? Zink en calciumbindend eiwit (S100A8/A9) Verhoogd bij ontstekingsactiviteit Afgegeven door neutrofiele granulocyten, monocyten en epitheel cellen.

Calprotectin Lactoferrin Defensins Lactoferrin Lactoferrin Lactoferrin Calprotectin Lactoferrin MPO PMN elastase MPO MPO S100A12 Neutrophils Monocytes Macrophages Lymphocytes

eigenschappen FC - Stabiliteit: 3 dagen stabiel op kamertemperatuur - Intra-individuele variatie Zelfde ontlasting: laag Tussen ontlasting zelfde dag: inconsistent Tussen verschillende dagen: inconsistent

Hoe meten we Calprotectine? Meest gebruikt: ELISA test Verschillende fabrikanten: oa Bühlmann, Phadia, Calpro Relatief nieuw: sneltesten Quantum Blue (QB)

Gebruik zelfde test bij patiënt A: EliA, Phadia B: PhiCal, Calpro C: EK-Cal, Bühlmann Belangrijkste boodschap: gebruik bij zelfde patient zelfde soort test om te monitoren! Alle testen zijn sensitief, maar groot verschil in specificiteit tussen testen en tussen absolute waardes. A: EliA Calprotectin, Phadia B: PhiCal, Calpro AS C: EK-Cal, Buhlmann Bron: Prell C. et al. BMJ open 2014; Comparison of three tests for faecal calprotectin in children and young adults: a retrospective monocentric study. IBD (active) IBD (remission) Other GI disease Control Prell C. et al. BMJ open 2014

DD verhoogd calprotectine IBD Infectieuze enterocolitis Medicatie gebruik Voedingsmiddelen allergie Coeliakie Juveniele poliep

DD Verhoogd Calprotectine IBD Infectieuze enterocolitis Medicatie Voedingsmiddelen allergie Coeliakie Juveniele poliep

Infectieuze colitis N = 171 Controle groep N= 24 Kaiser T et al. Gut 2007

Infectieuze colitis (Eigen data) IBD Geen IBD

DD Verhoogd Calprotectine IBD Infectieuze enterocolitis Medicatie: NSAID, Aspirine, PPI Voedingsmiddelen allergie Coeliakie Juveniele poliep NSAID, aspirine, PPI

DD Verhoogd Calprotectine IBD Infectieuze enterocolitis Medicatie Voedingsmiddelen allergie Coeliakie Juveniele poliep

DD Verhoogd Calprotectine IBD Infectieuze enterocolitis Medicatie Voedingsmiddelen allergie Coeliakie Juveniele poliep

Juveniele poliep: verhoogd FC Olafsdottir et al. JPGN 2016

Sanne (3 jaar) FC = 201 mg/kg Sinds paar maanden buikpijn Geen diarree Geen rectaal bloedverlies Geen gewichtsverlies Fecaal calprotectine aangevraagd FC = 201 mg/kg

Is er een verschil? Sanne 3 jaar Myrthe 12 jaar

Leeftijd en FC Rugtveit J et al. JPGN 2002

Fecaal microbioom en leeftijd Yatsunenko et al. Nature 2012

Beleid verhoogd FC ALTIJD: Anamnese (incl. Voorgeschiedenis, Medicatie, Fam-anamnese) Lichamelijk onderzoek LAAGDREMPELIG: Coeliakie diagnostiek Microbiologisch onderzoek OP INDICATIE: Voedselintolerantie testen Endoscopie

Toepassingen Fecaal calprotectine in de praktijk Screenen Monitoren

Screening Henderson P et al. AM J Gastro 2014

Wat is verhoogd? Literatuur: Meest genoemd >50 mg/kg Nog geen absolute consensus Fabrikanten (Bühlmann): > 50 mg/kg

FC verdeling continu

Internationaal geaccepteerde afkapwaarde FC cut-off 50 mg/kg FP Internationaal geaccepteerde afkapwaarde FN

FC Cut-off 250 mg/kg FP FN

FC afkapwaarden Geen IBD IBD Hoog risico IBD Grijs gebied Laag risico IBD Heida A et al. JPGN 2016

Wat is de kans op ibd? MAX Rectaal bloedverlies Diarree Laat het publiek eerst met Max kennismaken (incl Fagan plot), en daarna met Tim (incl Fagan plot) MAX Rectaal bloedverlies Diarree Gewichtsverlies

Screenen met fc fCal ≥ 50 fCal < 50

Wat is de kans op ibd? TIM Buikpijn Geen diarree Geen rectaal bloedverlies

Screenen met fc fCal ≥ 50 fCal < 50

Take home message FC waarde Risico-classificatie IBD Beleid <50 mg/kg Laag risico Geruststelling Geen indicatie voor verwijzing of scopie 50-250 mg/kg Midden risico (grijs gebied) Sluit andere oorzaken uit Overweeg herhalen FC Ruimte voor individuele inschatting >250 mg/kg Hoog risico Sluit infectieuze oorzaak uit Verwijs voor aanvullende diagnostiek

Take home message Bij herhalen van FC test: gebruik assay van zelfde fabrikant!

De praktijk van het ontlasting verzamelen, resultaten publicatie benoemen