Samen tegen schooluitval!

Inhoudstafel Thematiek: samen tegen schooluitval Kadering in Vlaamse context Beleidskrijtlijnen Identificatie, monitoring & coördinatie Preventie Interventie Compensatie

Thematiek: Samen tegen schooluitval Iedere jongere kwalificeert aan de eindmeet Leerrecht garanderen Schoolverzuim en spijbelen voorkomen (leerplichtig) Vroegtijdig schoolverlaten voorkomen (niet-leerplichtig)

Vormen van schoolverzuim Ongeoorloofd relatief verzuim: de ingeschreven leerling verzuimt les- of praktijktijd zonder geldige reden Luxeverzuim: de leerling blijft met medeweten van de ouders en zonder toestemming v/d schooldirectie weg van school om extra vakantie te nemen. Incidenteel spijbelen: de leerling brost af en toe een les. Berekend spijbelen: de leerling slaat systematisch theorievakken over, is steeds bij dezelfde leraar afwezig, blijft altijd hetzelfde uur weg, ... Periodiek spijbelen: de leerling spijbelt gedurende een periode, dewelke een wederkerig patroon kent. Permanent spijbelen: de leerling gaat helemaal niet naar school, hoewel hij/zij ingeschreven is bij een school of onderwijsinstelling.

Vormen van schoolverzuim Absoluut verzuim: de leerling is niet in een school of onderwijsinstelling ingeschreven en volgt ook geen huisonderwijs, terwijl de leerling leerplicht is.

Spijbelen onwil versus onmacht Onwil v/d ouders: ouders houden hun kinderen moedwillig van school thuis of blijken op de hoogte te zijn v/h spijbelgedrag, maar blijven verder ongeïnteresseerd. Onwil v/d leerling: leerling weigert deel te nemen aan de schoolse activiteiten en komt zo de leerplicht niet na. Onmacht v/d ouders: ouders zijn op de hoogte van het spijbelgedrag en doen moeite, maar deze blijkt te vergeefs. Onmacht v/d leerling: leerling blijft niet moedwillig weg van school, maar wordt vaak verplicht door omstandigheden om reeds een deel v/h volwassenen leven op zich te nemen.

Spijbelen, een antecedent van VSV > P(leerachterstand) > P(zittenblijven) > P(vroegtijdig schoolverlaten) > P(werkloosheid)

Kadering in Vlaamse context - spijbelen LO: 2013-2014: 0,5% of 2 141 registraties van problematische afwezigheid (30 of > B- codes/jaar) bij SO 2012-2013: 2,3% of 10 489 registraties van problematische afwezigheid bij de leerplichtige leerlingen Risicofactoren Niet-Belg Tussen 16 en 18 jaar Verstedelijkt gebied Deeltijds onderwijs Schoolse vertraging spijbelgedrag

Vroegtijdig schoolverlaten Niet-leerplichtig Zonder kwalificatie het secundair onderwijs verlaten Diploma SO Studiegetuigschrift 2e leerjaar v/d 3e graad BSO Certificaat DBSO Certificaat leertijd (Syntra) BUSO (OV3 en OV4)

Kadering in Vlaamse context - VSV We zien een dalende trend en begin november zullen de cijfers via een persbericht gerapporteerd worden.

Kadering in Vlaamse context Genk & Hasselt als centrumsteden in Limburg nader bekeken: Genk: Rond 19% in 2012-2013, is boven het Vlaams gemiddelde. Hasselt: Rond 13% in 2012-2013, is boven het Vlaams gemiddelde.

Kadering in Vlaamse context Wat betreft het aandeel VSV, verlaten: meer dan de helft van de vroegtijdige schoolverlaters het leerplichtonderwijs vanuit het gewoon voltijds secundair onderwijs (55.2%), ongeveer een vierde uit het Stelsel leren en werken (26.4%) en een vijfde uit het buitengewoon secundair onderwijs (18.4%). Grootste aandeel zit in bso (29,4% terwijl de %VSV slechts 15,8% bedraagt), gevolgd door dbso (21,7% terwijl het %VSV 54% bedraagt) en tso (16,7% terwijl het %VSV slechts 6,5% bedraagt). Binnen het gewoon voltijds secundair onderwijs verlaten voornamelijk leerlingen vanuit het bso (29.4%) en tso (16.7%) vroegtijdig de school en binnen het Stelsel leren en werken vanuit het dbso (21.7%). Opvallend is dat het aandeel van leerlingen uit het bso en Syntra daalt gedurende de laatste vier jaren terwijl het aandeel leerlingen uit het dbso, aso en buso stijgt. Meer info: http://onderwi js.vlaanderen. be/nl/onderwij sstatistieken

Beleidskrijtlijnen Doel conceptnota Elke jongere gekwalificeerd tot aan de meet. Uitgangspunten Preventieve aanpak Kort op de bal spelen & snel optreden Lokaal actie voeren volgens het Europees referentiekader Europees referentiekader Identificatie, monitoring & coördinatie Preventie Interventie Compensatie

Identificatie & Monitoring Jaarlijkse update cijfers VSV en spijbelen: Vlaams niveau, steden & gemeenten en schoolniveau www.ond.vlaanderen.be/onderwijsstatistieken NEET-jongeren in kaart brengen Vereenvoudiging registratiesysteem van de afwezigheidscodes

Coördinatie CLB draaischijffunctie Netwerken Samen tegen Schooluitval Lokale afsprakenkaders Extra overlegorgaan in BHG Activeringsbeleid VDAB afstemmen Duidelijke krachtlijnen over de aanpak van spijbelen De netwerkverantwoordelijken Samen tegen Schooluitval mobiliseren de locale actoren, zodat zij locale afsprakenkaders kunnen opstellen, waarin duidelijk wordt besproken welke actoren welk engagement op zich nemen. Tot slot wordt er gewerkt aan duidelijke krachtlijnen omtrent spijbelen gemaakt met politie en justitie, dit moet ook op lokaal niveau vertaald worden.

Netwerken Samen tegen Schooluitval DOEL Lokale partners mobiliseren rond ‘schooluitval’ Opstellen van afsprakenkaders Beleidsacties omzetten in concrete lokale acties WERKING Interprovinciale bijeenkomsten Provinciale mobilisatie van lokale actoren Uittekenen en uitwerken actieplan Concrete acties (~10) Met nadruk op preventie en interventie

Netwerken Samen tegen Schooluitval WIE CLB-medewerkers (VTE’s gefinancierd door DOV) Antwerpen (1): Els Dupon Brussels Hoofdstedelijk Gewest (1): Eva Trogh Limburg (2): Sylvia Rutten & Fabiënne Harlaar Oost-Vlaanderen (3): Jana Coppens, Hilya Haspelagh & Marjolein Van Bogaert West-Vlaanderen (1): Annick Steyt Vlaams-Brabant (1): Jean-Marie Van Steenwinckel

Netwerken Samen tegen Schooluitval WANNEER Middelen voor 1 jaar van 01/09/2016 tot 31/08/2017. JAARPLANNING Behoefteanalyse Bestaande praktijken in kaart brengen Bestaande structuren en initiatieven verbinden Samenwerkingsafspraken Opvolging en evaluatie uitrol concrete acties

Preventie Kleuterparticipatie Zorg- en taalbeleid op school (inspectie doorlichting) Studie- en beroepskeuzebegeleiding Werken aan welbevinden Website STS Na SO: HO of arbeidsmarkt Ouders sensibiliseren

Preventie Communicatie-acties Flexibele leerwegen als onderwijs op maat Uitrol van EVC (eerder verworven competenties) Uitwerken en implementeren van een systeem van duaal leren Sensibiliseren van jongeren en sectoren over het belang van een diploma SO Sensibiliseren inzake luxeverzuim

Interventie Aanklampend werken op schoolniveau Rol van de CLB’s (vanaf 5 B-codes) + casusoverleg Rol van PBD’s Hervorming time-out projecten naar NAFT (naadloze flexibele trajecten), een meer flexibel systeem op maat v/d leerling met inkanteling van POT & voortrajecten Werken aan een verbindend schoolklimaat Sancties bij problematische onwettige afwezigheid (politie & parket)

Compensatie Finaliseren v/e reflectietool voor alternatieve leerwegen Inzetten op onderwijskwalificerende trajecten (OKOT) Via Erasmus + GOAL project – studiebegeleiding voor volwassenen