Zaaien, oogsten en eten AgriFoodTop Symposium 7 juni 2017, Wageningen

PPS Duurzame Bodem (2013 – begin 2017) Duurzaam bodemmanagement in de landbouw Janjo de Haan Joeke Postma & Wijnand Sukkel (coördinatoren PPS)

Wat is er aan de hand? PPS Duurzame Bodem wil door een integrale aanpak de kennis van bodem en bodemprocessen vergroten. Dit met als doel de productie en de productiestabiliteit op de korte én de lange termijn te verhogen, de ongewenste emissies naar het milieu te verlagen en maatschappelijke bodemdiensten als biodiversiteit, waterbeheer, klimaatmitigatie en adaptatie en minimale emissies te versterken. Verhogen van de kennis van de relaties tussen bodembeheer, bodemdiensten en bodemparameters. Handelingsperspectief van de bodembeheerder

Wat hebben we gedaan? Integrale aanpak Chemische, fysische, biologische bodemeigenschappen Meerdere bodemdiensten: productie, waterbeheer, klimaat, biodiversiteit Systeembenadering en disciplinair; breedte en diepte Handelingsperspectief van de bodembeheerder als belangrijk startpunt Veldproeven – biotoetsen – bodemanalyses – modellen/integratie

Meerjarig veldonderzoek op verschillende locaties organische stof beheer, bemesting, grondbewerking, bodembelasting, vruchtwisseling en management gericht op het beheer van (bodem) ziekten en plagen

Wat levert het op? – Highlights (1) Bodemgezondheid en bodemleven Bodemweerbaarheid is te verbeteren met organische inputs Betaalbare alternatieve maatregelen chemische grondontsmetting Bio-fumigatie werkt niet Biologisch beheerde bodem heeft hogere bodemweerbaarheid Organische stof en bemesting Lagere o.s. aanvoer leidt op lange termijn tot opbrengst reductie (zand) N-bemesting via o.s. leidt niet tot hogere N-uitspoeling in vergelijking met N-bemesting via kunstmest (zand) Soort o.s. aanvoer beïnvloedt lot N-in de bodem Hogere o.s. aanvoer geeft risico op hogere lachgas emissie (indicatie, zand)

Wat levert het op? – Highlights (2) Bodemstructuur en grondbewerking Risico ondergrondverdichting toegenomen door mechanisatie 45% landbouwbodem met ondergrondverdichting Bij aantal gewassen is vervroeging economisch aantrekkelijk Niet-kerende grondbewerking (NKG) is uitvoerbaar voor rotaties in NL met vergelijkbare ds productie als ploegen, behalve bij cash crop peen NKG leidt tot > structuur, > C opslag, > biodiversiteit NKG leidt mogelijk tot hogere N-efficiency (BASIS, zavel) Vruchtwisseling, groenbemesters Ras- en soortkeuze (vruchtwisseling, gbm) heeft belangrijke invloed op bodemkwaliteit Tagetes i.p.v. gerst in veenkoloniaal bouwplan geeft beter rendement

Wat levert het op? – Highlights (3) Meten van bodemkwaliteit Minimale DataSet als benchmark voor bepaling bodemkwaliteit Indicatoren voor het meten van o.s. kwaliteit in de bodem (HWC, PMN, …) Testen en ontwikkelen van biologische bodemindicatoren

Wat levert het op? – kennisverspreiding: Website Beter Bodembeheer: 461 abonnees, >25% groei/jaar, >140 berichten 2x Bodemkennisdag (4-10-2016, 170 p & 6-4-2017, 150 p) Actief op social media: twitter, linkedin, youtube, facebook Dag- en weekbladen en nationale televisie Vakbladartikelen (240), wetenschappelijke artikelen (40), rapporten (43) 10.000 personen bereikt via lezingen, open dagen, excursies Doorlopende kennislijnen: fundamenteel - valorisatie - onderwijs 4 leerstoelgroepen + NIOO betrokken: 7 aio’s Samenwerking in 10-tal EU projecten Samenwerking met praktijknetwerken en demoprojecten Kennisuitwisseling Bedrijfslevenpartners Samenwerking WU en Hogescholen (den Bosch, Almere, Dronten)

Wat levert het op? - Impact Bewustwording bodemkwaliteit onze landbouw bodem is niet toekomstbestendig bodem is geen inert substraat maar levend ecosysteem bodem is chemie + biologie + fysica ondergrondverdichting onderkend als probleem huidige mechanisatie negatief voor bodemkwaliteit/structuur organische stof kwantiteit én kwaliteit stuurt bodemkwaliteit Bijdrage beleid en regelgeving mestbeleid, nitraat en fosfaat, equivalente maatregelen klimaatbeleid: energie, broeikasgas emissies en adaptatie bodembeleid Veranderend bodemmanagement toename organische stof aanvoer (kwantitatief en kwalitatief) groei in toepassing preventie ondergrondverdichting toepassing groenbemesters, rustgewassen, vroege rassen toepassing alternatieven chemische grondontsmetting grondbewerking minder diep, minder kerend, minder intensief (voorlopers) toepassing gewasdiversiteit in tijd en ruimte (voorlopers) Meer en beter meten en op basis daarvan sturen

Wie deden er mee? Consortium – PPS: Productschap Akkerbouw (BO Akkerbouw) LTO Agrifirm Plant IRS Royal Cosun AVEBE CZAV NAO Ministerie EZ BioNext Onderzoeksinstellingen: Wageningen University & Research Louis Bolk Instituut (LBI) Bijdrage in projecten: Landelijke regelingen, I&M, provincies St. Proefboerderijen Private bedrijven: Koppert, DLV Plant, Darling Ingredients Int., …. Telers EU STW, NWO, SKB

Bedankt voor uw aandacht !