WELKOM Workshop: Toen ik een baby’tje was… 10e EMDR congres, Utrecht 1 april 2017 Workshop: Toen ik een baby’tje was…

Jacqueline Janssen Psychotherapiepraktijk Malden Klinisch psycholoog/psychotherapeut supervisor

Toen ik een baby’tje was… EMDR bij preverbaal trauma en emotionele verwaarlozing Jacqueline Janssen Psychotherapie Praktijk Malden

Veilige hechting MOVIE

De baarmoeder, niet voor elke baby een veilige plek…

Gewenst?

Veilige hechting Ouder zelf veilig gehecht Nonverbale afstemming Reguleren and coreguleren van stress Eigenwaarde en gezonde relaties

Veilige hechting & basisbehoeften Verbinden In contact staan met je lichaam en je emoties In staat zijn om je te verbinden met anderen Afstemmen Op je behoeften en je emoties Herkennen en voeden van je behoeften Vertrouwen Gezonde afhankelijkheid en onderlinge afhankelijkheid Autonomie Passende grenzen ‘Nee’ zeggen en een limiet kunnen stellen Kunnen zeggen wat je denkt, zonder angst of schuldgevoel Liefde-seksualiteit Je open kunnen stellen voor de liefde Een liefdevolle relatie kunnen aangaan met vitale seksualiteit Heller, L & LaPierre, A. (2012): Healing developmental trauma

Ontwikkeling van de hersenen tot aan de geboorte

Ontwikkeling van de hersenen: op basis van ervaringen Zoogdierenbrein Co-reguleren van hormonen: opiaten/endorfines/cortisol dyadic dance coregulating (Schore , Siegel e.a. (2005, 2011)

Liefde ! Gewenst zijn Vastgehouden worden knuffelen Leren loslaten Samen plezier hebben Regels leren

Reguleren van stress

Emotionele verwaarlozing

Structuur van het brein

Wat gebeurt er bij trauma? Prefrontale cortex uitgeschakeld Bessel van der Kolk: alle trauma is preverbaal!

‘Dit zal nooit overgaan…’ Tijdwaarnemer stort ineen Thalamus ‘kok’ schakelt uit Rookmelder slaat op tilt

Mogelijke indicaties voor preverbaal trauma en emotionele verwaarlozing Traumatische zwangerschap Ouder heeft psychiatrische ziekte Moeder is bedroefd, angstig of depressief tijdens de zwangerschap, geboorte of erna Huiselijk geweld Traumatische ervaringen Misbruik en verwaarlozing Vroegtijdige geboorte Vroege medische aandoeningen Adoptie, veel verhuizingen Medische ingrepen of ziekenhuisopnames Foetus alcohol syndroom

Mogelijke indicaties voor preverbaal trauma en emotionele verwaarlozing Depressie Somatische symptomen Angst (flight) Dissociatieve symptomen Woede (fight) Emotionele problemen Hechtings-problemen ADHD-gedrag Cliënt benoemt zelf vroeg trauma of met affectbrug Eetproblemen Slaapproblemen Standaard EMDR werkt niet

Diagnose Complexe PTSS 1. Diepgaand en alomtegenwoordig patroon van ontregeling 2. Problemen met aandacht en concentratie 3. Moeite met het omgaan met zichzelf en anderen. - Snelle stemmingswisselingen, van ene uiterste naar andere (van woede/drift naar paniek). Niet in staat zichzelf te kalmeren - Lichamelijke problemen: slaapproblemen, hoofdpijn, onverklaarbare pijn, overgevoelig voor aanraking en geluid - Copinggedrag: dwang, automutilatie, verslavingsgedrag, etc. - Concentratieproblemen, hoge afleidbaarheid - Beschouwen zichzelf als waardeloos. Helaas niet opgenomen in de DSM-5…..

Onveilige hechting Angststoornis NAO Selina, 29 Ze is erg gespannen, heeft rugklachten Wil heel erg de regie houden Kan zich niet verbinden met andere mensen Kan geen veilige liefdesrelatie aangaan Boosheid Erg onzeker, laag zelfbeeld Selina, 29 Geboren in India Geaopteerd op 2-jarige leeftijd

Hechtings trauma Videofragment dyadic dance coregulating

Hechtings trauma en EMDR Impliciet vs expliciet geheugen Rechter en linker hersenhelft Behandeling: van rechter- naar rechterhersenhelft Focusen op het impliciet geheugen – de lichamelijke gewaarwordingen

De behandeling, wanneer er geen woorden zijn Vroegkinderlijk trauma en de therapeutische relatie ‘Limited reparenting’ Begrip en afstemming Samenwerken en actieve rol stimuleren Therapeutisch evenwicht, flexibiliteit Zelfvertrouwen, authenticiteit en vertrouwen van de therapeut In de therapeutische relatie proberen we aan te sluiten bij de behoeften van het kind. Empatisch, positief, eerlijk, maar ook begrenzend. Het gaat er vaak niet om wat je zegt, maar hoe je het zegt

De behandeling, wanneer er geen woorden zijn Vroegkinderlijk trauma protocol van Sandra Paulsen en Kate O’Shea Stap 1: de opbergmethode Stap 2: aanleren / versterken van ‘safe state’ Stap 3: ‘opschonen’ van emotionele circuits Stap 4: behandelen van vroeg trauma middels EMDR

Stap 1 en 2: Zelfregulatie

Stap 1: opberg methode

Stap 2: creëren van een veilig gevoel

Behandeling: stap 2. veilig gevoel en zelfregulatie Videofragment

Stap 3: opschonen van de emotionele circuits

Behandeling stap 4. EMDR, wanneer er geen woorden zijn Het goede nieuws: het brein is plastisch en veranderbaar! In tegenstelling tot de Standaard EMDR richten we onze aandacht op: Het impliciete geheugen De lichaamsgewaarwordingen Tijdsperioden (in plaats van targets) Conceptie, trimesters in de baarmoeder, geboorte, 0-3 maanden, 4-6 maanden, 6-12 maanden, 1-2e verjaardag, 2-3e verjaardag

Behandeling stap 4. Lichamelijke gewaarwordingen krijgen woorden Informatie Top-Down NEOCORTEX Betekenis | Opvattingen | Oordelen | Identificaties | Zelfspraak   LIMBISCH SYSTEEM Affect | Emotion HERSENSTAM Sensaties | Felt Sense | Lichamelijke gewaarwordingen Informatie Bottum Up  

Behandeling Stap 4. EMDR en lichamelijke sensaties Videofragment We saw the attunement between the and client – a parallel to how the attunement between mother and child should have been.   Now with the EMDR – I am connecting to the emotions the little child must have had. II encourage her to feel them, and to explain that it is okay to have these emotions! I am creating a safe environment so that the stress level is optimal to let in the messages coming from my prefrontal cortex in the left hemisphere: the words, the meaning, the functioning.

De ‘attachment interweave’ en installeren van PC Videofragment

Wat heeft Selina bereikt?

Resultaten van de behandeling Videofragment

Take home message

Toen ik een baby’tje was… Vragen? Kent, P. There is no such thing as a DRAGON! Literatuur: Janssen, J.M.E.P. Een bijzondere casus (serie): EMDR behandeling van vroegkinderlijke trauma’s bij een cliënte met een eetstoornis. Tijdschrift voor psychotherapie (38), januari 2012, 22-37. Overleg en/of supervisie: jjanssen@psychotherapiemalden.nl