Seksualiteit en voortplanting Al meer dan jaar op deze planeet dankzij de voortplanting.

Voortplanting Primaire geslachtskenmerken Secundaire geslachtskenmerken Kind Puber Volwassene Ouderen

Seksualiteit Seksualiteit en voortplanting kun je tegenwoordig los van elkaar zien. Seksualiteit is de sociale kant van de geslachtsgemeenschap

Maatschappelijke ontwikkelingen Aan seksualiteit worden grenzen gesteld. Door de maatschappij, religies. Tussen landen en culturen bestaan zeer grote verschillen. Homoseksualiteit vs doodstraf.

Seksualiteitsbeleving Tot de jaren ‘60 van de vorige eeuw: kerken hadden grote invloed. Veranderende moraal t.a.v. man en vrouw. Gelijkheid man – vrouw. Sexuele revolutie.

Seksualiteit en ouderen Een taboe onderwerp. Hulpverlening ‘durft’ het onderwerp niet aan. Weinig onderzoek. Leeftijdsgrens vaak tot 50 jaar.

Seksualiteit en ouderen Fysiologische veranderingen. Man: –Tragere erectie –Lagere spermadruk –Langer herstel Vrouw: –Minder vaginaalvocht –Vaginawand dunner en minder elastisch.

Seksualiteit en ouderen Invloed ziekte en medicijngebruik (in)direct negatieve effecten. Suikerziekte: erectieproblemen, pijn Artrose/ reuma: beperkte lichamelijke activiteit.

Seksualiteit en ouderen TIA/CVA, hartinfarct levert angst voor herhaling op. Medicatie tegen hoge bloeddruk heeft een negatieve invloed op de seksualiteitsbeleving.

Seksualiteit en ouderen Sociale factoren die een rol spelen: –Partner valt weg –Meer vrouwen dan mannen (2.25 x meer) –Sociale controle in zorg- en verpleeghuizen beïnvloed seksueel functioneren.

Misverstanden Dementerenden en gezonde partners. Wordt vaak gesproken over ‘ontremde’gedrag. Slechte beeldvorming ‘seks en ouderen’.

Misverstanden Het veel genoemde ‘ontremde gedrag’ komt niet vaak voor. Groter probleem is de afvlakking van emoties en negeren van intimiteit. Draagkracht en draaglast van gezonde partner onder hoge druk.

Hulpverlening Hulpverlening praat niet over intimiteit en seksualiteit. Seksualiteitsbeleving en veranderingen bij ziekte en ouder worden onderbelicht. Leren herkennen van signalen in gesprekken