Internationale Uitwisseling werkneemsters Textiel- en Maquilasector Mexico-Guatemala-Honduras 7-8 mei

Mexico-Guatemala-Honduras Deelneemsters: – Honduras (6) – Mexico (3) – Guatemala (8) Organisaties: – CEADEL Guatemala – CODEMUH Honduras – RMS Mexico – FNV Nederland 2

Doel van de Uitwisseling Wat hebben partners bereikt Versterken van kennis en vaardigheden tbv strategieën: – opbouwen van organisaties op de werkplek vanuit gender-benadering – versterking vrouwelijk leiderschap in bestaande vakbonden & werknemers organisaties – formuleren plan internationale solidariteit. 3

CEADEL Center for Studies and Support for Local Development (Guatemala) In Chimantengo vrijhandelszone Model ontwikkelt voor psychologische / juridische / sociale steun werkneemsters Gespecialiseerd werken met inheemse vrouwen Voorlichting arbeidsrechten Alfabetiserings-cursussen Marimba muziek lessen kinderen werkneemsters 4

RMS Red de Mujeres Sindicalistas (Mexico) Organisatie van vakbondsvrouwen –werken met georganiseerde & ongeorganiseerde werkneemsters Doel –participatie van vrouwen in de organisatie –verdediging arbeidsrechten –sterke gender benadering. Werkneemsters opleiden tot faciliteerders 5

CODEMUH The Honduran Women’s Collective (Honduras) 6 Organisatie van vrouwen met vakbondsachtergrond. Doel –verdedigen arbeidsrechten werkneemsters in vrijhandelszones. Bijzondere aandacht –gezondheid op de werkplek. –trainen vrouwelijke activisten tbv juridische steun verlenen andere vrouwen. Lobbywerk –gericht op overheid en bestaande vakbonden.

Resultaten CEADEL Guatemala Gelukt: vakbond opgezet in maquila KoaModas – Resultaat vrouwen ontslagen, later opnieuw aangenomen. – Trainingen zorgden dat angst om zich te organiseren is verminderd. Obstakels: – Doodsbedreigingen en pogingen tot ontvoering > stress en angst – Op de werkvloer agressief benaderd als vrouwen, – Racisme Maya's vrouwen eist emotionele tol. Terugslag: – Bedrijf heeft achterstallige salarissen niet uitbetaald – Aan werkneemsters worden wettelijke rechten niet gegarandeerd. – Werkneemsters worden als “rebellen“ afgeschilderd – Bazen hebben strategieën om vrouwen moeilijk te maken. Voorstel – Repressie vakbond bij KoaModas oppakken in een campagne. 7

Resultaten RMS Mexico Gelukt om de vrouwen in de maquilas te organiseren: – Eerlijk loon dmv onderhandelingen. – Weten nu wat hun rechten zijn als vrouwen en werkneemsters – Contacten met advocaten en andere organisaties. Terugslag: – Vroeger vakbond in de maquila, nu is het bedrijf omgevormd tot een zgn collectief> waarin vrouwen als zelfstandigen werken Vakbond hierdoor verdwenen. Werkneemsters geen rechten meer> zijn “socias” > soort ZZPer Worden geen sociale lasten afgedragen. 8

Resultaten CODEMUH Honduras Gelukt – Erkend nationaal en internationaal niveau organisatie op gebied van gezondheid en strijd van vrouwen. – Thema gezondheid op de agenda van vakbonden en ministerie van arbeid – 3 rechtszaken gewonnen uitbetalen van de lonen en sociale lasten werkneemsters. Strijd – Verkrijgen stabiele arbeidssituatie voor vrouwen. – Verbeteren gezondheidssituatie werkvloer slecht gedekt binnen arbeidswetgeving alleen ziektewet of arbeidsongeschiktheid verzekeringen. Obstakels:  Belemmeringen vooruitgang door Angst van vrouwen zich te organiseren lastig gevallen te worden op straat zijn. – Met huidige regering wetgeving gezondheid op de werkvloer> verslechtert 9

Resultaten FNV Nederland Gelukt: Vrouwennetwerken – Sectoroverstijgend netwerk – Geleerd zich te organiseren en eisen te formuleren alszijnde vrouwen. – o.a workshop gehouden om op adequate manier te reageren op seksistische opmerkingen positieve uitwerking gehad tijdens de vergaderingen waaraan ze daarna hebben deelgenomen Terugslag – “economische crisis” en bezuinigen in de gezondheidssector – Vicieuze cirkel Meer werkloosheid in sectoren waar vrouwen werkzaam zijn (gezondheidzorg, educatie). Druk op vrouwen stijgt door meer zorgtaken binnen de familie> wat vaak nog steeds wordt gezien als vrouwentaken> resulteert vrouwen minder buitenshuis gaan werken > economische positie verzwakt. 10

Bevindingen Gezondheid Het erkennen dat arbeidsters in maquilas te maken hebben met arbeidsgerelateerde ziektes door: – chemische stoffen – repetitieve handelingen – afwezigheid van beschermingsmiddelen Bedrijven vergoeden medische kosten bij ziekte werkneemsters niet Inschrijving ziektekostenverzekering vaak niet of niet goed geregeld Enkele werk gerelateerde aandoeningen die zich voordoen: – Carpaal tunnel syndroom, vermoeidheid, allergieën, reumatische aandoeningen, rugpijn, verlies van het gezichtsvermogen, pijn in de nek, gastritis en infecties van de urinewegen. – Ook pijn in het hele lijf vanwege het langdurige zitten in dezelfde positie op houten bankjes zonder leuning. 11

Bevindingen Onderdrukking Veel sprake van onderdrukking sociale strijd Ook grootste vakbonden worden onderdrukt. Angst om zich te organiseren in de maquilas. – Vrouwen die een vakbond hebben proberen op te zetten in de maquila hebben te maken met achtervolging, discriminatie, ontslag, agressie en zelfs seksueel geweld. Opzetten van een vakbond moet vaak ondergronds gebeuren, totdat de organisatie sterk en groot genoeg is om publieke acties te ondernemen. 12

Bevindingen Discriminatie Vrouwen in de maquillas in Midden Amerika (maar ook in de bedrijven in Nederland) hebben te maken met – Discriminatie/onderdrukking door mannelijke collega´s/bazen – Inclusief arbeid gerelateerde en seksuele intimidatie. In de verschillende landen leeftijdsdiscriminatie. – In de maquilla wordt je niet aangenomen > jaar – In Nederland > jaar moeilijk om een nieuwe baan te vinden. – Lijkt zich meer voor te doen bij vrouwen dan bij mannen. Bij nieuwe banen steeds minder vast contract aangeboden. – veel gewerkt met 0-uren contracten – minder sociale zekerheden 13

Voorstellen gezamenlijke acties (1) Duidelijke communicatie opzetten – elkaar ondersteunen tussen verschillende organisaties/landen Informatie delen Solidariteit en druk uitvoeren – voor werkneemsters wiens rechten ontzegt worden – Vb case Lilian Castillo: ontslagen ↔ aangenomen Deelname conferenties – internationale allianties versterken Een groep opzetten sociale media – informatie delen situatie werkneemsters en hun acties – weblog 14

Voorstellen gezamenlijke acties (2) Onderzoek doen – focus op rechten in het algemeen – en/of de gezondheidssituatie van vrouwen; Psychologische ondersteuning – hun zelfvertrouwen versterken – zich kunnen verdedigen tegenover hun bazen; Patriarchale systeem afbreken Culturele verandering bewerkstelligen voor kinderen Van huis uit verantwoordelijkheden verdelen m/v 15

Voorstellen gezamenlijke acties (3) Vanuit vakbonden actie ondernemen – onderling solidariteit versterken – onze plaats als vrouwen binnen de vakbond Als vrouwen niet de mannelijke werk- en overlegvormen reproduceren Rechten verdedigen – dmv kunst en muziek Publieke acties op verschillende plekken – bewustwording te creëren bij het publiek 16

Strategie internationale solidariteit 28 mei (internationale dag gezondheid vr) – Communiqué netwerk om aandacht te vestigen schending gezondheidsrechten vrouwen maquilas; Opzetten gezamenlijke weblog om filmpjes, campagnes, acties en informatie te delen. 7 oktober (decent work day) – Gezamenlijk actie in de 4 landen – thema precair werk vrouwen: – Idee: ballonnenactie Internationale solidariteit & druk vanuit NL – kledingmerken/bedrijven ivm onterechte ontslagen. 17

GEORGANISEERDE VROUWEN ZULLEN NOOIT WORDEN OVERWONNEN 18