Stuurstand Online – het digitale clubblad van de TMC Nr. 8, jaargang 27 Augustus 2016 Colofon Redactie Theo Nagel Leo Waterman Peter Smit Jos Schnitzler Hans Joosten Harry Witting Kopij & contact De Stuurstand Is het officiële cluborgaan van de Twentse Modelspoorweg Club (TMC) In dit nummer o.a.: Globetrotter De Oude Doos Module nieuws Thuis bij… Aan de slag!

BESTUURSTAFEL Geert Klement Bestuurslid Naar aanleiding van een nogal rommelige rijavond, zijn er op de bestuursvergadering begin juli een aantal afspraken gemaakt, die we nogmaals onder de aandacht willen brengen:  op de rijavond zelf worden geen lokadressen meer uitgelezen of decoder instellingen gemaakt; je kan in de weken voor de rijavond je materieel na afspraak meenemen naar de club om uitgelezen te worden en eventuele instellingen te veranderen  materieel met slechte koppelingen die regelmatig loslaten wordt van de baan verwijderd  materieel met te hoge flenzen wordt niet meer toegelaten op de baan, dus zorg voor goede wielen onder je materieel!  de uitloop (remweg) van het materieel moet beperkt zijn, dit i.v.m. de remsecties voor de seinen en de blokafstanden op de baan. Zo kun je niet ongewild door een rood sein gaan (ook al staat er geen sein op sommige plaatsen, zoals in de wokkels), Gaat jouw trein toch door de seinen en blokken wordt deze ook van de baan gehaald! Je kunt eventueel bij Hans Evering de afstand navragen.  mensen die een FRED van de club nodig hebben worden verzocht in de week voor de rijavond het materieel mee te nemen en een FRED te laten toewijzen. Deze FRED wordt dan voor jou ingeregeld en gereserveerd in de lade gelegd zodat je op de rijavond direct kunt gaan rijden Dit alles om te voorkomen dat er in het eerste uur chaos op de baan en de zaal is en ook om de leden van de materieelcommissie eens te kunnen laten rijden met hun eigen materieel. De eerstvolgende rijavonden zijn 18 en 22/08; op maandag 15/08 eerst schoonmaken. Uitbreiding van rijavonden zit er nog niet in omdat de technische toestand van de baan het nog niet toelaat, in de nabije toekomst zal dit wel gaan gebeuren. Hoewel bijna alle leden ‘Rijbevoegd’ zijn (onze cursus/instructie sein- en regelgeving hebben gevolgd), nogmaals jullie aandacht dat zonder dit ‘rijbewijs’ je niet op onze baan kunt rijden op de Open Dag en daarna. Dit is begin dit jaar in de Algemene Ledenvergadering afgesproken!

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s: Leo Waterman PANORAMA BLICK Het oude en het nieuwe uitzicht vanuit onze coupé Enkele jaren geleden had ik een foto gemaakt van erve Klein Nijhof, het leek mij een mooi Twents plaatje van een Twickel boerderij. De plek fascineerde ook vanwege het prachtige landschap ter plaatse tussen Zenderen en Azelo. Vandaar dat we dit mooie uitzicht in achter ons coupé raam in de zithoek hebben geplakt. Helaas is dat opplakken van de foto toen niet helemaal goed gelukt. Arnold heeft nog geholpen bij de verlichting en iemand vond het nodig nog wat vee in de wei te plakken. Inmiddels zijn we er allemaal wat op uitgekeken. De nieuwe plaat, te zien op de volgende pagina, toont De Hondeborg - een eeuwenoude plek op een terp langs de beek. De naam Hondeborg betekende dat de bewoner als het nodig was 100 man kon leveren om te vechten. Enkele jaren geleden kocht het schildersbedrijf Huls uit Borne de boerderij. De familie heeft de boerderij schitterend gerestaureerd en de lelijke varkensstallen laten slopen. Het is nu een gouden plek volgens Jos, die de nieuwe foto uiteindelijk heeft gemaakt. Remco heeft de afdruk verzorgd. Er is nu een mogelijkheid voor vergaderen en om er uit te rusten en wat te drinken. Twee buitengewoon vriendelijke en gastvrije dames runnen die afdeling. Ik stel voor er een wandeling te organiseren, ook al omdat dichtbij een uitstekende trainspot-overweg is. De Zwanenhof is op onze baan te zien, het AZC Azelo ligt er ook vlakbij. Komt dat zien!

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s: Leo Waterman PANORAMA BLICK

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s: Rudi Bettman MODULE NIEUWS Voortgang van de Module Groep Op woensdag 13 juli jl.. kwam de modulegroep weer bij elkaar in de clubruimte. Door een groot aantal afzeggingen bestond de groep ditmaal uit 4 personen, maar wel diverse activiteiten… Zo was Benno bezig met ‘landmeten’ om problemen met zijn modelburen te voorkomen, je weet maar nooit! Ook Herman had zijn bak te voorschijn gehaald om een begin te maken met een onbewaakte overweg. Paul heeft toen het talud aangepast voor Herman, compleet met duikers. Gezien de vele regenbuien in ons land geen overbodige luxe! Nadat ondergetekende 4 nieuwe landhoofden had gemaakt voor zijn tunnel module, heb ik Herman geholpen bij het in elkaar plakken van de overweg onderdelen. Met elkaar adviseren en ideeën uitwisselen, schiet de tijd toch sneller op dan gedacht. Na een leuke hobbyavond ging ieder rond half tien huiswaarts.

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s: Rudi Bettman AAN DE SLAG! Snelheidsborden en andere signalen voor de machinist in H0. Misschien kennen sommigen van jullie het programma Inkscape, een free downloadable tekenprogramma. Je moet er wel even mee leren werken, maar dan kun je in elke schaal verkeersborden, straatnaamborden, firmanaam borden etc. maken. Ik heb met dit programma voor de club reeds een aantal snelheidsborden gemaakt voor langs de baan (dus machinisten houd u aan de opgedragen snelheid!). Ook de van Gend & Loos borden zijn met dit programma gemaakt. De borden werden na het tekenen uitgeprint op fotopapier maar helaas blijkt dit, na een aantal maanden, geen succes aangezien de borden verkleuren en vervagen. Vandaar deze aangepaste methode: -Print de borden op gewoon papier -Vervolgens gaat u een Chinese maaltijd halen en na het nuttigen de bakjes goed reinigen! -Knip van de zijkanten en de bodem van de bak(jes) een ruim vlak stuk uit. -Plak dan de afgedrukte en benodigde uitgeknipte borden op deze plastic ondergrond. (Het makkelijkste is om een gemaakt bord te kopiëren, op het scherm naast elkaar te plakken, en dan als een strook op de plastic ondergrond lijmen). -Hierna cellotape over de borden plakken en dan pas uitknippen Ik hoop, want ik doe deze bewerking nu voor het eerst, dat de infrarood straling geen vat krijgt op deze kleur printafdrukken. Bijgevoegd wat eerste resultaten.

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s: Rudi Bettman AAN DE SLAG!

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s: Jos Schnitzler THUIS BIJ….. Rudie Reuver Aangestoken door het reisvirus van zijn vrouw Karin - samen reisden zijn per trein naar vele bestemmingen - ontwaakte bij Rudi de liefde voor treinen en daarmee ook de liefde voor modeltreinen. In 2007 kocht hij een Fleischmann digitale startset met een Duitse locomotief, die nog steeds vrolijk zijn rondjes mag rijden op de baan. Op zolder werd een grote plaat geïnstalleerd, waarop door de aankoop van rails, wissels, seinen langzamerhand 2 grote ovalen ontstonden: een binnen-en een buitenbaan met opstelstations. De treinen kunnen van baan wisselen. Alle treinen worden digitaal aangestuurd met een ECOS. Het materieel blijft op de baan staan, zodat er altijd gereden kan worden. Daardoor vraagt het schoonhouden uiteraard wel de nodige aandacht. Rudi koopt veel op beurzen, maar dan wel dat wat hem boeit. Een rode Krokodil staat nog op zijn verlanglijstje. Op de baan staat Nederlands, Duits, Zwitsers en Frans materieel; stoom-, elektrische en dieseltractie. Rudi vindt het werken aan zijn baan een heerlijke bezigheid. Zoveel mogelijk zelf doen, van digitaliseren tot programmeren, van rail leggen tot wisselbesturing realiseren. Veel van wat hij op de club leert brengt hij thuis in praktijk. Lukt het niet, dan is er altijd wel wat hulp te vinden. De aankleding van het landschap vraagt nog aandacht. Dat staat voor de komende jaren o.a. op het programma.

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s: Jos Schnitzler THUIS BIJ….. Baas aan het werk… Het eerste lokje Nog wel wat te doen!

Onder toezicht werden de wagens schepje voor schepje geladen. Tekst en foto’s: Wim Kruijer GLOBETROTTER Rasender Roland & Rügense Bäderbahn (RBB) Deze zomer hadden we het plan opgevat om onze vakantie op het eiland Rügen door te brengen. Het eiland dat met Duitse trots wordt aangekondigd als hun grootste eiland. Als ik een schatting moet maken over de grootte dan denk ik dat onze provincie Drenthe daar mee overeen komt. Kom je bij Stralsund de brug over naar het eiland dan is het nog ongeveer 50 km rijden voordat je in de centraal op het eiland gelegen Bergen auf Rügen bent aangekomen. Een mooi stadje met een gezellig klein centrum waar het leuk uitgaan is. En waar een hotspot is voor ons digitale contact met de buitenwereld, aangezien er op ons vakantieadres geen WiFi voorhanden was. Een van de eerste dingen die we zijn gaan doen is een treinreis maken over het smalspoortraject van de Rasender Roland. Een bedrijf dat museale activiteiten combineert met de behoefte aan openbaar vervoer in haar werkgebied. Het traject van Lauterbach Mole naar Göhren beslaat een afstand van ruim 24 km waar de trein dan zo'n anderhalf uur over doet. Het eerste deel van Lauterbach Mole naar Putbus geeft de spoorbaan een ‘vreemd’ beeld aan de toeschouwer: drie railstaven in plaats van twee. Rasender Roland deelt hier het spoor met de normaalsporige Pressnitztalbahn. Lauterbach Mole heeft geen mogelijkheid voor omlopen van de locomotief. De RBB heeft dat opgelost door achteraan de trein een dieselloc te koppelen welke de door de stoomlocomotief getrokken trein terugtrekt naar Putbus. In Putbus is ook de werkplaats van de RBB.

Onder toezicht werden de wagens schepje voor schepje geladen. Tekst en foto’s: Wim Kruijer GLOBETROTTER Onze reis begint in Putbus. De fietsen gaan mee in de trein want na afloop hadden we het plan opgevat om fietsend vanaf Göhren naar Putbus terug te gaan. Loc wordt voor onze trein gezet en voor € 10,-- p/p en € 3,-- p/p voor de fiets mogen we plaats nemen in de derde wagon van de negen wagons lange trein. Een open wagon want de weersomstandigheden laten het wel toe om in de open lucht te reizen. Wel wat anders om een keer in de openlucht een treinreis te maken maar of het wel zo handig is? Er waren momenten dat er behoorlijk zwaar gestookt werd waardoor we met enige regelmaat onttrokken werden aan het uitzicht over de velden van Rügen. Maar dat namen we voor lief, uiteindelijk reisden we met een stoomtrein dat toch wel enigszins als uniek mag worden beschouwd in deze tijd. Het werd, ondanks het af en toe zware stoken, een schitterende reis langs bloeiende velden en door prachtige bossen. Maar naarmate de trein dichter bij het eindstation Göhren komt laten de weersomstandigheden ons toch een beetje in de steek.

Tekst en foto’s: Wim Kruijer GLOBETROTTER De trein stopte alleen op de grotere stations als Binz LB, Sellin Ost, Baabe en het eindstation Göhren. Voor wie als eindbestemming één van de andere tussenliggende stations had (met namen als Beuchow, Posewald, Seelvitz, Serams, Jagdschloss, Garftitz, Sellin West en Philippshagen) moest dat kenbaar maken bij de conducteur en dan stopte de trein op verzoek aan het verlangde station. Mocht je willen vertrekken van één van deze stations dan hoefde je maar je hand op te steken en de trein stopte om jou te laten instappen. Komt daar eens om bij onze spoorwegen! Het bedrijf is begonnen op 22 juli 1895 als Rügensche Kleinbahn-Aktiengesellschaft (RüKB) met de lijn van Putbus naar Binz. Het exploiteerde een netwerk van ongeveer 125 km en bediende grote delen van het eiland. Het bediende o.a. de plaatsen Altefähr en Stralsund. Ook Altenkirchen in de buurt van Kaap Arkona werd aangedaan. Het grootste deel van de lijnen werden gesloten op 3 december 1967, op 10 september 1968 en op 20 januari In 1949 behoorde Rasender Roland tot de Oostduitse Staatsspoorwegen. Op 1 januari 1996 kwam het onder de hoede van de nieuw opgerichte Rügensche Kleinbahn GmbH & Co. Begin 2008 werd de maatschappij een dochteronderneming van Pressnitztalbahn Gmbh. De handelsnaam werd veranderd in Rügensche Bäderbahn. Momenteel beschikt de RBB over meerdere stoom- en diesellocs en personenrijtuigen.

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst: Rudi Bettman UIT DE OUDE DOOS Excursies uit het verleden - deel 1 Als ‘oudste’ lid van deze Modelspoorclub, heb ik als jeugdlid ook diverse excursies mee gemaakt. Het werd toentertijd niet zo goed georganiseerd zoals Geert Klement op dit moment doet. De club had destijds, 60-er jaren, ca. 12 tot 15 leden. Geen eigen clubruimte, men kwam om de beurt bij elkaar thuis, elkaars baan werd bekeken en van commentaar voorzien. Tijdens deze bijeenkomsten werd er ook over uitstapjes gesproken. Een van de toenmalige leden werkte bij NS en had daar diverse ingangen, zo ook bij de DB. Zo is ondergetekende op diverse plaatsen geweest die nu helaas geen toegang meer hebben of inmiddels zijn opgeheven. Ik herinner me een excursie naar de Moerser Kreisbahnen, één van de eerste uitstapjes die ik als jong lid mocht meemaken. Er werd op Koninginnedag vertrokken naar Moers, in een VW kever. De Moerser Kreisbahnen bestaan allang niet meer. Hier werd met een door Henschel (ook al verleden tijd) gebouwde motorwagens gereden. Deze waren dusdanig sterk dat ze ook goederenwagens mee konden nemen, die in voorkomend gevallen op een bepaald station met de motorwagen uitgerangeerd werden. Iedereen had toen nog tijd, er werd niet geklaagd. Men kon gewoon naast de ’Triebwagenführer’ plaatst nemen. Dat was wat, als jonge jongen voorin bij de machinist…! Na deze retourrit van Moers naar Uerdingen gingen we s’middags naar Krefeld. Hier werd de Krefelder Stadtbahn bezocht. Nu geef ik zelf niet zoveel om trams, maar het was toch leuk om mee te maken. Aan het einde van de dag werd de terugtocht richting Twente aanvaard. Niet via de A31, die bestond toen nog niet, maar gewoon de oude weg via Hamminkeln, Bocholt, Aalten naar Hengelo. In volgende artikelen kom ik terug op andere excursies uit de oude tijd.

ONZE SPONSOREN HIER had ook uw advertentie kunnen staan…! DE TMC zoekt adverteerders, mail voor een passende offerte!