STAKEHOLDERS CONSULTATIE CCIM (24/02/2010) PRIORITEITEN MULTILATERAAL BELEID Leefmilieu en duurzame ontwikkeling 2010 C. Vanden Bilcke en U. Lenaerts Februari 2010

TWEE PRIORITEITEN 1. Klimaat 2. Biodiversiteit DRIE CONTINUE WERKDOMEINEN 3. Onderhandelingen sterkere VN milieustructuren 4. Chemische stoffen: kwikverdrag 5. Duurzame ontwikkeling

1. Klimaat a. Korte analyse Kopenhagen b. Lessen uit Kopenhagen c. EU positie in conclusies Raad 15/3 d. Belgische klemtonen dus ook voor VZP e. De zich vormende roadmap 2010

a. Korte analyse Kopenhagen  Geen falen van het VN systeem maar gebrek aan vertrouwen in onderhandelingen  EU had sterk opgebouwd maar werd in cruciale eindfase voor voldongen feiten geplaatst  De rol van Deens VZP……..  De positieve elementen van ‘Copenhagen Accord’ (2°C, financiering)  De negatieve elementen Copenhagen Accord (ontbreken finaliteit juridisch bindende uitkomst, MT en LT targerts)  Kopenhagen gaf MEER dan het Copenhagen Accord (KPH Akkoord + 2 processen en materiaal AWG’s)  De connectie met de brede geopolitieke agenda (zie opkomst BASIC landen)

b. Lessen uit Kopenhagen  Outreach en allianties  Het ‘Copenhagen Accord’ is gesteund door kritische massa landen (meer dan 100 medio feb) maar zal nooit universeel zijn  De politieke sleutelelementen moeten uit het C.A. in de twee onderhandelingssteksten worden teruggeplaatst  Snel implementeren van bepaalde onderdelen: fast start / technology mechanism / high level panel / Climate Fund  Outreach tussen regio’s maximaliseren maar niet openen pandora’s box invraagstelling consensusapproach VN  Werken op invulling rol President Europese Raad en nieuwe situatie post Lissabon

c. Ingredienten ontwerp conclusies milieuraad 15/3  Positieve appreciatie CPH akkoord maar terzelfder tijd als stap in de voortzetting van de onderhandelingen in UNFCCC context omschrijven  Two track onderhandelingen moeten tot resultaat komen te Cancun  In plaats van ‘single instrument’ nu eerder ‘continuity of existing legal frameworks’  Sterk beklemtonen 2°C doel uit CPH Accord en specifiëren van MT en LT targets die ermee overeenstemmen  Oproep om ambitieniveau tov pledges te verhogen + vraag naar beoordeling comparabiliteit + zie ook EU doel  Bevestiging EU aanbod fast start aanbod van 2,4 Miljard EURO voor met nadruk op adaptatie, mitigatie, REDD+, technologie en capaciteitsopbouw  Ook engagement van post 2012 finance wordt herhaald en positieve appreciatie van oprichting VN High Level advisory panel on finance  Nadruk op allianties en bruggen bouwen

d. Belgische klemtonen  Veel outreach en strategische allianties oa naar Afrika (REDD+, adaptatie)  Convergentie van initiatieven naar VN kader toe  Voorkeur voor ‘top down’ architectuur met sterke science base en aanvullend is ‘bottom up’ benadering vooral zinvol voor het betrekken ontwikkelingslanden  Bevestiging Kyoto Protocol maar twee protocol aanpak wordt nog steeds niet tenvolle begrepen  De huidige EU lead negotiators anders inkaderen (meer specificiteit, betere aansturing)

e. Roadmap 2010 begint vorm te krijgen  Bureau van de UNFCCC  Frans/ Noors initiatief ministervergadering REDD + Parijs  Raad Leefmilieu  Raad Ecofin  Europese raad  ? Initiatief Mexico voor friends of the chair eind maart  9 tot 11 april bijeenkomst LCA en KP werkgroepen te Bonn voor beslissing werkprogramma  ? April : COM voorstel onderhandelingsmandaat !  : top radicale ALBA landen olv Chavez  Merkel ministeriele eind mei  subsidiare organen (inclusief AWG’s) Bonn  Najaar : te verwachten 2X LCA en KP onderhandelingssessies  Veel EU – derde landen Summits in tweede semester (Rusland, VS, Brazilië, Afrika, ASEM, Japan, China, India)  CANCUN,

2. Biodiversiteit Nieuwe post 2010 doelstelling Access and benefit sharing IPBES Biodiversity areas beyond national jurisdiction Belgische klemtonen Bioveiligheid

a. Nieuwe mondiale post 2010 doelstelling  Zie EU doelstelling (stoppen verlies tegen 2010), CBD doelstelling, en MDG 7b doelstelling (significant verminderen verlies)  Bestaande EU visie in conclusies dec 2009 voor mondiale doelstelling - Long term + medium term goal with time bound targets - Contribute to coherent approach to implementation of biodiv frameworks - Should be endorsed at highest political level - Understandable to the wider audience & encourage commitment civil society - Reflect full range of biodiversity and ecosystem functions - Accompanied by clear and operational indicators - facilitate adaptation to local circumstances  Mededeling EU COM 19.01: 4 opties voor EU doelstelling  EU Raad 15 maart: conclusies voor EU doelstelling én voor mondiale doelstelling  Belang Global Biodiversity Outlook 22 mei 2010  EU Raad 21 juni : conclusies  UNGASS derde week september  COP 10 (Nagoya, oktober)

b. Access and benefit sharing  Oorsprong - Johannesburg : onderhandelingsopdracht, géén kalender - COP : stappenplan: november 2009, april 2010, finalisatie COP10 oktober 2010  Onderdelen van het – juridisch gemengde - regime : - Scope: respect regels FAO-PGRFA, FAO-AGRFA, WIPO - Fair and equitable benefit sharing mutually agreed terms - Access genetic resources (duidelijke regels PIC, MFN clausule foreign users) - Compliance - Respect and preservation of associated traditional knowledge - Capacity building maar géén apart financieel instrument  Resultaat ABS 8 (nov 2009): annex van Montreal  Nu intersessioneel proces om te versnellen  ABS 9, Cali, maart  Vele openstaande problemen => vrees ivm Nagoya

c. Intergovernmental Panel on Biodiversity and Ecosystem Services  Oorsprong : - Tekort schieten UN-Millennium Ecosystem Assessment Anderzijds Frans initiatief IMOSEB - COP9 juni 2008: verwelkomt beslissing Steiner om “intergovernmental multistakeholder meeting” te organiseren - In Maleisie consultatie IPBES nov 2008 => a preliminary gap analysis - UNEP GC feb 2009 : opdracht full gap analysis + 2° intergov and multistakeholder vergadering + voortgangsrapport september 2010 op UNGA  Uitdagingen: - science-policy interface : better understand why biodiversity knowledge is not taken up by decision makers (vb in SBSTA) - added value tov UN-Millennium Assessment en GEO - institutionele onafhankelijkheid tov CBD en tov UNEP - vermijden capacity building issues onder IPBES  Laatste IPBES meeting, 7-11 juni, plaats tbc  onduidelijkheid richting door COP 10 te Nagoya

d. Biodiversity in areas beyond national jurisdiction (BBNJ)  Zeer vaag mandaat (resol 59/24): “to indicate possible options and approaches to promote international cooperation and coordination for the conservation and sustainable use of marine biodiversity in areas beyond national jurisdiction ”  Stand na 3°meeting BBNJ: drie visies : - US, NOORW vrijheid op de high seas - ontwikkelingslanden duurzame ontwikkeling versus conservation - EU krijgt slechts langzaam steun voor implementing agreement en prioriteit voor korte termijn realisaties ‘area based management’, science based, impact beoordeling  Coherentie in EU-aanpak nodig in zes fora: BBNJ, CBD, CCAMLAR, ATCM, UNGA, UNEP  UNGA : in omnibusresolutie OF misschien aparte resolutie  Ook voorbereiding BBNJ 4 (begin 2011)

e. Belgische klemtonen  Links klimaat en biodiversiteit versterken (joint action plan Rio konventies)  Links CBD met UNGA versterken (mariene milieu, post 2010, IPBES, Rio 2012, etc)  Te versterken belang dossier mariene biodiversiteit (PoW en coherentie processen)  TEEB (belangrijk concept; findings moeten horizontaal doorheen CBD en UNGA HL ingevoerd worden)  Invasive alien species (mogelijke discussie rond nieuw legal framework op mondiaal niveau)

f. Bioveiligheid  Carthagena Protocol kent oorsprong uit CBD maar werkt met eigen beslissingsstructuur MOP’s  MOP 5 back to back aan CBD COP te Nagoya  Focus over modaliteiten voor grensoverschrijdende transacties met GGO’s  MOP 4 akkoord over elementen voor een toekomstig liability and redress regime bestaande uit zowel juridisch bindende en niet bindende elementen  een friends of the chair formule dient een voorstel uit te werken voor liability and redress (Mexico, 2009 en Kuala Lumpur februari 2010)  Ook strategisch plan Carthagena Protocol en compliance zijn belangrijk op de agenda MOP 5  Ook in toenemende mate aandacht voor socio-economische aspecten inzake GGO’s

3. Onderhandelingen sterkere VN milieustructuur (International Environmental Governance)  Basis nog steeds 5 hoofdcomponenten Cartagena-akkoord 2002 (coherentie en politiek sturing, wetenschappelijke basis, coördinatie, financiering, capaciteitsopbouw)  Kroniek van een aangekondigde patstelling in NY (VN summit 2005: more coherent institutional frameworks; informal consultations MEX & SWi on the basis of options)  Het nieuwe ministerproces gelanceerd door UNEP feb 2009 (Consultative group of Ministers or high level representatives)  Result : fijne balans incremental improvements (zie joint head voor chemicals conventions) – broader transformation  Bali feb 2010 : start nieuw proces broader transformation  Huidige EU positie over UNEO : de kleren van de keizer?  Uitzicht op een ministeriele dit najaar, plaats en datum tbc  Belgische pilootrol binnen EU  BE klemtonen : in het bijzonder broader transformation aanhouden om druk te zetten op incremental steps

4. Chemicals: kwikverdrag : INC1 7-10juni  Basis : 5 governing councils nodig voor creatie OEWG : 2001, 2003, 2005, mandaat in 2009: - Agrees further action consisting of elaboration of a LBI which could include voluntary and binding approaches - INC to prepare a LBI, commencing in 2010, via 5 INCs, completion 2013, - Recognizing that the mandate of the INC may be supplemented by further decisions (=open door) at GC 26  INC 1 wordt vooral procedurieel  Toch inhoudelijke EU positie (draft van 20 januari) - nadruk op sterkere compliance–positie dan in eerdere onderhandelingen !! - Een sluwe placeholder in de negotiaties voor de “open door”die governance probleem is en geen chemicalsprobleem  Belgische klemtonen : omvattend juridisch bindend akkoord (betrekking op gehele keten); open instrument ook voor andere niet organische polluenten

5. Sustainable development : veelheid aan processen  MDG summit,  OESO – Annual Meeting Sustainable Development Experts,  Resoluties duurzame ontwikkeling UNGA, november  Marrakech Process : 4 th international meeting, venue and date to be decided  Voorbereiding CSD 19, mei 2011  Voorbereiding prepcom 2 voor Rio 2012, mei 2011  Voorbereiding UNEP vergaderingen  UN Environment for Europe processen  Belgische klemtonen : - veel meer mutual support tussen de processen aub !!! - green economy is a theme, not a concept

Enkele kritische slotbeschouwingen : wat zijn onze belangrijkste uitdagingen ? 1. Doordenken over een politiek zinvol akkoord in COP 16 klimaat, “beter dan Kopenhagen”, een politiek akkoord mag een omvattend juridisch bindende uitkomst niet bemoeilijken. 2. Initiatieven nodig in de opbouw, vooreerst intern-Belgisch, van een politieke bewustwording en opwaardering ivm biodiversiteits COP. 3. Het politiek vertalen + politiek communiceren over al de multilaterale dossiers zonder ministerieel hoogtepunt tijdens ons VZP. 4. Ons EU- en Belgisch krediet, dat we gewonnen hebben in het IEG proces, verstandig aanwenden. 5. Coherentie met de processen ivm ontwikkelingsbeleid (oa MDG summit) blijft een zeer concrete intern-Belgische uitdaging. 6. Problemen oplossen die te verwachten zijn in de zich voltrekkende ommekeer in de externe EU representatie.