©Deloitte © 2009 Deloitte Touche Tohmatsu Bevindingen jaarrekeningcontrole 2014 Gemeente Dordrecht Dordrecht Rein-Aart van Vugt JaapJan Visser 1 Auditcommissie 13 mei 2015

©Deloitte © 2010 Deloitte Touche Tohmatsu Agenda: 1. Controleproces 2. Hoofdlijnen bevindingen 3. Grondexploitaties 4. Resultaat Vragen? 2

©Deloitte Controleproces jaarrekening 2014 Najaar februari oktober 2014 Voorjaar mei 2015

©Deloitte © 2010 Deloitte Touche Tohmatsu Hoofdlijnen bevindingen (1) 4 SpeerpuntBevinding Grondexploitaties-Verhoogde aandacht voor tijdens controle -Flinke afboekingen in 2012/2013 als gevolg van keuzes in het kader van Richting Kiezen. In 2014 minder afboekingen. -Grondpositie blijft aandachtspunt (zie afzonderlijke sheet) -Aandacht voor subsidie Stadswerven van € 2,9 mln. Vermogenspositie Risicomanagement en Weerstandsvermogen -Vermogenspositie blijft relatief sterk, ongeveer 50% van het balanstotaal bestaat uit reserves. -Wel een duidelijk dalende trend de laatste jaren. advies: hou grip op uw financiën. -Afgelopen jaren volop aandacht binnen de gemeente voor keuzes rondom weerstandsvermogen en risico-management. -In 2014 weerstandscapaciteit flink versterkt. Ratio van 1,8 in de jaarrekening 2014, is wel momentopname en ook zo toegelicht in het jaarverslag. -Uitgebreide inventarisaties risico’s / strenge definitie weerstandscapaciteit beïnvloeden ratio.

©Deloitte © 2010 Deloitte Touche Tohmatsu Hoofdlijnen bevindingen(2) 5 SpeerpuntBevinding Voorzieningen-Onderbouwing voorziening Vastgoedbedrijf is attentiepunt. -Uitgangspunt is nu dat op korte termijn 60% van het geplande onderhoud uit het onderhoudsplan nodig is. Risico is dat dit onvoldoende is en er meer onderhoud noodzakelijk is. SiSa-bijlage-Aandacht voor Birk-regeling. 1) dekking kosten uit subsidie Rijk en 2) lange doorlooptijd project. Verbonden partijen-Alle bekende resultaten verwerkt in de jaarrekening Risico’s op verbonden partijen blijven, maar zijn bekend. (voorbeelden: Drechtwerk, Dienst Jeugd en Gezin, garantstellingen HVC, maar ook gesubsidieerde instellingen als ToBe) IT-audit- Conclusie over 2014: niet steunen op IT-omgeving -Aandacht voor follow-up bevindingen Details zijn gerapporteerd aan GRD / SCD.

©Deloitte Grondexploitaties (bedragen x € 1 miljoen) Post in jaarrekening Voorraad gronden niet in exploitatie €58,864,866,962,863,058,231,3 Voorraad gronden in exploitatie € 87,899,7105,8118,694,8100,7116,4 Subtotaal € 146,6164,5172,7181,4157,8158,9147,7 Voorzieningen € 28,435,247,247,741,993,875,3 Saldo balanspost € 118,2129,3125,5133,7115,965,172,4 Aandachtspunten: In 2014 flinke verschuiving tussen niet in exploitatie genomen gronden en gronden in exploitatie  zit in Kil IV. Belangrijkste project in niet in exploitatie genomen gronden is nu Amstelwijck. Risico is daar dat project op lange termijn gepland staat. Belangrijkste projecten bij gronden in exploitatie zijn: Stadswerven, Amstelwijck, Belthurepark en Kil IV.  risico’s zitten in: haalbaarheid programmering, planning projecten, prijzen.

©Deloitte Jaarrekening 2014 – saldo 2014 (bedragen x € 1 miljoen) OmschrijvingBedrag Totaal baten programma’s 399,9 Totaal lasten programma’s402,3 Saldo van baten en lasten (tekort) -/- 2,4 Totaal eigen vermogen eind ,0 Saldo van baten en lasten-/- 2,4 Overboeking reserve riolering naar voorzieningen (landelijke wetgeving) -/- 1,1 Totaal eigen vermogen eind ,5 Saldo van baten en lasten-/- 2,4 Mutaties reserves in jaarrekening 2014 (vrijval = bate)11,6 Gerealiseerd resultaat 20149,2 Budgetoverheveling-/- 1,1 Nog vrij te bestemmen8,1

©Deloitte © 2010 Deloitte Touche Tohmatsu Vragen ? 8