3 Het Zonnestelsel 3.1 De Zon

3.1.1 Algemeen p. 50 Relatief kleine ster energie ontstaat door kernfusie in de kern: waterstof wordt omgezet in helium en energie komt vrij ovv gammastraling. De zon zendt elektromagnetische golven uit Idem als onze kernenergie op Aarde?

Electromagnetisch spectrum

3.1.2 Bouw van de Zon Kern: kernfusie, 15 mio°C Convectiezone: transport van energie Fotosfeer: oppervlak, t° 6500°C, zonnevlekken t°4500°C, protuberansen Chromosfeer en corona: ijle gaslagen Zonnewind: stroom elektrisch geladen deeltjes

protuberans corona zonnevlekken Spotless Days 2011 total: 1 day (3%) 2010 total: 51 days (14%) 2009 total: 260 days (71%)

poollicht

demo

Het Zonnestelsel 3.2 De planeten

3.2.1 Ligging en beweging p. 59 Bolvormig Draaien rond hun eigen as Koude hemellichamen die het zonlicht weerkaatsen Ellipsvormige banen rond de Zon, heliocentrisme De meeste hebben 1 of meerdere manen 8, Pluto is geen planeet meer N. Copernicus, Pool, Bewees het heliocentrisme

Pluto is geen planeet meer Definitie Planeet: Bevindt zich in een baan rond een zon;zon Heeft een massa die groot genoeg is om hydrostatisch evenwicht te bewerkstelligen (een planeet is daardoor nagenoeg rond);massahydrostatisch Heeft de omgeving van haar baan schoongeveegd van andere objecten; IAUIAU-conferentie van augustus 2006 Pluto en Charon

3.2.2 Grote verscheidenheid 2 manieren van indelen Binnenste planeten en buitenste planeten, de aardbaan is de referentie Terrestrische (aardse) planeten en gasplaneten (gasreuzen of Jovian planets)

Aardse planeet en gasreus Alle gasplaneten hebben ringen!

AARDSE PLANETENGASREUZEN Vooral gesteenten Vast oppervlak Grote dichtheid Weinig manen Dichtbij de Zon Kleine planeten Vooral lichte materialen (H, He) Geen vast oppervlak Geringe dichtheid Veel manen Verder van de Zon Grote planeten Mercurius – Venus Aarde – Mars Jupiter – Saturnus – Uranus Neptunus

Binnenste planeet Buitenste planeet Aardse (of terrestrische) planeet GasplaneetPlaneet met manen Planeet met ringen MercuriusXX VenusX X Aarde X X Mars XXX Jupiter XXXX Saturnus X XXX Uranus X XXX Neptunus X XXX

Specifieke eigenschap van de planeten Mercurius lijkt op Maan Venus heeft een zeer dichte atmosfeer Mars is de rode planeet (ijzer) Jupiter is de grootste en herken je aan de wolkenbanden en de rode vlek Saturnus heeft duidelijke ringen Uranus ligt gekanteld en is blauw (methaangas) Neptunus heeft het langste jaar en is mooi blauw

Het Zonnestelsel 3.3 Andere hemellichamen p. 54

Wat is wat?? Komeet, meteoor, meteoriet, planetoïde Uitzicht? Waar? Samenstelling?...

3.3.1 Planetoïden Ida Mathilde Eng.: asteroid Fr.: astéroïde

3.3.2 Komeet zogezegd staartster... coma

Hale Bopp © Philipp Salzgeber Edmund Halley Nam in 1682 de komeet waar, eerste die over periodiciteit spreek, hoofdastronoom van Observatorium van Greenwich. Halley

3.3.3 Meteoren Perseïden: aug. Leoniden: nov. Zogezegd vallende sterren Eng.: shooting stars Fr.: étoiles filantes beeldbank

wonders/vrmeteorite4.html

meteorieten Peru Arizona j – j geleden

Uitsterven dinosaurussen 65 miljoen jaar geleden

KuipergordelOortwolk nog verder…

Planetoïden=asteroïden Enkele duizenden steenklompen die ook een baan om de zon beschrijven en zich tussen Mars en Jupiter bevinden Kometen Bestaan uit ijs en stof, hebben soms baan om de zon. Worden zichtbaar als de komeet de zon nadert Meteoren In volksmond ‘vallende ster’. Puin in onze atmosfeer dat aangetrokken werd door de aarde. Meteoriet: valt op aarde.

Het Zonnestelsel 3.4 De Maan p. 56

Wat hebben de maan en Mercurius gemeen? Waarom??? MaanMercurius

Bij planeten horen soms manen

Schijngestalten van de maan

De maan veroorzaakt getijden Allemaal wetenschap... De Engelse fysicus Sir Isaac Newton ( ) slaagde er in zijn boek' Principia' als eerste in de wetten van de zwaartekracht te doorgronden: "In het heelal trekt alles elkaar aan, met een kracht die recht evenredig is met het produkt van hun massa's en omgekeerd evenredig is met het kwadraat van de afstand tussen beide". Het leidde tot twee conclusies: hoe groter de voorwerpen en hoe dichter bij elkaar, hoe sterker de aantrekking. de afstand is belangrijker dan grootte.

Er is ook soms springtij en doodtij

En de maan veroorzaakt ook de zonsverduistering