Energietransitie: Kansen van en effecten op lokale democratie Presentatie voor Raadsledenbijeenkomst Frans N. Stokman Raadzaal Groningen, 22 april 2016

Centrale wereldwijde doelen Stabilisatie van de wereldbevolking Realisatie van wereldwijde welvaart met duurzame energie Behoud van waardevolle grondstoffen

De Nieuwe Economie: Wederzijdse Afhankelijkheden i.p.v. Eenzijdige

3D Printing: De-globalisering Fabricage Producten

Van een lineaire naar een circulaire economie Een circulaire economie is een economie waarin we grondstoffen zo lang mogelijk gebruiken, de maximale waarde gedurende gebruik eruit halen en vervolgens na gebruik producten en materialen regeneren voor hergebruik (

Elektrisch en Zelf Rijdend Vervoer zelfrijdende-auto-van-de-toekomst/

Economische en Politieke Effecten De-globalisering van productieprocessen Nieuwe economische kansen en hogere aantrekkelijkheid van platteland mits steden op redelijke afstand aanwezig zijn Verschuiving van institutionele arrangementen en verantwoordelijkheden naar regionale en lokale autoriteiten.

Krimp- en anticipeergebieden: Belang Agglomeraat Stad Groningen-Assen

Noodzakelijke voorwaarden voor succes Ambitieus, maar realistisch doel Institutionele inbedding Faciliterende regelgeving

Gebruikte energie = Opgewekte energie Op community niveau Doel Samen Energie Neutraal (SEN): Binnen 10 jaar energie-neutraal dorp of buurt, Binnen 15 jaar energie-neutrale gemeente

Inwoners leiden het proces en worden daarbij ondersteund door gemeente, lokale coöperaties en SEN Scheiding advies en uitvoering Lokale ondernemers betrekken en, indien nodig, scholen Energiebesparing combineren met energieproductie Uitgangspunten

Energiebesparing Aanpak moet tegelijkertijd leiden tot energiebesparing, verlaging van woonlasten en verhoging van wooncomfort Optimale aanpak voor typen woningen vaststellen door interdisciplinaire groep van deskundigen en in bibliotheek plaatsen en periodiek updaten Gezamenlijke aanpak (Asser Financieringsmodel): –Investeringen doen door VvE’s –Gefinancierd door bank met garantiefonds voor wanbetalers –Maandelijkse afbetaling en kleine storting in garantiefonds door huishoudens op basis van bespaarde energiekosten

Energieproductie Op locatie en gezamenlijk Combineer energieproductie met andere sociale en economische functies Lokale infrastructuur voor gebruik door anderen, opslag (batterijen en PtoG) en gebruik in de winter Winter: hoog verbruik, weinig opwekken Zomer: laag verbruik, veel opwekken

Energielandschap Ontwerp Hendriks en Feiken

Effecten voor een dorp/buurt, krimpgebied en regio Voor een dorp van 1000 huishoudens: Bij gemiddelde investering van 30 Keuro per woning: 30 miljoen euro Voor het krimpgebied van de Provincie Drenthe met woningen in 2014: 6,3 miljard euro Voor de drie Noordelijke Provincies: Ruim 20 miljard euro

Synergie stad-platteland Op platteland goedkoop (goedkopere woningen; geen vervoerskosten) en ruim wonen In de stad én op het platteland gevarieerde en duurzame productiemogelijkheden Aantrekkelijke regio voor jongeren met goede afstemming tussen hoger, middelbaar en MBO onderwijs en integratie vakken over disciplines Voldoende werkgelegenheid voor jong en oud

Wind: Wie beslist? Bottom up (EAZ wind) Top down

En moet Kamp dan niets doen? Jazeker! Energiebelasting afschaffen en CO 2 belasting invoeren! Dan gaat het pas echt vliegen en is heel Nederland in 2030 energieneutraal

© Copyright This Work is copyrighted. The rights which this establishes, particularly the rights of translation, reproduction, presentation, the removal of illustrations and tables, radio transmission, microfilming or duplication by other means, and storage in data-processing systems shall be reserved, including in cases of abridged exploitation. The duplication of this Work or parts of the same shall, including in individual cases, only be permissible within the limits of the laws of The Netherlands at any given time. Any breaches of such Copyright may be subject to the penalty clauses contained in the same. Liability exclusion This document is determined only for your company. The information which is contained in this presentation has been gathered from data which was assumed to be accurate. However, although due care has been taken in compiling this document it cannot be excluded that it is incomplete or contains errors. Grunneger Power, its members and employees are not liable for the accuracy and completeness of the scope of work, statements, estimations and the conclusions contained in this document. Possible errors or incompleteness do not constitute any grounds for liability. This document may not be passed on or used vis-à-vis any third party without a prior explicit authorisation by Grunneger Power. Third parties who nevertheless received this document cannot derive any right or claim from the knowledge of this document.

Colofon Coöperatieve vereniging "Grunneger Power" U.A. Postbus HC Groningen Bezoekadres: Waagstraat JX Groningen T: E: W: KvK: BTW-Nr.: NL B01 Triodos Bank: