Presentatie onderzoeken binnenluchtkwaliteit op VO-scholen

Introductie Projectteam M. Heijnekamp S. van Kleef B. Tuip Projectteam T. Pardoen H. Konings

Doelstellingen Strukton Worksphere: Verkrijgen indicatie binnenklimaat VO-scholen bij verschillende ventilatiesystemen: Nadruk op analyse binnenluchtkwaliteit op basis van CO 2 -metingen. Analyseren andere belangrijke invloedsfactoren op binnenluchtkwaliteit als ramen en bezetting.

Inhoud presentatie Methodiek -Schoolselectie -Meetprocedure -Uitgangspunten analyse Resultaten -Temperatuur & Vochtigheid metingen -CO 2 metingen Conclusies

Methodiek: schoolselectie Schoolbestuur School 15 scholen gekozen uit 21 geïnteresseerden Geselecteerd op variatie in ventilatiesystemen

Methodiek: schoolselectie

15 scholen 61 leslokalen Verdeling ventilatiesysteem in leslokalen:

Methodiek: meetprocedure Algemeen Per school: 4 theorielokalen gemeten + 1 buitenmeting Meetperiode: 2 weken in periode december ‘09 - april ‘10 Meetinterval: 1 minuut Metingen per lokaal: Temperatuur (T) Relatieve Vochtigheid (RV) CO 2 concentratie Logboek, ingevuld door docenten per lesuur: Bezetting Open ramen/deuren

Methodiek: analyse Uitgangspunten CO 2 -metingen en logboeken verwerkt op lesuurniveau Bij analyse, per lesuur 2% hoogste waarden weggelaten (98 percentiel). Getoetst volgens richtlijnen ISSO 89, Binnenklimaat in scholen (2008) GGD, Gezondheidkundige toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra (2006)

ISSO 89 uitgangspunten luchtkwaliteit Bron: ISSO publicatie 89: Binnenklimaat in scholen, kwaliteitsklassen binnenklimaat: A,B,C,D. Omschrijving luchtkwaliteitsniveau per klasse: klasseCO 2 concentratie [ppm] TemperatuurBeschrijving luchtkwaliteit A< aangenaam, productiviteit bevorderend B< redelijk aangename C< redelijk D> slecht Klasse C voldoet aan Arbo-wet en kan gezien worden als wettelijk minimumniveau voor nieuwbouw (bouwbesluit)

GGD-uitgangspunten luchtkwaliteit Ventilatie- klasse CO 2 -gehalte, (98-percentiel) Omschrijving 0. zeer goed< 650 ppm streefniveau Nieuw gebouw ontwerpdoel bij nieuwbouw en renovatie I. goed650 – 800 ppm streefniveau bestaand gebouw overwegen optimalisatie door eenvoudige veranderingen, bijvoorbeeld ventilatiegedrag II. matig ppmacceptabel maatregelen zijn wenselijk, vaak in ventilatiegedrag, maar ook door bouwkundige verbeteringen III. onvoldoende ppm Tijdelijk acceptabel zo spoedig mogelijk maatregelen nemen in ventilatiegedrag en zo nodig ook bouwkundige ingrepen IV. slecht>1400 ppmonacceptabelmeteen maatregelen nemen Bron: Gezondheidkundige toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra, 2006

Resultaten Temperatuur en vochtigheid CO 2 metingen -Voorbeeld van metingen -Totaalanalyse

Resultaten: temperatuur en vocht metingen Grenswaarden volgens klasse C, ISSO 89: Temperatuur: min. 19˚C max. 24 ˚C Relatieve vochtigheid: min. 30% max. 70% Definitie klasse C: Wettelijk minimum nieuwbouw Matig verwachtingspatroon kwaliteit binnenklimaat

Resultaten: temperatuur en vocht metingen Natuurlijke ventilatieMechanische afvoerMechanische toevoer

Resultaten: temperatuur en vocht metingen Bevindingen: -Resultaten sterk afhankelijk van meetperiode (zomer/winter) -Resultaten erg situatieafhankelijk (gebouw+installatie) -Vochtigheid moeilijk te beïnvloeden -Hoge temperaturen in deze periode vaak samengaand met slechte ventilatie

Resultaten: CO 2 -metingen Voorbeeldmeting: 1 week, 4 leslokalen en 1 buitenmeting

Resultaten: CO 2 -metingen Voorbeeldmeting: dagverloop, 4 leslokalen, 1 buitenmeting

Resultaten: maximale CO 2 -concentraties Lokalen gesorteerd op ventilatiesysteem: 19 lokalen, natuurlijk geventileerd 17 lokalen, mechanische afzuiging 25 lokalen, Mechanische luchttoevoer

Resultaten: CO 2 tijdens gebruiksperioden Lokalen gesorteerd op ventilatiesysteem: 19 lokalen, natuurlijk geventileerd 17 lokalen, mechanische afzuiging 25 lokalen, Mechanische luchttoevoer Leswisseling niet gefilterd uit analyse waardoor resultaat positiever beeld geeft dan werkelijke situatie…

Resultaten: CO 2, invloed open ramen CO 2 stijging per lesuurMax. CO 2 concentratie per lesuur

Resultaten: CO 2, invloed bezetting Maximale CO 2 concentratie uitgezet tegen m² vloeroppervlak per persoon

Conclusies Temperatuur en vocht -Minimale temperatuur en vochtigheidsgrenzen (volgens ISSO 89) in meeste lokalen overschreden. -Droogte veroorzaakt door lage buitentemperatuur tijdens meetperiode en afwezigheid bevochtigingsinstallaties. -Temperatuuroverschrijdingen erg situatieafhankelijk

Conclusies CO 2 metingen -Positieve invloed mechanische ventilatiesystemen duidelijk zichtbaar. 1 Goed:<800ppm, ² Onacceptabel: >1400ppm. VentilatiesysteemMaximale concentraties% van gebruikstijd Goed 1 Onacceptabel²Goed 1 Onacceptabel² Natuurlijke0%100%17%51% Mech. afvoer18%47%42%20% Mech. toevoer8%44%55%12% -Open ramen verbeteren situatie vooral bij mechanische afzuiging. Bij natuurlijke ventilatie effect ook zichtbaar maar beperkt -Minder studenten per m² kan luchtkwaliteit aanzienlijk verbeteren