1. globalisering

1.1 Het economisch wereldbeeld

Wereldeconomie Bestaande uit: Goederenstromen, vervoersstromen en kapitaalstromen Gevolg: groei welvaart voor meer mensen door een grotere afzetmarkt naar waarde en oppervlakte Triade Bestaande uit: Noord – Amerika, West – Europa en Japan Noord-Noordhandel: grootste handelsvolume wordt afgewikkeld tussen de technisch hoogontwikkelde industrielanden

Tegenstelling Arm & Rijk

ontwikkelingsproblemen grootste problemen in de MOL (Het gaat steeds beter in transitielanden: overgang van communisme (planeconomie) naar vrijemarkteconomie.) arme ontwikkelingslanden hebben vaak - veel zelfvoorzienende landbouw - commerciële landbouw (plantages) - uitvoer grondstoffen, lage waarde, prijsschommelingen - ongunstige ruilvoet

Ruilvoetverslechtering Noord-Zuidhandel is veel geringer. Beeld: rijke landen voeren goedkope grondstoffen in, rijke landen voeren dure industrieproducten uit. = ongunstige ruilvoet Dit beeld gaat niet meer op, want in veel opkomende landen (NIC’s) leidt goederenproductie tot: meer werk = welvaart = koopkracht = belastinginkomsten = overheidsinvesteringen.

Arm en rijk: meten van welvaart a BNP/hoofd  Wat is BNP en BBP, en wat is het verschil? b Verdeling van de beroepsbevolking

Patronen op de wereldkaart Zeg in een ‘hoe-hoe’-zin wat de samenhang is tussen welvaart en verdeling beroepsbevolking.

Antwoord Hoe rijker, des te minder mensen werken in de landbouw en hoe meer in de dienstensector Hoe armer, des te meer mensen werken in de landbouw en des te minder in de (formele) dienstensector

Samenhang: welvaart en verdeling beroepsbevolking

Verschil in koopkracht Informele sector telt niet mee BNP versluiert verschillen (tussen mensen én regio’s) berekening in dollars of euro’s zegt niets over koopkracht Nadelen van BNP als maatstaf voor welvaart

Pinnen in Shanghai Strategisch bedelen in Shanghai Ongelijkheid in China

Intern: natuur zit tegen, slecht bestuur, corruptie, oorlog Extern: relatie tussen rijk en arm Ongelijke uitwisseling van goederen, kapitaal en arbeid Centrum-periferiemodel Oorzaken voor verschil in welvaart

Centrum– periferie model RijkArm OntwikkeldOnderontwikkeld (3de wereld) KolonisatorKolonie Fast WorldSlow World CentrumPeriferie Mondiaal niveauRijke landenArme landen Nationaal niveauStedenDorpen, achterland (ontwikkelings) stedenCentrumKrottewijken (Vogelaar-wijken) Centrum – periferie op 3 schaalniveaus

Verschil in welvaart blijkt ook uit: Positie in centrum- perifieriemodel Rol in internationale arbeidsdeling Periferie v/d periferie Periferie v/h centrum

Indeling van de wereld: C - SP- P Periferie als grondstoffenleverancier

Grondstoffen en arbeid naar het buitenland Onttrekking van arbeid en grondstoffen aan de periferie van de periferie Inzoomen: C-P model in Ghana

Zuid-Tunesië Noord-Ghana Wonen in de periferie van de periferie

armoede armoede heeft te maken met - geld (minimaal 1 dollar per dag) - voorzieningen - sociale contacten In de human development index worden verschillende kenmerken gecombineerd armoedegrens: minimumeisen per land

Human Development Index De HDI is een index van de menselijke ontwikkeling. De index meet de gemidddelde persentaties van een land op het gebied van Volksgezondheid, kennis en levenstandaard. De top tien van de afgelopen 3 jaren

Huiswerk Leren: 1.1, demografisch & economisch wereldbeeld Lezen rest van 1.1